Cựu Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario kêu gọi Bộ Ngoại giao nước này hợp tác với Việt Nam nhằm ngăn chặn các điều khoản có lợi cho Trung Quốc trong bản dự thảo Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông (COC), theo Inquirer.
Ông Del Rosario cảnh báo, Trung Quốc sẽ lợi dụng thỏa thuận này nhằm hợp pháp hóa các đảo nhân tạo mà họ đã trang bị vũ khí ở vùng biển tranh chấp.
“Chúng ta cần hết sức cảnh giác nhằm đảm bảo rằng COC không bị Bắc Kinh lợi dụng cho mục đích bảo vệ những gì đã được tuyên bố là bất hợp pháp bởi tòa trọng tài, [một phán quyết] vốn là một phần không thể thiếu trong luật quốc tế”, ông Del Del Rosario cho biết hôm thứ Tư (2/1).
Ông Rosario đề cập đến phán quyết của Toà án quốc tế ở La Hay năm 2016, trong đó bác bỏ cơ sở pháp lý cho tuyên bố chủ quyền đường 9 đoạn của Trung Quốc ở Biển Đông.
“Rõ ràng, đây sẽ là một động thái mang tính xây dựng nhằm tham khảo ý kiến của Việt Nam để cho chúng ta có cơ hội chia sẻ và đánh giá quan điểm của nhau, điều này có thể dẫn tới một kế hoạch hành động có lợi không chỉ cho 2 quốc gia mà còn cho cả các quốc gia khác”, theo ông Del Rosario.
Ông Del Rosario nói rằng, Philippines nên ủng hộ một số lập trường của Việt Nam trong dự thảo đàm phán COC, cụ thể:
- Cấm thiết lập bất kỳ khu vực nhận dạng phòng không mới nào mà các máy bay phải khai báo nhận dạng với chính quyền Trung Quốc;
- Làm rõ các quyền lợi hàng hải theo luật pháp quốc tế;
- Ngăn chặn một đề xuất của Trung Quốc về việc cấm các cuộc tập trận quân sự ở Biển Đông với các nước bên ngoài khu vực trừ khi tất cả các bên ký kết đồng ý;
- Ngăn chặn đề xuất của Bắc Kinh nhằm loại trừ các công ty dầu khí nước ngoài bằng cách hạn chế các thỏa thuận phát triển chung đối với Trung Quốc và Đông Nam Á.
Ông Del Rosario cũng nhấn mạnh: “Sự đồng thuận của Asean về các điểm đã nói ở trên, nếu đạt được, sẽ cho thế giới thấy rằng Asean là một hiệp hội vững chắc sẵn sàng duy trì mạnh mẽ vai trò trung tâm của mình và không cho phép bản thân bị bắt nạt và hối lộ”.
Asean và Trung Quốc đã chính thức bắt đầu đàm phán về COC từ tháng 11/2017.