Cuộc chiến thương mại Mỹ và Trung Quốc được cho là chưa nguy hiểm bằng tình hình căng thẳng ở Biển Đông, bởi thay vì áp sát tàu chiến như gần đây, quân đội 2 nước có thể nhanh chóng rơi vào xung đột vũ trang.
Căng thẳng quan hệ ngoại giao Mỹ – Trung một lần nữa dậy sóng sau sự kiện tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Decatur của Hải quân Mỹ xuất hiện gần một số đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp trái phép trong khu vực quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, và tiến hành tuần tra trong vòng 10 tiếng đồng hồ.
Phía Trung Quốc đã cảnh báo yêu cầu tàu chiến Mỹ rời khỏi khu vực, đồng thời điều tàu khu trục Lữ Dương tới xua đuổi.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại lên tiếng cáo buộc Mỹ “xâm phạm chủ quyền trên Biển Đông”. Phó tổng thống Mỹ Mike Pence đã từng nhấn mạnh: Mỹ sẽ không lùi bước trước những hành động mà Wasington xem là trò bắt nạt của Trung Quốc ở Biển Đông.
Những năm gần đây, Trung Quốc vẫn ngang nhiên tuyên bố chủ quyền một cách phi pháp và vô căn cứ trên phần lớn diện tích Biển Đông. Để hiện thực hóa các tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông, Trung Quốc đã đẩy mạnh xây dựng trái phép hàng loạt đảo nhân tạo và điều động tàu chiến cũng như máy bay tới khu vực.
Ngoài vấn đề Trung Quốc ngang nhiên bành trướng ở Biển Đông, Bắc Kinh còn can thiệp vào chuyện của các quốc gia khác, và cuộc chiến thương mại ngày càng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Một số tờ báo nhận định tình hình trên Biển Đông còn nhiều lần rơi vào căng thẳng, trong bối cảnh Trung Quốc quyết tâm đối đầu, đuổi Mỹ ra khỏi Tây Thái Bình Dương. Và giờ là lúc Mỹ cần động viên các đồng minh và đối tác tham gia vào hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông để ngăn chặn Trung Quốc mở rộng quyền kiểm soát.
Nhiều người cho rằng, kết hợp với những tranh chấp khác giữa Mỹ Trung Quốc, hoàn toàn có cơ sở để cho rằng một cuộc chiến tranh lạnh mới sắp xảy ra.
Một số ý kiến cho rằng Mỹ nếu không điều động tàu chiến vào Biển Đông, tình hình căng thẳng sẽ không xuất hiện do các nước tuyên bố có chủ quyền trong khu vực đã gần như có chung suy nghĩ về việc bảo vệ và duy trì sự ổn định của vùng biển chiến lược.
Trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ – Trung đang dần biến thành một cuộc đối đầu chiến lược toàn diện, Wasington sẽ còn gia tăng sự hiện diện ở Biển Đông. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến Trung Quốc điều tàu chiến áp sát nguy hiểm tàu khu trục của hải quân Mỹ trên Biển Đông.
Động thái của Trung Quốc nhằm khẳng định Bắc Kinh sẽ làm mọi cách để bảo vệ những tuyên bố chủ quyền phi lý mà quốc gia này tuyên bố trên Biển Đông.
Đây là hành động phi lý và nguy hiểm nhất mà Trung Quốc thực hiện kể từ khi tổng thống Mỹ Đonald Trump nhậm chức. Toàn bộ các chuyến tuần tra đảm bảo tự do hàng hải của Mỹ trên Biển Đông đều bị tàu chiến và máy bay Trung Quốc phát cảnh báo yêu cầu rời khỏi khu vực.
Mỹ – Trung đang tránh để cuộc chiến thương mại song phương biến thành màn đối đầu chiến lược, bởi quan hệ giữa hai bên hiện ở mức xấu nhất kể từ khi chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao.
Trên thực tế, xung đột hiện nay giữa Mỹ và Trung Quốc lại xuất phát từ chính sự bất đồng quan điểm về lĩnh vực luật pháp, trật tự quốc tế và sự thống trị toàn cầu. Dù sự cạnh tranh này là không thể tránh khỏi, nhưng nếu cạnh tranh bị đẩy lên cao trào, nó sẽ biến thành mối nguy hiểm và dẫn tới xung đột quân sự.