Tòa tối cao yêu cầu chính phủ, các cơ quan an ninh bảo vệ môi trường biển tại các khu vực tranh chấp ở Biển Đông.
Tòa tối cao Philippines hôm 3/5 yêu cầu người đứng đầu những bộ chủ chốt, lực lượng tuần duyên, hải quân và cảnh sát bảo vệ, bảo tồn và phục hồi môi trường biển tại một số thực thể có tranh chấp ở Biển Đông.
Động thái này nhằm phản hồi việc cộng đồng ngư dân Philippines cáo buộc ngư dân Trung Quốc có những hành vi gây hại cho môi trường biển và lên án việc Trung Quốc bồi đắp, xây dựng, quân sự hóa đảo nhân tạo ở Biển Đông. Họ cho rằng những việc làm này vi phạm phán quyết năm 2016 của Tòa án Trọng tài Thường trực ở Hà Lan.
Lệnh của tòa Philippines áp dụng với ba thực thể, gồm bãi cạn Scarborough (đối tượng tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines), bãi Cỏ Mây và đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Bãi Cỏ Mây bị Philippines chiếm đóng trái phép, còn đá Vành Khăn là một trong các đá bị Trung Quốc bồi đắp phi pháp, trang bị rada, boong-ke và tên lửa đất đối không.
Việt Nam khẳng định chủ quyền không tranh cãi đối với quần đảo Trường Sa. Mọi hoạt động của nước ngoài tại hai quần đảo này mà không được sự đồng ý của Việt Nam là vi phạm chủ quyền của Việt Nam và không có giá trị.
Ngày 12/7/2016, Tòa Trọng tài Thường trực tại The Hague, Hà Lan, ra phán quyết ủng hộ Philippines sau khi quốc gia Đông Nam Á kiện Trung Quốc đơn phương vẽ ra “đường 9 đoạn” bao phủ 3,5 triệu km2 ở Biển Đông. Tòa tuyên bố yêu sách chủ quyền “đường 9 đoạn” của Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý.
Động thái của tòa tối cao Philippines là thách thức hiếm hoi của ngành tư pháp nước này đối với Tổng thống Duterte, người bị chỉ trích là bỏ qua lợi thế của phán quyết mang tính bước ngoặt nhằm đổi lấy lợi ích kinh tế từ Trung Quốc.
Tuy nhiên, tòa Philippines không đưa ra khung thời gian và nói rõ cách thức để các cơ quan Philippines thực thi yêu cầu. Bộ trưởng Tư pháp và phát ngôn viên Tổng thống Philippines không đáp ứng yêu cầu bình luận.