Trong một môi trường an ninh quốc tế được mô tả là một trong những cuộc cạnh tranh quyền lực lớn, Biển Đông đã nổi lên như một đấu trường cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc. Cuộc cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc trong Biển Đông tạo thành một yếu tố của Chính quyền Trump đối với cách tiếp cận tổng thể đối đầu hơn đối với Trung Quốc và của các nỗ lực của Chính quyền đối với việc thúc đẩy xây dựng khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, được gọi là Ấn Độ tự do và mở (FOIP).
Các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông trong những năm gần đây bao gồm các hoạt động xây dựng đảo và xây dựng căn cứ trên diện rộng tại các địa điểm mà nó chiếm đóng ở quần đảo Trường Sa, cũng như các hành động của lực lượng hàng hải để khẳng định yêu sách của Trung Quốc chống lại các yêu sách cạnh tranh của các nước láng giềng trong khu vực như Philippines và Việt Nam đã làm tăng mối lo ngại của các nhà quan sát Mỹ rằng Trung Quốc đang giành quyền kiểm soát hiệu quả đối với Biển Đông, một lĩnh vực có tầm quan trọng về chiến lược, chính trị và kinh tế đối với Mỹ và các đồng minh và đối tác. Các hành động của lực lượng hàng hải Trung Quốc tại Quần đảo Senkaku do Nhật Bản quản lý ở Biển Hoa Đông là một mối quan tâm khác đối với các nhà quan sát Mỹ. Sự thống trị của Trung Quốc đối với khu vực gần biển Trung Quốc, có nghĩa là Biển Đông và Biển Hoa Đông, cùng với Biển Hoàng Hải có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi ích chiến lược, chính trị và kinh tế của Mỹ ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương và các nơi khác.
Các mục tiêu chung của Mỹ trong cạnh tranh chiến lược với TQ ở Biển Đông và Biển Hoa Đông
Mỹ có 5 mục tiêu chung trong cạnh tranh chiến lược giữa với Trung Quốc ở Biển Đông và Biển Hoa Đông. Thứ nhất, thực hiện các cam kết an ninh của Mỹ ở Tây Thái Bình Dương, bao gồm các cam kết hiệp ước với Nhật Bản và Philippines. Thứ hai, duy trì và tăng cường kiến trúc an ninh do Mỹ lãnh đạo ở Tây Thái Bình Dương, bao gồm các mối quan hệ an ninh của Mỹ với các đồng minh hiệp ước và các quốc gia đối tác. Thứ ba, duy trì sự cân bằng quyền lực trong khu vực có lợi cho Mỹ và các đồng minh và đối tác của mình. Thứ tư, bảo vệ nguyên tắc giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và chống lại sự xuất hiện của một phương pháp tiếp cận có thể thay thế có thể có quyền đối với các vấn đề quốc tế; bảo vệ nguyên tắc tự do biển cả, đôi khi còn được gọi là tự do hàng hải. Thứ năm, ngăn chặn Trung Quốc trở thành bá chủ khu vực ở Đông Á và theo đuổi các mục tiêu này như là một phần của chiến lược lớn hơn của Mỹ để cạnh tranh chiến lược và quản lý quan hệ với Trung Quốc.
Các mục tiêu cụ thể của Mỹ trong cạnh tranh chiến lược với TQ ở Biển Đông và Biển Hoa Đông
Các mục tiêu cụ thể của Mỹ đối với cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung ở Biển Đông và Biển Hoa Đông bao gồm: Thứ nhất, không cho Trung Quốc thực hiện các hoạt động xây dựng căn cứ bổ sung trong Biển Đông, chuyển thêm nhân viên quân sự, thiết bị và vật tư cho căn cứ tại các địa điểm mà nó chiếm đóng trong Biển Đông, khởi xướng các hoạt động xây dựng đảo hoặc xây dựng căn cứ tại Bãi cạn Scarborough ở Biển Đông, tuyên bố các đường cơ sở thẳng xung quanh các đặc điểm đất đai mà nó tuyên bố trong Biển Đông, hoặc tuyên bố một khu vực nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông. Thứ hai, khuyến khích Trung Quốc giảm hoặc chấm dứt các hoạt động của lực lượng hàng hải tại Quần đảo Senkaku trong Biển Hoa Đông, tạm dừng các hành động nhằm gây áp lực đối với các địa điểm do Philippines chiếm đóng ở Quần đảo Trường Sa, giúp ngư dân Philippines tiếp cận nhiều hơn tới vùng biển xung quanh bãi cạn Scarborough hoặc Quần đảo Trường Sa, áp dụng định nghĩa của Mỹ/phương Tây về tự do biển cả và chấp nhận và tuân theo phán quyết của tòa án tháng 7/2016 trong vụ kiện trọng tài của Biển Đông liên quan đến Philippines và Trung Quốc.
Nhìn chung, hai mục tiêu chung và cụ thể của Mỹ là những điều dễ nhận thấy thông qua việc Chính quyền Tổng thống D.Trump đã thực hiện nhiều hành động khác nhau để cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc trong Biển Đông và Biển Hoa Đông thời gian qua. Tuy nhiên, vấn đề của Quốc hội Mỹ hiện nay là liệu chiến lược của Chính quyền Trump để cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc trong Biển Đông và Biển Hoa Đông có phù hợp và được cung cấp chính xác hay không và liệu Quốc hội có nên phê duyệt, từ chối hoặc sửa đổi chiến lược, mức độ tài nguyên để thực hiện hay cả hai.