Tờ Globalnation.inquirer của Philippines đã dẫn các phân tích của giới chuyên gia cho biết Trung Quốc gần đây đã triển khai tàu nghiên cứu, mang theo một tàu lặn có người lái đến Biển Đông để thực hiện một nghiên cứu khoa học biển. Đây là động thái được coi là nhằm khẳng định các yêu sách chủ quyền phi lý của Bắc Kinh trong vùng biển tranh chấp.
Theo báo Philippines, Mạng lưới Truyền hình Toàn cầu Trung Quốc (CGTN), kênh tin tức chính thức thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc đưa tin vào ngày 11/3, tàu nghiên cứu khoa học biển mang tên Tansuo-1 của Trung Quốc, đi thuyền từ tỉnh Hải Nam của Biển Đông cho một nghiên cứu khoa học dưới biển sâu. Con tàu mang theo một tàu lặn có người lái mang tên “Chiến binh biển sâu”, cũng đã thực hiện một cuộc thám hiểm tương tự ở Biển Đông trong những năm gần đây. Nó có thể đạt tới độ sâu 4.500 m hoặc hơn 4 km.
Báo cáo cho biết, với 60 nhà nghiên cứu khoa học trên tàu, chuyến đi kéo dài 20 ngày sẽ hoàn thành việc đo thông số và thu thập mẫu của sinh vật biển, địa chất biển và hải dương học vật lý ở Biển Đông, báo cáo cho biết. Việc triển khai cũng được cho là có ý nghĩa vì nó đánh dấu sự chuyển đổi của cảng biển Nam Hải, từ một cảng hàng hóa thương mại thông thường sang một cảng biển đa chức năng để vận chuyển hàng hóa, nghiên cứu khoa học và bảo trì.
Chuyên gia hàng hải Jay Batongbacal cho biết việc sử dụng nghiên cứu khoa học hàng hải của Trung Quốc có nghĩa là để hỗ trợ ngay cả những khẳng định của họ về quyền quá mức và cố gắng phát triển và dự án sức mạnh hàng hải. Vì khu vực hoạt động đã nêu là Biển Đông, điều này sẽ cho phép Trung Quốc ưu tiên các quốc gia khác tiến hành nghiên cứu dưới biển sâu trong vùng đặc quyền kinh tế hoặc khu vực thềm lục địa của riêng họ, ông nói.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền quá mức và hết sức phi lý đối với gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả Biển Tây Philippines, trong đó đề cập đến các vùng biển mà người Philippines tuyên bố chủ quyền. Ngoài Philippines và Trung Quốc, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Đài Loan cũng có các yêu sách ở Biển Đông. Trước đây, giới khoa học cũng đã từng chứng kiến việc Trung Quốc đơn phương tiến hành các hoạt động khảo sát mang danh khoa học ngay cả ở vùng biển thuộc quyền tài phán của các quốc gia duyên hải khác ở Biển Đông và điều này sẽ không dừng lại, chuyên gia Batbacal cảnh báo.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học về Biển Đông; thành lập thêm nhiều Viện, Trung tâm, Cơ sở nghiên cứu dưới nhiều hình thức khác nhau; tăng cường giao lưu học thuật quốc tế về Biển Đông nhằm tìm kiếm các nguồn tài nguyên và “bằng chứng lịch sử” để hỗ trợ cho yêu sách chủ quyền phi lý ở Biển Đông. Giới chuyên gia quốc tế cũng cho rằng việc Trung Quốc thúc đẩy hoạt động hợp tác nghiên cứu khảo sát, thăm dò tài nguyên với các nước không chỉ nhằm cạnh tranh, mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc ở nhiều khu vực biển quốc tế trong đó có Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, hoạt động này còn nhằm tạo tiền đề thúc đẩy mở rộng hợp tác trên biển giữa Trung Quốc với các nước, qua đó hỗ trợ đắc lực cho việc triển khai sáng kiến “Con đường Tơ lụa trên biển thế kỷ 21” và góp phần giúp Trung Quốc hiện thực hóa mục tiêu trở thành “Cường quốc biển” vào giữa thế kỷ 21. Rõ ràng là, thông qua việc triển khai các phương tiện tham gia, Trung Quốc không chỉ tìm kiếm được sự gắn kết về chính trị, kinh tế với các nước, mà còn khảo sát được địa hình, địa chất đáy biển phục vụ cho các hoạt động quân sự của nước này, nhất là để xây dựng phương án tác chiến của tàu ngầm và tàu sân bay, thu thập tin tức về bố trí lực lượng của các nước. Ngoài ra, hoạt động hợp tác khảo sát nghiên cứu khoa học biển với các nước còn giúp Trung Quốc xây dựng hình ảnh là “cường quốc biển có trách nhiệm trong bảo vệ môi trường, ứng phó thiên tai và cùng các nước xây dựng “Cộng đồng chung vận mệnh”.