Chính phủ Anh hôm 11/6 công bố một báo cáo định kỳ 6 tháng một lần về việc thực thi Tuyên bố chung Trung – Anh. Báo cáo tuyên bố Trung Quốc “vẫn còn thời gian để lùi bước khỏi bờ vực” và tôn trọng quyền tự trị của Hồng Kông cũng như tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế của chính mình.
Báo cáo đánh giá giai đoạn từ ngày 1/7- 31/12/2019 nói rằng, chính phủ Anh vẫn hoàn toàn cam kết mức độ tự chủ và quyền tự do cao của Hồng Kông theo Tuyên bố chung và khung “Một quốc gia, hai chế độ”, đồng thời nhấn mạnh sự thịnh vượng của Hồng Kông là dựa trên tự do ngôn luận, tự do hội họp, hưởng một nền tư pháp độc lập và pháp trị.
Báo cáo cho biết, Hồng Kông đang trải qua thời kỳ hỗn loạn lớn nhất kể từ khi được bàn giao về Trung Quốc đại lục. Theo Tuyên bố chung Trung Anh, giải pháp cho tình trạng bất ổn này và các nguyên nhân cơ bản của nó phải được xử lý bởi người dân Hồng Kông, và không thể bị áp đặt từ Trung Quốc đại lục.
Đối với Chính phủ Trung Quốc, với mục đích là làm chủ thể chế của Hồng Kông, việc nó trực tiếp áp luật an ninh quốc gia sẽ mâu thuẫn với Điều 23 của Luật Cơ bản Hồng Kông, và với các nghĩa vụ của Trung Quốc theo Tuyên bố chung Trung – Anh.
Theo báo cáo, chính phủ Anh chưa nhìn thấy bản dự thảo luật an ninh mà Trung Quốc định áp cho Hồng Kông. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, luật này làm tăng nguy cơ truy tố đối với các nhà hoạt động chính trị ở Hồng Kông, làm xói mòn các cam kết hiện có nhằm bảo vệ quyền và tự do của người dân Hồng Kông. Một luật như vậy là vi phạm rõ ràng với các nghĩa vụ quốc tế của Trung Quốc, bao gồm cả những nghĩa vụ được đưa ra theo Tuyên bố chung Trung – Anh.
Chính phủ Anh tuyên bố, “Trung Quốc vẫn còn thời gian để xem xét lại, lùi bước khỏi bờ vực và tôn trọng quyền tự trị của Hồng Kông và tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế của chính mình”.
Báo cáo nêu rõ, nếu Trung Quốc ban hành luật an ninh đối với Hồng Kông, Anh sẽ cho phép người có hộ chiếu “người dân Anh ở hải ngoại” (British National Overseas – BNO) ở Hồng Kông được đến Anh mà không bị giới hạn trong kỳ 6 tháng, cho phép họ sống và nộp đơn học tập và làm việc trong thời hạn kéo dài 12 tháng, cấp cho họ một con đường trở thành công dân Anh.