Báo cáo thường niên của Câu lạc bộ Phóng viên Nước ngoài của Trung Quốc (Foreign Correspondents’ Club of China – FCCC) phát hành hôm thứ Hai (ngày 1/3) cho biết, năm ngoái chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã lợi dụng dịch bệnh, trục xuất, thị thực,… để đe dọa và áp đặt các hạn chế đối với các nhà báo nước ngoài, khiến cho quyền tự do của các kênh truyền thông nước ngoài ở Trung Quốc đang sụt giảm nhanh chóng.
Ảnh chụp màn hình Youtube từ CBC và Bloomberg
Báo cáo hàng năm của FCCC dựa trên câu trả lời của 150 nhà báo từ 30 quốc gia, khu vực và các cuộc phỏng vấn đối với người phụ trách các kênh thông tấn. Báo cáo nói rằng các nhân viên truyền thông nước ngoài làm việc tại Trung Quốc trong ba năm liên tiếp cho rằng điều kiện làm việc của họ ở Trung Quốc không được cải thiện.
Báo cáo cho biết: “Tất cả bộ máy quốc gia của chính quyền ĐCSTQ, bao gồm cả hệ thống giám sát ngăn chặn dịch bệnh đều được sử dụng để quấy rối và đe dọa các nhà báo nước ngoài, đồng nghiệp Trung Quốc của họ và các đối tượng được họ phỏng vấn”.
Bản báo cáo đã nói rõ việc ĐCSTQ gia tăng cản trở đối với các nhà báo nước ngoài. Dưới sự thống trị của ĐCSTQ, ngày càng có nhiều “chủ đề cấm kỵ” hoặc “khu vực cấm kỵ”. ĐCSTQ lấy “các vấn đề sức khỏe cộng đồng” như một cái cớ để ngăn không cho nhà báo nước ngoài đặt chân vào các khu vực nhạy cảm, đôi khi còn đe dọa cách ly hoặc sử dụng các hạn chế thị thực để gây áp lực lên họ.
Trong nhiều trường hợp, các đối tượng được phỏng vấn còn phải chịu áp lực lớn hơn. Trong số các phóng viên được FCCC khảo sát thì có đến hơn một nửa cho rằng các đối tượng được phỏng vấn bị buộc phải hủy bỏ hoặc rút lại cuộc phỏng vấn vì áp lực, gần 40% phản hồi cho rằng người được phỏng vấn đã bị quấy rối hoặc giam giữ vì đã nói chuyện với phóng viên nước ngoài. Một năm trước, tỷ lệ này là 25%.
Báo cáo của FCCC cũng cho biết rằng các nhà báo nước ngoài rất khó phỏng vấn tình hình thực sự của đại dịch viêm phổi Vũ Hán. Các phóng viên cố gắng đưa tin về dịch bệnh đã bị cảnh sát quấy rối và buộc họ phải xóa hình ảnh hoặc các video clip thu thập được trong quá trình phỏng vấn. Một số phóng viên cũng nói rằng ĐCSTQ đã buộc họ thực hiện nhiều lần xét nghiệm COVID-19 một cách vô lý, hoặc đe dọa cách ly họ, mục đích là để làm gián đoạn các báo cáo.
FCCC tuyên bố rằng các nhà báo nước ngoài làm việc tại Trung Quốc thường được cấp thị thực trong 1 năm và họ được gia hạn mỗi năm một lần, nhưng hiện có ít nhất 13 nhà báo nhận được thị thực chỉ có giá trị từ 6 tháng trở xuống.
Báo cáo cũng nói thêm rằng các nhà báo cũng đã bị ĐCSTQ dùng làm “con tin” trong các cuộc tranh chấp ngoại giao.
Năm ngoái, ĐCSTQ đã trục xuất ít nhất 18 nhà báo nước ngoài, bao gồm các phóng viên của The Wall Street Journal, The Washington Post và The New York Times.
Theo báo cáo, mối quan hệ xấu đi giữa chính quyền ĐCSTQ và truyền thông nước ngoài cũng sẽ phủ bóng đen lên Thế vận hội Mùa đông năm 2022, vì quyền tự do ngôn luận ở Trung Quốc đang sụt giảm mau chóng, điều này hoàn toàn trái ngược với giá trị quan “xuất sắc, tôn trọng và hữu nghị” của Olympic.