Giới chức Mỹ cho biết Washington đang tìm cách đẩy nhanh việc chuyển giao thế hệ máy bay chiến đấu F-16 mới cho Đài Loan, bất chấp sự phản đối của Bắc Kinh.
Các quan chức Mỹ giấu tên cho biết, họ vẫn chưa tìm ra giải pháp để đẩy nhanh việc chuyển giao cho Đài Loan các máy bay chiến đấu F-16 Block 70 do tập đoàn Lockheed Martin sản xuất và được trang bị các tính năng mới. Theo kế hoạch ban đầu, các máy bay này dự kiến sẽ được bàn giao vào cuối năm 2026.
Một quan chức cấp cao của Đài Loan cho biết, chính quyền hòn đảo đã bày tỏ mong muốn với chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc bàn giao các máy bay chiến đấu nhanh hơn, trong bối cảnh lực lượng phòng vệ trên không Đài Loan thường xuyên phải triển khai máy bay chiến đấu để chặn ngày càng nhiều máy bay quân sự Trung Quốc áp sát hòn đảo.
“Tất cả đều liên quan đến việc đánh giá rủi ro và rủi ro ở đâu thì đã rõ ràng rồi”, quan chức Đài Loan nói, đề cập đến căng thẳng trên eo biển Đài Loan hiện nay. F-16 được xem là loại máy bay có khả năng cơ động cao và đã được chứng minh năng lực trong các hoạt động tác chiến.
Đài Loan sẽ sở hữu một trong những phi đội F-16 lớn nhất châu Á, sau khi tiếp nhận 66 máy bay F-16 C/D Block 70 đóng mới theo hợp đồng trị giá 8 tỷ USD được thông qua vào năm 2019. Lô máy bay này sẽ nâng tổng số máy bay F-16 của hòn đảo, bao gồm các máy bay phiên bản cũ hơn, lên tới hơn 200 chiếc vào năm 2026.
Các máy bay F-16 mới sẽ được lắp ráp tại các cơ sở của Lockheed Martin ở Greenville, bang South Carolina và Fort Worth, bang Texas, Mỹ. Đây là thương vụ bán máy bay chiến đấu F-16 đầu tiên của Mỹ cho Đài Loan kể từ năm 1992, khi cựu Tổng thống Mỹ George H.W. Bush thông qua thỏa thuận bán 150 chiếc F-16 cho hòn đảo này. Các yêu cầu trước đây của Đài Loan bị chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama từ chối. Thay vào đó, chính quyền Mỹ chỉ đề nghị nâng cấp đội bay 140 chiếc F-16A/B Block 20 cũ của Đài Loan.
Lockheed Martin tuyên bố phiên bản F-16 mới nhất sẽ bao gồm các vũ khí, tính năng, radar, công nghệ chưa từng tồn tại trong các phiên bản trước đó. Tập đoàn vũ khí này tự tin khẳng định F-16 phiên bản mới có thể “bay và chiến đấu tới năm 2070, thậm chí xa hơn”.
Trung Quốc kịch liệt phản đối
Khi thương vụ bán máy bay chiến đấu cho Đài Loan được công bố vào tháng 8/2019, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết “thỏa thuận mua bán vũ khí của Mỹ với Đài Loan đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc Một Trung Quốc”.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi Mỹ dừng bán “các máy bay chiến đấu cho Đài Loan cũng như chấm dứt các hợp đồng mua bán vũ khí và hợp tác quân sự với Đài Loan”, nếu không, Bắc Kinh “chắc chắn sẽ có phản ứng mạnh mẽ và Mỹ sẽ phải chịu toàn bộ hậu quả”.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là vùng lãnh thổ không thể tách rời và phản đối bất kỳ quốc gia nào có quan hệ ngoại giao và quân sự chính thức với hòn đảo.
Bắc Kinh xem Đài Loan là vấn đề quan trọng và nhạy cảm nhất trong quan hệ với Mỹ. Washington dù không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan nhưng vẫn là nguồn cung vũ khí chính cho hòn đảo.