ĐCSTQ sẽ gặp phải những khó khăn nào trong việc đối phó với các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ? Tiến sĩ Tạ Điền, giáo sư tại Trường Kinh doanh Aiken, Đại học Nam Carolina đã có bài bình luận trên trang Epoch Times về vấn đề này.
Các quan chức cấp cao của ĐCSTQ đã tổ chức các cuộc họp công khai và bí mật trong những ngày gần đây, thậm chí có thời điểm bốn cuộc họp trong một ngày, về các chủ đề liên quan đến suy thoái kinh tế và đối phó với các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ. Nhưng từ một cuộc họp gần đây về cách chống lại các lệnh trừng phạt tài chính có thể có của Hoa Kỳ, các báo cáo nói rằng không ai có thể đưa ra một phương pháp hoặc giải pháp khả thi. Nói cách khác, khi ĐCSTQ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt có thể xảy ra của Hoa Kỳ, thì hoàn toàn không thể làm gì và nó đã đánh mất vị thế của mình.
Đồng thời, cánh cửa của Trung Quốc dường như đang đóng lại với phương Tây. Phải chăng “cải cách và mở cửa” của Bắc Kinh, kéo dài hơn 40 năm, sắp kết thúc? Ngoài việc đóng cửa đất nước, chính trị cưỡng chế của ĐCSTQ cũng đang dần giết chết các doanh nghiệp thương mại, các công ty tư nhân và các công ty công nghệ cao. Quốc hội Hoa Kỳ đã ban hành các đạo luật, nhắm trực tiếp vào ĐCSTQ, và việc nhà lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình nhấn mạnh vào “khả năng tự lực” là một nỗ lực tuyệt vọng để cố gắng tồn tại. Việc ĐCSTQ phụ thuộc nhiều vào đồng đô la Mỹ và công nghệ phương Tây, vốn đã bộc lộ những điểm yếu trên thế giới, được định sẵn để buộc ĐCSTQ phải nhượng bộ trước các lệnh trừng phạt.
Theo các nguồn tin từ Trung Quốc, nhà cầm quyền Trung Quốc đang thực hiện “Kế hoạch liên minh An Khả”. Các nhà chức trách yêu cầu chính phủ, các doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức phải chuyển giao tất cả các máy tính gốc và thay thế chúng bằng các máy tính và hệ thống trong nước. Nhưng trên thực tế, lý do thực sự phải là để ngăn chặn các lệnh trừng phạt có thể có của Châu Âu và Mỹ đối với phần mềm và phần cứng máy tính. Cái gọi là Liên minh An Khả, có tên đầy đủ là “Liên minh Công nghiệp và Công nghệ an toàn và đáng tin”, trước đây được gọi là “Ủy ban Công tác đổi mới ứng dụng công nghệ thông tin” (gọi tắt là “Ủy ban Công tác đổi mới”), được thành lập vào năm 2016 . Liên minh An Khả được coi là một thị trường quy mô nghìn tỷ đô la, liên quan đến một chuỗi công nghiệp khổng lồ. Khi Liên minh An Khả thực sự hiện thực hóa mục tiêu “nội địa hóa và kiểm soát độc lập”, cũng là lúc ngành công nghiệp thông tin của Trung Quốc bắt đầu tụt hậu so với thế giới.
Việc ĐCSTQ đột ngột triệu tập các cuộc họp này để đáp trả các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ có liên quan mật thiết đến tình hình ở Ukraine và tình hình ở eo biển Đài Loan. Vào thời điểm cuộc chiến Nga-Ukraine bế tắc, châu Âu và Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt tài chính và thương mại đối với Nga, với các biện pháp trừng phạt khác nhau và chế tài của các quốc gia, công ty và ngành liên quan đến các lệnh trừng phạt đều khiến ĐCSTQ run sợ. Tham vọng của ĐCSTQ đối với Đài Loan, một mặt có thể làm tăng cường lòng tin vì thấy rằng châu Âu và Hoa Kỳ chỉ đang hỗ trợ Ukraine bằng vũ khí, chứ không gửi quân đến, vì vậy có thể Hoa Kỳ cũng sẽ không gửi quân đến eo biển Đài Loan, mà chỉ cung cấp vũ khí phòng thủ. Tuy nhiên, một khi châu Âu và Hoa Kỳ bắt đầu áp đặt các biện pháp trừng phạt vì hành vi xâm phạm của ĐCSTQ đối với Đài Loan, thì cường độ, cách thức và tác động của các biện pháp trừng phạt đối với nền kinh tế Trung Quốc sẽ là chưa từng có, và các biện pháp trừng phạt hiện tại đối với Nga dường như không đáng kể.
Về cách thức phản ứng của ĐCSTQ như thế nào, người ta nói rằng các nhân sĩ tài chính tại hiện trường đã đề cập đến ba khả năng. Phương án đầu tiên là yêu cầu các nhà xuất khẩu chuyển đổi tất cả các khoản thu nhập từ ngoại hối sang nhân dân tệ để tăng tỷ lệ nắm giữ đô la trong nước của họ. Phương án này không có gì mới, bởi vì ĐCSTQ hiện đang chuyển đổi tất cả thu nhập ngoại hối của các công ty xuất khẩu thành nhân dân tệ, do Ngân hàng Trung ương ĐCSTQ nắm giữ, được gọi là “nắm giữ đô la Mỹ trong nước”. Sau khi các lệnh trừng phạt bắt đầu, thương mại bị cắt đứt, dòng vốn ngoại hối bị cắt đứt và việc thanh toán ngoại hối bắt buộc của ĐCSTQ sẽ kết thúc.
Phương án thứ hai là “giảm đáng kể hạn ngạch trao đổi hàng năm đối với công dân Trung Quốc xuống 50.000 USD”, một biện pháp mà ĐCSTQ đang thực hiện, lấy nhiều lý do khác nhau để ngăn cản người dân Trung Quốc đổi đô la Mỹ và ngăn cản người Trung Quốc ra nước ngoài du học mua bảo hiểm, bởi vì điều này sẽ tiêu tốn rất nhiều ngoại hối của ĐCSTQ. Những biện pháp này hữu ích để giảm thất thoát ngoại tệ, nhưng không hữu ích để đối phó với các lệnh trừng phạt của Mỹ, vì như tác giả bài viết phân tích dưới đây, những ngoại hối này không phải là tiền mặt, và được luân chuyển điện tử giữa các ngân hàng Trung Quốc, thẻ tín dụng và tổ chức thanh toán. Và một khi các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và châu Âu bắt đầu, cắt quyền sử dụng SWIFT của ĐCSTQ, khả năng thanh toán cho các khoản ngoại hối này sẽ bị huỷ bỏ. Trên thực tế, những gì Trung Quốc cần làm không phải là giảm mạnh hạn ngạch 50.000 USD mà công dân Trung Quốc trao đổi mỗi năm, mà là tăng hạn ngạch để tài sản tư nhân của công dân Trung Quốc có thể rời Trung Quốc và ra nước ngoài, để một khi lệnh trừng phạt bắt đầu, người Trung Quốc sẽ vẫn có khả năng kiểm soát tài sản của họ ở nước ngoài. Nhưng ĐCSTQ cũng sẽ không làm điều đó, bởi vì họ sẽ giấu giếm của cải với người dân và sẽ không để nó thoát khỏi sự kiểm soát của họ.
Phương án thứ ba là một số quan chức ĐCSTQ đã hỏi liệu họ có thể đa dạng hóa các khoản đầu tư của mình vào nhiều tài sản bằng đồng yên hoặc euro hơn hay không. Phương án này ngay lập tức bị đại diện ngân hàng Trung Quốc bác bỏ, cho rằng ý tưởng này là viển vông. Thực sự không thực tế. Do các lệnh trừng phạt của Châu Âu, Hoa Kỳ và Nhật Bản, họ phải hợp lực, tất cả chúng đều là hệ thống liên minh tiền tệ kết hợp với nhau từ hệ thống Bretton Woods, đồng đô la, đồng euro và đồng yên có thể tự do chuyển đổi giữa chúng, các lệnh trừng phạt đồng đô la cũng sẽ kèm theo các lệnh trừng phạt đồng yên và đồng euro, tất cả các loại tiền tệ trong SWIFT sẽ đóng cửa đối với ĐCSTQ.
Phương Tây trừng phạt Nga bằng SWIFT, điều này chỉ đóng băng 300 tỷ USD chi tiêu ở nước ngoài của Nga và hạn chế Nga sử dụng SWIFT. Nhưng đòn phản công của ông Putin rất hiệu quả, ba lưỡi rìu của ông ấy, từ yêu cầu trả các khoản nợ nước ngoài bằng đồng rúp, yêu cầu châu Âu sử dụng đồng rúp để mua dầu và khí đốt, đến liên kết đồng rúp với vàng, chống lại các lệnh trừng phạt của Mỹ một cách hiệu quả, khiến tỷ giá hối đoái của đồng rúp trở lại mức trước chiến tranh và thậm chí vượt mức trước chiến tranh. Nói cách khác, cuộc chiến tài chính giữa châu Âu và Hoa Kỳ chống lại Nga về cơ bản là một thất bại. Lý do thất bại cũng rất đơn giản, Nga có nguồn cung cấp năng lượng rẻ và đủ để đe dọa châu Âu, ngược lại, ĐCSTQ không có lợi thế như vậy, không có con át chủ bài và không có dũng khí thực hiện các biện pháp trừng phạt đáp trả. Bởi vì, mặc dù ĐCSTQ có dự trữ ngoại hối gấp sáu lần Nga, nhưng 95% dự trữ ngoại hối này đang chịu sự đe dọa từ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ.
Người ta chỉ cần nghiên cứu “Mẫu dữ liệu về Dự trữ Quốc tế và Thanh khoản Ngoại tệ” (tính đến ngày 31/3/2022), do Cục Quản lý Ngoại hối của Ngân hàng Trung ương ĐCSTQ xuất bản, tức là báo cáo quý 1 năm nay để xem manh mối. Mặc dù ĐCSTQ làm giả gần như tất cả dữ liệu kinh tế, nhưng con số này khó có thể bị làm giả vì nó liên quan đến IMF (Quỹ Tiền tệ Quốc tế), Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) và Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, và mọi người có thể dễ dàng kiểm tra chéo và thấy được hành vi gian lận của ĐCSTQ.
Theo “Mẫu dữ liệu về Dự trữ Quốc tế và Thanh khoản Ngoại tệ” của ĐCSTQ, tính đến quý I năm nay, tài sản dự trữ chính thức của Trung Quốc và các tài sản ngoại tệ khác, bao gồm cả dự trữ ngoại hối có thể chuyển đổi sang ngoại tệ, quyền rút vốn đặc biệt của IMF, vàng và các tài sản dự trữ khác như các công cụ tài chính phái sinh.
Giá trị thị trường gần đúng của tài sản dự trữ chính thức của Trung Quốc và các tài sản ngoại tệ khác là 3.373.159 triệu USD, bao gồm 3.187.994 triệu USD dự trữ ngoại tệ có thể chuyển đổi, trong đó 3.185.597 triệu USD là chứng khoán các loại. Trong dự trữ ngoại hối chuyển đổi thành ngoại tệ, ngoài chứng khoán thị trường, còn có tiền tệ và tiền gửi ở các ngân hàng trung ương khác, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế và IMF, với tổng số 2,397 tỷ USD. Vị trí dự trữ của Trung Quốc trong IMF là 10,471 tỷ USD. Quyền rút vốn đặc biệt của Trung Quốc trong IMF là 53,16 tỷ USD. Vàng ở Trung Quốc, bao gồm cả tiền gửi vàng và giao dịch hoán đổi vàng, là 121,663 tỷ USD. Tổng lượng vàng này là 62,64 triệu ounce, tương đương khoảng 1.937 tấn. Có lẽ như một nỗ lực hoặc thử nghiệm, Cơ quan Quản lý Ngoại hối của ĐCSTQ cũng đã khai thác một số công cụ tài chính phái sinh, với số tiền rất nhỏ, chỉ 130 triệu USD.
Nói cách khác, trong số 3,37 nghìn tỷ USD trong tài sản dự trữ chính thức của ĐCSTQ, 3,188 tỷ USD là dự trữ ngoại hối và 3,185 tỷ USD trong dự trữ ngoại hối là chứng khoán thị trường của các nước phương Tây (bao gồm trái phiếu kho bạc trị giá 1 nghìn tỷ USD). Nói cách khác, 94,44% dự trữ ngoại hối của ĐCSTQ là chứng khoán, trong khi chỉ có 5,56% (2,4 tỷ USD) tiền mặt. Ngân hàng trung ương của ĐCSTQ (Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc) và các ngân hàng ngoại hối chuyên dụng (Ngân hàng Trung Quốc) có thể có một số dự trữ ngoại hối tiền mặt, và ĐCSTQ cũng sẽ giữ phần lớn vàng, nhưng tất cả trái phiếu nước ngoài của ĐCSTQ, tiền gửi vào các ngân hàng trung ương nước ngoài, tiền gửi với Ngân hàng thanh toán quốc tế, quyền rút vốn đặc biệt của IMF, và việc cất giữ vàng trong các hầm ngầm của Cục Dự trữ Liên bang ở New York đều là mục tiêu của các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và có thể bị phong tỏa hoặc tịch thu bởi chính phủ Hoa Kỳ.
Hầu hết vàng dự trữ của Trung Quốc sẽ vẫn ở Trung Quốc, nhưng phải có một số vàng, có lẽ hàng chục hoặc hàng trăm tấn, sẽ được cất giữ trong hầm ngầm của Cục Dự trữ Liên bang New York ở New York, vì đây là cách thuận tiện và an toàn nhất để thanh toán với các quốc gia khác bằng vàng. Nhưng một khi các lệnh trừng phạt được áp đặt, Ngân hàng Trung ương ĐCSTQ không thể thanh toán bằng vàng được cất giữ ở New York, thậm chí không thể thanh toán bằng lượng vàng lớn còn lại ở trong nước, bởi vì các ngân hàng trung ương của các nước khác sẽ không chấp nhận thanh toán bằng vàng, bởi vì điều này cũng được đưa vào các lệnh trừng phạt.
Do đó, khi Trung Quốc đối mặt với các lệnh trừng phạt sắp xảy ra của Hoa Kỳ, các quan chức Trung Quốc sẽ không biết phải làm gì và các biện pháp đối phó với các biện pháp trừng phạt tài chính sẽ không thể thực hiện được.
T.P