Bắc Kinh còn chưa nguôi cơn giận dữ sau khi bà Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi thăm Đài Bắc, thì Washington lại thêm cú “nốc ao”. Đó là việc viện trợ quân sự trực tiếp cho Đài Loan.
Tuy mới là dự luật được thông quan Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Mỹ nhưng xem ra khó mà thay đổi quyết định, vì chính sách với Đài Loan của Mỹ là không bao giờ bỏ rơi hòn đảo này. Mỹ coi dự luật là một bước tiến quan trọng trong kế hoạch viện trợ quân sự cho Đài Loan, dẫu vẫn biết có thể chọc giận Bắc Kinh hơn nữa.
Vào ngày 14/9, Ủy ban Đối ngoại của Thượng Viện Mỹ đã nhanh chóng nhất trí thông qua dự luật cho phép Washington cấp viện trợ quân sự trực tiếp cho Đài Loan. Tên của dự luật là “Taiwan Policy Act of 2022”, xác định mức viện trợ khoảng 4,5 tỷ USD cho Đài Loan trong bốn năm tới. Từ đây Mỹ sẽ công nhận Đài Bắc là “đồng minh quan trọng ngoài khối NATO”.
Ngoài ra, văn bản này còn yêu cầu Tổng thống trừng phạt các định chế tài chính của Trung Quốc trong trường hợp “các hành vi thù nghịch nhắm vào Đài Loan gia tăng”.
Trước đó, ngày 13/9, Nhà Trắng cho biết, đang bàn bạc với các thành viên Quốc hội về đạo luật để bảo đảm không thay đổi chính sách lâu nay của Mỹ đối với Đài Loan nếu dự luật được thông qua.
Nguồn tin từ Thượng viện cho rằng, dự luật là sự tái cấu trúc toàn diện nhất chính sách của Mỹ đối với hòn đảo kể từ khi Đạo luật quan hệ Đài Loan ra đời vào năm 1979. Thượng nghị sĩ Bob Menendez, Chủ tịch uỷ ban cho biết: “Chúng ta cần nhìn rõ những gì đang phải đối mặt”. Ông nhấn mạnh, Mỹ biết những điều cần làm, nhưng không tìm kiếm chiến tranh hay muốn gia tăng căng thẳng với Bắc Kinh.
Còn Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Jim Risch tỏ ra kiên quyết hơn: “Nếu chúng ta muốn bảo đảm cho Đài Loan có cơ hội trong chiến đấu thì không được phép chậm trễ, phải hành động ngay vào lúc này”.
Ngay sau khi dự luật được thông qua, nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã gửi lời cảm ơn lưỡng đảng Quốc hội Mỹ đã “thể hiện tình liên đới với Đài Loan”. Quyết định của Ủy ban Đối ngoại Thượng Viện Mỹ mới chỉ là bước đầu, thủ tục sẽ còn kéo dài cho đến khi Washington chính thức “viện trợ trực tiếp quân sự” cho Đài Bắc.
Sau khi “tin dữ” loang ra, hôm qua, 15-9, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cáo buộc dự luật mới của Mỹ về Đài Loan “gửi đi thông điệp sai lầm nghiêm trọng cho những ai đòi Đài Loan độc lập”. (Theo tin của hãng Reuters). Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh tuyên bố: Nếu dự luật được thông qua, quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. “Trung Quốc kiên quyết phản đối dự luật, khẳng định chỉ có một nước Trung Quốc trên thế giới, và Đài Loan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc”, bà Mao nói.
Đương nhiên là Bắc Kinh phải nhảy dựng lên. Có điều, họ rất cay mũi khi Trung Quốc đang bước vào đại sự quốc gia – Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20. Trong khi cần phải ổn định tình hình, tạo khí thế để Đại hội thành công, Tập Cận Bình tiếp tục trụ lại ghế Tổng Bí thư nhiệm kỳ thứ ba, thì Mỹ tiếp tục hà hơi tiếp sức cho Đài Loan làm “mất ổn định tình hình”.
Vẫn theo thông lệ cũ, làm ra vẻ “khách quan”, Nhà Trắng tuyên bố hết sức tôn trọng Quốc hội, tôn trọng quyền quyết định của Thượng viện, nhưng thật ra con tàu đã nằm sẵn trên đường ray chỉ cần nhấn nút là khởi hành. Báo chí Bắc Kinh la ó, dân chủ Mỹ là thứ dân chủ giả hiệu, xấu xa nhất nhằm mục đích tối thượng là làm bá chủ thế giới. Để san phẳng ngọn núi vĩ đại Trung Quốc, họ cần đánh sập một góc chân núi đang sụt lún – đó là Đài Loan, hòn đảo chưa bao giờ nguôi ước mơ lập quốc đảo độc lập.
H.Đ