Tổng thống Volodymyr Zelenskyy thông báo nộp đơn xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào thứ Sáu (30/9), sau khi Nga sáp nhập bốn khu vực của Ukraine. Đáp lại, Mỹ nói rằng ‘bây giờ chưa phải lúc’ để kết nạp Ukraine vào liên minh quân sự này.
Tổng thống Ukraine Vladimir Zelenskyy đã ký đơn xin gia nhập NATO hôm 30/9, đồng thời tuyên bố Kyiv đã là một đồng minh “trên thực tế” của liên minh và yêu cầu NATO nhanh chóng kết nạp nước này.
Đây được coi là phản ứng mạnh mẽ của Kyiv trước quyết định của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong việc sáp nhập bốn tỉnh Donetsk, Lugasnk, Zaporizhzhia và Kherson ở miền đông và miền nam Ukraine.
“Ukraine đang thực hiện một bước quyết định bằng cách ký đơn xin gia nhập NATO nhanh chóng”, ông Zelenskyy nói trong video trên ứng dụng Telegram hôm 30/9.
Thông báo này có khả năng chạm đến dây thần kinh của Moscow. Trước khi Nga đưa lực lượng vũ trang của mình vào lãnh thổ Ukraine hôm 24/2, Moscow đã yêu cầu đảm bảo ràng buộc về mặt pháp lý rằng, Ukraine sẽ không bao giờ được kết nạp vào liên minh phòng thủ xuyên Đại Tây Dương do Mỹ dẫn đầu, theo tờ Reuters.
Kyiv và phương Tây nói rằng, Moscow đã viện cái cớ này để khởi động một chiến dịch quân sự vốn được lên kế hoạch từ trước chống lại Ukraine. Bằng cách đăng ký nhanh chóng trở thành thành viên NATO, ông Zelenskyy dường như muốn chứng minh rằng, ông chủ Điện Kremlin đang thất bại trước một trong những mục tiêu chiến tranh chính của Nga – ngăn cản Ukraine gia nhập NATO.
Ukraine sẵn sàng đàm phán với Nga, nhưng không phải với ông Putin
Trong bài phát biểu qua video của mình hôm 30/9, ông Zelenskyy cáo buộc Nga đã viết lại lịch sử và vẽ lại biên giới bằng cách “sử dụng hành vi giết người, đe dọa, ngược đãi và dối trá”.
Tuy nhiên, ông nói rằng Kyiv vẫn cam kết thực hiện ý tưởng chung sống hòa bình với Nga “trên cơ sở bình đẳng, trung thực, tôn trọng lẫn nhau và công bằng”.
“Với Tổng thống Nga, điều đó rõ ràng là không thể. Ông ấy không biết phẩm giá và sự trung thực là gì. Vì vậy, chúng tôi sẵn sàng đối thoại với Nga, nhưng là với một Tổng thống khác của Nga”, ông Zelenskyy tuyên bố, theo Reuters.
Tổng thống Ukraine nói rằng, trong khi Ukraine chờ đợi sự đồng thuận giữa các quốc gia thành viên NATO, nước này vẫn được bảo vệ theo dự thảo đảm bảo an ninh do Kyiv đề xuất với tên gọi: Hiệp ước An ninh Kyiv, một đề xuất mà Moscow đã bác bỏ.
“Chúng tôi hiểu rằng quyết định xin gia nhập NATO của Ukraine đòi hỏi sự đồng thuận của tất cả các thành viên của liên minh quân sự. Do đó, trong thời gian chờ đợi, chúng tôi đề xuất hiện thực hóa việc đảm bảo an ninh cho Ukraine và toàn bộ châu Âu theo Hiệp ước An ninh Kyiv”, ông nói.
Nhà Trắng: Bây giờ chưa phải lúc kết nạp Ukraine vào NATO
Tờ RT cho hay, Mỹ cam kết thực hiện chính sách “mở cửa” gia nhập NATO, nhưng bây giờ là chưa phải là lúc để xem xét đơn xin gia nhập của Ukraine.
“Theo quan điểm của chúng tôi, cách tốt nhất bây giờ để ủng hộ Ukraine là thông qua hỗ trợ thực tế trên thực địa. Quá trình gia nhập NATO nên được thực hiện vào thời điểm khác”, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 30/9.
Ông Sullivan lặp lại những bình luận trước đó của Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg rằng, tư cách thành viên NATO đòi hỏi sự đồng thuận của tất cả 30 thành viên của khối do Hoa Kỳ lãnh đạo. Ông Stoltenberg cũng cam kết ủng hộ “kiên định” và “kiên quyết” đối với Ukraine, nhưng khẳng định điều đó cũng không đưa NATO trở thành một bên tham chiến trong cuộc xung đột với Nga.
Khi được hỏi về buổi lễ ở Moscow, nơi các khu vực Donetsk, Lugansk, Zaporozhye và Kherson được tuyên bố gia nhập Nga, ông Sullivan khẳng định đó là tất cả các lãnh thổ thuộc về Ukraine và các cuộc trưng cầu dân ý “giả mạo” được tổ chức “bằng súng”.
Ông Sullivan nói thêm, Tổng thống Nga Vladimir Putin đang “phát cuồng” về chủ nghĩa satan của phương Tây để biện minh cho việc “chiếm đoạt lãnh thổ thuộc địa và đế quốc của mình”, theo tờ RT.
Mặc dù cả hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ đều mô tả các vụ nổ đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Nord Stream của Nga là hành động phá hoại có chủ ý, nhưng ông Sullivan khẳng định Mỹ và các đồng minh không phải là “thủ phạm”.
Ông Sullivan nói với các phóng viên rằng, việc Nga cáo buộc Mỹ và các nước khác có liên quan đến vụ nổ đường ống Nord Stream là hoàn toàn sai lầm.
“Nga hiểu rõ là họ sai, nhưng tất nhiên đây là một phần trong vở kịch của họ”, ông Sullivan cho hay, theo RT.
Trước đó, ông Biden nói rằng Nga đang “tuyên truyền những thông tin sai lệch và dối trá” về vụ việc liên quan đến các đường ống dẫn khí đốt. Ông tuyên bố rằng, Mỹ và các đồng minh sẽ tiến hành một cuộc điều tra “vào thời điểm thích hợp”.
NATO: Việc Nga leo thang không ảnh hưởng đến sự ủng hộ của liên minh với Ukraine
Tổng thư ký NATO hôm thứ Sáu (30/9) đã cáo buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin kích động “sự leo thang nghiêm trọng nhất” trong cuộc chiến ở Ukraine kể từ khi xung đột bùng nổ hồi tháng Hai. Ông tuyên bố rằng, ông Putin sẽ thất bại trong việc ngăn chặn liên minh ủng hộ Kyiv.
Ông khẳng định rằng, “Mục đích của Tổng thống Putin là ngăn cản NATO ủng hộ Ukraine, nhưng nỗ lực đó của Nga sẽ thất bại hoàn toàn”, ông nói trong một cuộc họp báo.
Tuyên bố của ông Putin về việc Nga chiếm 15% diện tích lãnh thổ Ukraine – cuộc sáp nhập lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II – đã bị các nước phương Tây và thậm chí nhiều đồng minh thân cận của Nga kiên quyết bác bỏ. Tổng thư ký Liên Hợp quốc Antonio Guterres gọi đây là hành vi vi phạm bất hợp pháp Hiến chương Liên Hợp quốc.
Ông Stoltenberg nói rằng một khu vực có diện tích tương đương với Bồ Đào Nha đã bị Nga “chiếm giữ trái phép bằng súng đạn”.
“Các cuộc trưng cầu dân ý giả mạo được tổ chức ở Moscow và áp đặt lên Ukraine đã vi phạm luật pháp quốc tế. Việc chiếm lãnh thổ này là bất hợp pháp”, ông khẳng định.
Ông nói thêm: “Các đồng minh NATO đã và sẽ không công nhận bất kỳ vùng lãnh thổ nào trong số này là một phần của Nga. Chúng tôi kêu gọi tất cả các quốc gia bác bỏ những nỗ lực trắng trợn của Nga trong việc xâm chiếm lãnh thổ những vùng đất thuộc về Ukraine”.
Ông cho biết NATO không phải là một bên trong cuộc xung đột, nhưng liên minh quân sự tái khẳng định “sự ủng hộ vững chắc” đối với độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, đồng thời cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ nước này.
T.P