Vụ tàu hải cảnh Trung Quốc chiếu “laser cấp độ quân sự” ngày 6/2 vào các tàu Philippines gần rạn san hô Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) đang thành “to chuyện”. Điều đó cho thấy Philippines đang nhận thức rõ hơn về Trung Quốc.
Vụ việc này khiến thủy thủy đoàn của tàu Philippines bị “mù tạm thời” trong khoảng thời gian hơn 10 giây – theo thông tin của cơ quan cảnh sát biển Philippines (PCG) ngày 13/2.
Thực hư của việc “mù tạm thời”, chẳng ai kiểm chứng. Tuy nhiên, ít ai nghĩ Philippines làm toáng lên thế để “nghiêm trọng hóa” câu chuyện, bởi trong thực tế, một số quốc gia mà Trung Quốc coi là đối thủ, cũng từng cáo buộc Trung Quốc sử dụng laser quân sự chiếu vào tàu chiến hoặc máy bay quân sự của họ, bất chấp hậu quả.
Tháng 5/2018, Lầu Năm Góc (Mỹ) đã cho rằng Bắc Kinh “xui” công dân Trung Quốc chiếu thiết bị laser công suất cao vào các phi công Mỹ đang điều khiển máy bay lên xuống tại sân bay Djibouti – cơ sở quân sự cố định và lâu dài duy nhất của Mỹ tại châu Phi. Trò “nghịch dại” này đã khiến 2 phi công Mỹ bị thương nhẹ ở mắt khi đang tiếp đất. May thay, tai nạn đã không xảy ra.
Ngày 19/2/2022, tới lượt Bộ Quốc phòng Australia tố hải quân Trung Quốc chiếu tia laser vào máy bay trinh sát của nước này ở biển Arafura, tây Thái Bình Dương. Cùng với tố cáo, giới chức Australia còn phân tích, coi vụ việc như một sự trả đũa của Trung Quốc với việc Australia ráo riết yêu cầu cộng đồng quốc tế điều tra nguồn gốc COVID-19 ở Vũ Hán, cũng như việc Australia a dua với Mỹ trong cuộc chiến tranh thương mại, gây khó khăn cho hàng hóa Trung Quốc.
Trở lại vụ chiếu laser của Trung Quốc vào tàu của Philippines, sau cáo buộc của PCG, ngỡ đâu sự việc chỉ dừng lại ở những lời lẽ nặng nề, chỉ trích đó như một sự “gây hấn đáng lo ngại…” như trong công hàm phản đối Trung Quốc của Philippines. Vậy mà không. Ngày 18/2, tại sự kiện hồi hương các cựu quân nhân, tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã giận dữ tuyên bố “Đất nước đã chứng kiến những căng thẳng địa-chính trị không phù hợp với lý tưởng của chúng ta về hoà bình và đe dọa an ninh, ổn định quốc gia, của khu vực và thế giới”.
Việc thân phải ra mặt ném những ngôn từ mạnh mẽ đến bất ngờ và bất thường của nhà lãnh đạo tối cao Philippines về phía Trung Nam Hải khiến dư luận ngạc nhiên. Trước mặt các cựu quân nhân, người đứng đầu đất nước chơi trò “dân túy” chăng? Chỉ hơn một tháng trước tại Bắc Kinh, người đàn ông quyền lực này còn lấy làm hoan hỷ trước sự thịnh tình mà Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dành cho mình cơ mà? Đó là chưa kể trong chuyến công du, ông Marcos Jr hể hả với bản Tuyên bố chung đầy lạc quan về triển vọng hợp tác hai bên Trung Quốc- Philippines; hào hứng với cam kết về các khoản viện trợ đầu tư hạ tầng cho cho Philippines từ Trung Quốc. Đặc biệt, ông Marcos Jr còn tỏ ra đắc ý với cái gọi là “cơ chế liên lạc trực tiếp nhằm giải quyết kịp thời, hiệu quả những vấn đề trên Biển Đông…”. Vậy mà nay, câu chuyện đã có chiều hướng đã khác: quan hệ Trung Quốc – Philippines không chỉ có dấu hiệu nguội lạnh, mà còn căng thẳng trở lại.
Bằng chứng của sự căng thẳng thể hiện rõ trong tuyên bố tại cuộc gặp các cựu quân nhân nêu trên của ông Marcos Jr: “Đất nước này sẽ không để mất một tấc đất nào. Chúng ta sẽ tiếp tục bảo đảm toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền phù hợp với hiến pháp của chúng ta và luật quốc tế. Chúng ta sẽ hợp tác với các nước láng giềng để bảo vệ an toàn và an ninh cho người dân”.
Bung ra sa sả đến mức ấy, đích thị là có kẻ mưu toan cướp đất của Philippines thật. Và thêm một điều: trước vị tổng thống đương nhiệm này, dù giận Trung Quốc lên tới tận cổ (như ông Duterte từng có lúc), cũng chưa một nhà lãnh đạo Philippines nào lộ liễu nói “sẽ hợp tác với các nước láng giềng…” như một giải pháp hiệu quả bào vệ an toàn và an ninh cho người dân”.
“Nước láng giềng” là nước nào? Campuchia, Lào, Thái Lan ư? Chắc chắn là không rồi. Câu trả lời chỉ có thể là Việt Nam, Indonesia, Malaysia – những quốc gia cũng như Philippines, lâu nay là nạn nhân gây hấn của Trung Quốc, cũng là những quốc gia chống Trung Quốc quyết liệt nhất trong yêu sách “đường 9 đoạn”. Từ sự phân tích đó, liên quan tuyên bố của ông Marcos Jr, có người mới nhận định rằng: vụ chiếu laser quân sự của tàu hải cảnh Trung Quốc vào các tàu Philippines vừa qua đã giúp ông Marcos Jr “sáng mắt” ra để thấy rõ giữa nói và làm, Trung Quốc là như thế nào!
T.V