Dự án Vành đai và Con đường từng được chính quyền Trung Quốc tung hô là công trình “thế kỷ”, tuy nhiên sau khi chi hơn 1 nghìn tỷ đôla để xây dựng một mạng lưới cơ sở hạ tầng trên khắp các quốc gia có thị trường mới nổi, các rạn nứt đang bắt đầu hình thành.
Nguồn tài trợ đang cạn kiệt, các dự án hiện tại đang tan rã và các nước tiếp nhận dự án đang chìm trong nợ nần. Giới phân tích cho rằng, chiến lược BRI quá lớn để biến mất trong một sớm một chiều nhưng nó sẽ phải thay đổi nhanh chóng để phù hợp với thời cuộc.
Kinh tế toàn cầu hiện đang suy yếu, đã đến lúc đặt ra một số câu hỏi hóc búa về tương lai của dự án Vành đai và Con đường.
Vành đai và Con đường là một phương tiện để mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc trên các thị trường mới nổi, định hình lại trật tự toàn cầu với Trung Quốc ở trung tâm.
Chính quyền Bắc Kinh muốn tạo ra các vùng kinh tế mới gắn kết với nền kinh tế Trung Quốc thông qua việc khai triển các chương trình cơ sở hạ tầng, các khoản vay giá rẻ và quan hệ đối tác công nghệ.
TikTok, ứng dụng truyền thông xã hội được cho là một nhánh của sự mở rộng này.
Với bức tranh ảm đạm hiện nay, Trung Quốc đang phải vật lộn để lấy lại tăng trưởng trước suy thoái kinh tế toàn cầu và những hạn chế liên tục từ đại dịch COVID.
Vấn đề phức tạp hơn là sự tức giận từ một số quốc gia về chất lượng của các dự án Vành đai và Con đường.
Dự án thủy điện Coca Codo Sinclair trị giá 2,7 tỷ đôla của Ecuador là một ví dụ điển hình. Hàng ngàn vết nứt đã xuất hiện trong nhà máy do Trung Quốc xây dựng. Vì đây là một trong những nguồn cung cấp năng lượng lớn nhất ở Ecuador, việc sửa chữa nhà máy có thể đẩy đất nước này lún sâu hơn vào nợ nần.
Sự thất bại trong các dự án Vành đai và Con đường đang làm gia tăng thêm những nghi ngờ rằng việc Trung Quốc thúc đẩy các hoạt động cho vay (được gọi là ngoại giao bẫy nợ) đã góp phần gây ra khủng hoảng cho các quốc gia nghèo.
Một số ý kiến cho rằng, Trung Quốc đã quá tích cực xây dựng các dự án không phù hợp với cơ sở hạ tầng hiện có của một quốc gia hoặc dẫn đến làm ảnh hưởng đến môi trường.
Năm ngoái, chính phủ Trung Quốc đã lặng lẽ thực hiện một số thay đổi đối với cấu trúc của dự án, gọi là Vành đai và Con đường 2.0 trong các cuộc thảo luận nội bộ, đánh giá các dự án mới một cách chặt chẽ hơn và cho phép đàm phán lại các khoản nợ, vốn là một ranh giới đỏ trước đây.
Những thay đổi có thể sẽ tiếp tục nếu nền kinh tế toàn cầu bước vào suy thoái kéo dài và các dự án thất bại. Theo báo Wall Street Journal, các quốc gia gặp khó khăn tài chính nắm giữ gần 60% các khoản vay nước ngoài của Trung Quốc. Dự án Vành đai và Con đường quá lớn để có thể biến mất chỉ sau một đêm nhưng nó đang nhanh chóng tan rã.
T.P