Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đang có chuyến thăm Trung Quốc, kéo dài từ ngày 24 – 26.4, giữa thời điểm xuất hiện loạt bất đồng trong quan hệ hai nước.
Thông cáo từ Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết các chủ đề mà ông Blinken sẽ thảo luận bao gồm cuộc khủng hoảng ở Trung Đông, tình hình chiến sự Nga – Ukraine, các vấn đề liên quan eo biển Đài Loan và Biển Đông. Ông Blinken nhiều khả năng sẽ đề cập mối quan ngại của Mỹ với cáo buộc các công ty Trung Quốc đang chuyển giao công nghệ lưỡng dụng sang Nga, nhằm gia tăng năng lực quân sự của Moscow trong xung đột với Ukraine.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân phát biểu trong cuộc họp báo ngày 23.4 rằng: “Mỹ đưa ra những cáo buộc vô căn cứ đối với các tương tác kinh tế và thương mại bình thường giữa Trung Quốc và Nga, trong khi ban hành các dự luật viện trợ khổng lồ cho Ukraine”.
Điểm xung đột: Đồng minh ông Putin cảnh báo phương Tây; Trung Quốc khoe sức mạnh hạt nhân
Báo The New York Times đưa tin ông Blinken cũng có thể thảo luận vấn đề thương mại. Tờ báo này dẫn lời các quan chức Mỹ nói rằng Trung Quốc đang bán phá giá xe điện và tấm pin mặt trời giá rẻ ở thị trường nước ngoài, gây tổn hại cho các công ty Mỹ. Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc, cho rằng đây là hành động mang chủ nghĩa bảo hộ của Washington.
Ông Dương Đào, Vụ trưởng Vụ Bắc Mỹ và châu Đại Dương, thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc, kêu gọi Washington “ngừng bôi nhọ và đổ lỗi” cho Bắc Kinh, không áp đặt các biện pháp cấm vận đơn phương lên công ty Trung Quốc, theo Đài CGTN. Thông tin mới nhất có thể tác động đến quan hệ Washington và Bắc Kinh là những dự luật vừa được Thượng viện Mỹ thông qua ngày 23.4, bao gồm gói viện trợ an ninh tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, bao gồm vùng lãnh thổ Đài Loan. Trung Quốc phản đối dự luật này, nhiều lần nhấn mạnh Đài Loan là “lằn ranh đỏ không thể vượt qua” trong quan hệ Trung – Mỹ.
Ông Dương Đào cho biết Bắc Kinh sẽ tập trung vào 5 mục tiêu chính trong chuyến thăm của ông Blinken, bao gồm: Thiết lập sự hiểu biết đúng đắn, tăng cường đối thoại, kiểm soát hiệu quả bất đồng, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi và cùng gánh vác trách nhiệm nước lớn.
Liên quan chuyến công du lần này của Ngoại trưởng Blinken, Reuters dẫn lời ông Alfred Wu, phó giáo sư tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore), nhận định mặc dù chuyến thăm khó mang lại nhiều tiến triển, hai bên đều muốn duy trì những đường dây liên lạc mở, nhằm tránh xảy ra tình huống khó xử. Giới quan sát cho rằng Mỹ và Trung Quốc có thể tìm thấy tiếng nói chung giữa những căng thẳng, chẳng hạn tình hình xung đột tại Trung Đông.
Trước chuyến thăm của Ngoại trưởng Blinken, Mỹ và Trung Quốc trong tháng này đã có những cuộc trao đổi các cấp, bao gồm điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 2.4, chuyến thăm Trung Quốc của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen, và điện đàm lần đầu tiên giữa bộ trưởng Quốc phòng hai nước sau 18 tháng, vào hôm 16.4.