Rất nhiều ngư dân Philippines hy vọng cuộc bầu cử tổ chức ngày 9-5 tới sẽ mang lại cho họ một vị tổng thống cứng rắn để chống lại sự khiêu khích của Trung Quốc ở biển Đông.
Một chiếc thuyền từng đánh cá tại bãi cạn Scarborough nay phải trở về thị trấn Masinloc. Ảnh: REUTERS
Kể từ khi tàu Trung Quốc tiếp cận bãi cạn Scarborough, ngư dân thị trấn ven biển Masinloc – Philippines đành từ bỏ nghề cá truyền thống, chuyển sang làm những công việc lặt vặt trên bờ, thậm chí chạy xe ôm qua ngày.
Họ đang khao khát một vị tân tổng thống sau cuộc bầu cử ngày 9-5 tới để chấm dứt sự phong tỏa của Bắc Kinh. Theo họ, nhà lãnh đạo Philippines hiện tại, ông Benigno Aquino, vẫn có chút do dự khi giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc.
Trong khi đó, ứng viên tổng thống Rodrigo Duterte – thị trưởng TP Davao – lại có những phát ngôn có vẻ cứng rắn hơn.
Thuyền trưởng tàu đánh cá Marvin, đang mắc kẹt trên một bãi cạn nhìn rabiển Đông, mong muốn có một vị tổng thống đánh bật được người Trung Quốc ra khỏi vùng biển của Philippines.
Trên thực tế, quân đội Philippines với quy mô nhỏ và trang bị yếu luôn tránh đối đầu trực tiếp với Trung Quốc. Dù bị trên cơ về thực lực quân sự, Manila vẫn gây bất ngờ bằng vụ kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague – Hà Lan về yêu sách “đường lưỡi bò” phi pháp.
Những hành động này là cơ sở để ngư dân Philippines tin rằng nhà lãnh đạo tiếp theo có thể tìm ra giải pháp ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc.
Một ngư dân tên Alexander Manzano khẳng định ông sẵn sàng bỏ phiếu cho ứng viên nào giải quyết được vấn đề tại bãi cạn Scarborough. “Tôi tin sẽ có ứng viên đủ khả năng làm như vậy, cũng là lý do để tôi bỏ phiếu” – ông Manzano nói.
Và rất có thể người được tín nhiệm sẽ là Thị trưởng Duterte, người đang dẫn đầu về tỉ lệ ủng hộ trong các cuộc thăm dò. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng quan điểm của ông về biển Đông vẫn “mơ hồ”.
Trong các cuộc tranh luận gần đây, ông Duterte cam kết sẽ không đặt hải quân Philippines vào tình huống nguy hiểm nhưng khẳng định cá nhân ông sẽ thách thức Trung Quốc về vấn đề biển Đông.
Quân đội Philippines bị cấm thảo luận về cuộc bầu cử nhưng một số sĩ quan cao cấp có vẻ hứng thú với viễn cảnh ông Duterte trở thành tư lệnh các lực lượng vũ trang.
Chỉ riêng cam kết nghiền nát phiến quân Hồi giáo, chăm sóc tốt hơn cho quân đội và đặt an ninh quốc gia làm ưu tiên hàng đầu cũng đủ giúp thị trưởng Davao ghi điểm trong mắt các tướng lãnh quân sự.
Bất chấp những tuyên bố có phần ngạo mạn của ứng viên này, một quan chức tại Washington vẫn nghi ngờ ông Duterte không chắc chắn làm theo những gì mình phát ngôn. Quan chức Mỹ giấu tên nhận xét lập trường của ông Duterte về biển Đông chưa đựng “mâu thuẫn” bởi nó là sự pha trộn giữa các thông điệp “hiếu chiến” lẫn “hòa giải” trong cách đối phó với Bắc Kinh.