Một trong những chính sách đối ngoại quan trọng của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhiệm kỳ vừa qua là tăng cường kết nối với các nước nam bán cầu.
Theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ ngày 18/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin hiện là ứng cử viên giành được nhiều phiếu bầu nhất trong cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 8 của Liên bang Nga, mở ra cánh cửa cho nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 6 năm tiếp theo.
Theo Tiến sĩ Anuradha Chenoy tại Trung tâm Nghiên cứu Nga và Trung Á thuộc Đại học Jawaharlal Nehru, việc ông Putin tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 5 mang lại ý nghĩa to lớn cho các nước nam bán cầu.
“Nam bán cầu đang rất cần phát triển kinh tế và họ cũng muốn có quyền lựa chọn con đường phát triển riêng mà không bị bên ngoài áp đặt. Họ cần sự hỗ trợ vô điều kiện cho quá trình phát triển này”, Tiến sĩ Anuradha Chenoy nói với Sputnik.
Cũng theo bà Chenoy, các nước nam bán cầu hiểu trật tự thế giới đa cực cho phép hình thành một môi trường như vậy. Vì vậy, họ trông cậy vào Nga và Tổng thống Putin để thúc đẩy những nỗ lực này.
Trong suốt nhiệm kỳ vừa qua, một trong những chính sách đối ngoại quan trọng của ông Putin là tăng cường quan hệ với Nam bán cầu khi ngày càng có nhiều quốc gia đang phát triển vạch ra con đường theo đuổi chính sách đối nội và đối ngoại độc lập, dựa trên mô hình phát triển của riêng mình.
Theo học giả Ấn Độ, nếu so sánh với cách tiếp cận của phương Tây đối với nam bán cầu, đặc điểm nổi bật trong chiến lược của Nga là quan hệ đối tác bình đẳng.
Các nền kinh tế mới nổi ở Nam bán cầu đang thể hiện khả năng phục hồi và biết bắt lấy thời cơ để phát triển. Điển hình như BRICS – Nhóm các nền kinh tế mới nổi.
Bà Chenoy cho rằng, sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024, ông Putin có thể sẽ tiếp tục tăng cường quan hệ với nam bán cầu. Bà coi mối quan hệ hợp tác giữa Nga – Ấn Độ là hình mẫu cho mối quan hệ như vậy.
“Tổng thống Putin lên nắm quyền vào năm 2000 là một thời điểm quan trọng trong việc khôi phục quan hệ Nga – Ấn Độ. Kể từ đó, Tổng thống Putin đã đặc biệt quan tâm đến việc đưa các mối quan hệ này lên tầm cao mới”, bà nói.
Tiến sĩ Chenoy nhận định, ông Putin hiểu rõ Ấn Độ và sự lãnh đạo chính trị của Ấn Độ hơn bất kỳ nhà lãnh đạo thế giới nào khác. Ông ấy ủng hộ Ấn Độ vô điều kiện và không bao giờ đưa ra những phán xét thiếu khách quan và không can thiệp vào các vấn đề nội bộ của đối tác.
Trong khi Nga duy trì tư cách thành viên của mình trong nhiều diễn đàn đa phương, BRICS đại diện cho một nền tảng đoàn kết các châu lục và hình thức quản lý khác nhau. Cách tiếp cận toàn diện của nhóm đã dẫn đến việc BRICS kết nạp thêm các thành viên mới vào tháng 1/2024.
Mối quan hệ lâu đời của Nga với các nước đang phát triển, bắt nguồn từ thời Liên Xô và trải qua nhiều thử thách sau khi phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt lên Moskva liên quan đến hoạt động quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine. Hầu hết các quốc gia ở Nam bán cầu đều bác bỏ những lệnh cấm này của phương Tây.
Khi các lệnh cấm của Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đe dọa làm tê liệt khả năng thương mại, cung cấp nông sản và phân bón của Nga cho các nền kinh tế mới nổi, Moskva đã công bố sáng kiến cung cấp miễn phí ngũ cốc và phân bón cho những quốc gia có nhu cầu.
Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Nga Dmitry Patrushev, tính đến ngày 21/2, Nga đã viện trợ 200.000 tấn lúa mì cho 6 nước nghèo nhất châu Phi. Năm 2024, Nga dự kiến xuất khẩu tới 70 triệu tấn ngũ cốc. Năm ngoái, nước này đã cung cấp được 66 triệu tấn ngũ cốc, trong đó có 51 triệu tấn lúa mì, cho thị trường thế giới bất chấp lệnh trừng phạt của phương Tây.
Bên cạnh đó, các nước Nam Bán cầu cũng phớt lờ những nỗ lực của phương Tây nhằm coi Nga là mối đe dọa của thế giới. Trong khi “biểu đồ rủi ro” của Chỉ số An ninh Munich 2023 xếp Nga là rủi ro số một, thì một biểu đồ tương tự do các nước Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi bình chọn cho thấy Nga tăng nhẹ từ vị trí thứ 29 lên vị trí thứ 28 và sau đó quay trở lại xếp hạng cũ vào năm tiếp theo.
Theo Chenoy, nỗ lực cô lập Nga đã thất bại, phần lớn là do chiến lược đối ngoại do ông Putin xây dựng.
T.P