Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Mỹ, Nhật Bản và Philippines tại Washington DC (Mỹ) được xem là sự khởi đầu, giúp thúc đẩy hơn nữa sự hợp tác giữa 3 nước.
Tương tự, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr nói rằng “cuộc gặp này có thể chỉ là khởi đầu”.
Hội nghị thượng đỉnh 3 bên này ra đời không phải vì sự thuận tiện hay thiết thực, mà là “một sự tiến triển tự nhiên” giữa các đối tác “được gắn kết bởi sự tôn trọng sâu sắc đối với dân chủ, quản trị tốt và pháp quyền”.
“Hội nghị thượng đỉnh hôm nay là cơ hội để xác định tương lai mà chúng ta mong muốn và cách chúng ta dự định cùng nhau đạt được tương lai đó”, theo ông Marcos Jr.
Về phần mình, Thủ tướng Nhật Kishida Fumio nói rằng “sự hợp tác nhiều lớp” giữa các đồng minh và quốc gia có cùng tư tưởng là điều căn bản để duy trì và củng cố trật tự thế giới tự do và mở rộng dựa trên pháp luật.
“Cuộc gặp hôm nay sẽ làm nên lịch sử như một dịp thúc đẩy đáng kể sáng kiến đó”, ông phát biểu.
Trước cuộc gặp, một quan chức cấp cao Mỹ nói rằng sự kiện này là phản ứng trực tiếp đối với hành vi cưỡng ép ở Biển Đông và nhằm gửi một thông điệp rõ ràng về tình đoàn kết.
Tại hội nghị, Tổng thống Biden khẳng định về các cam kết quốc phòng của Mỹ với Nhật và Philippines. Ông cho biết mọi cuộc tấn công nhằm vào máy bay, tàu hoặc lực lượng vũ trang của Philippines tại Biển Đông sẽ kích hoạt thỏa thuận phòng vệ chung của 2 nước.
Ba nước đang xem xét thành lập một trung tâm hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ trong thiên tai tại một hoặc nhiều căn cứ, trong số 9 căn cứ quân sự của Philippines mà Mỹ được quyền tiếp cận.
Tại cuộc gặp song phương hôm 10.4, Tổng thống Biden và Thủ tướng Kishida đồng ý thành lập một trung tâm cứu trợ thiên tai tương tự ở Nhật. Mỹ muốn Nhật và Philippines có các trung tâm giúp ứng phó với thiên tai khắp Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Trong ngày 11.4, Thủ tướng Kishida phát biểu trước trước Quốc hội Mỹ, kêu gọi người Mỹ vượt qua sự “tự nghi ngờ” về vai trò là một cường quốc toàn cầu, đồng thời bày tỏ quyết tâm hành động nhiều hơn trong việc chia sẻ trách nhiệm với Mỹ.
Dự kiến Mỹ, Nhật và Philippines công bố các cuộc tập trận hải quân mới cùng với Úc, bên cạnh các biện pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế.