BienDong.Net: Hôm 7.7.2013, phát biểu trong một chương trình vô tuyến, khi đề cập đến những căng thẳng trong quan hệ Nhật – Trung do vấn đề tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, Thủ tướng Shinzo Abe tố cáo Bắc Kinh tìm cách “sử dụng vũ lực để thay đổi nguyên trạng” trong quan hệ với Nhật và các quốc gia Châu Á khác.
Theo Thủ tướng Nhật Bản, cách tiếp cận vấn đề của Trung Quốc trong vấn đề quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông là “sai lầm”.
Trước đó hôm 5.7, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng lần đầu tiên tuyên bố rằng dự án khai thác khí đốt của Trung Quốc ở biển Hoa Đông là “một sự vi phạm rõ ràng” thỏa thuận năm 2008 về việc cùng khai thác các mỏ khí đốt.
Tàu hải giám 66 của Trung Quốc (giữa) chạy gần các tàu tuần duyên Nhật ở vùng biển Senkaku/Điếu Ngư ngày 23/04/2013. (Ảnh REUTERS)
Hồi năm 2008, Nhật Bản và Trung Quốc đã thỏa thuận cùng phát triển mỏ khí mà Tokyo gọi là Shirakaba, còn Bắc Kinh gọi là Xuân Hiểu. Thỏa thuận cũng kêu gọi tiến hành các cuộc thảo luận về việc sớm khai thác các mỏ khí đốt khác trên biển Hoa Đông gần giới tuyến trên biển giữa Nhật Bản – Trung Quốc.
Lâu nay Tokyo đã nghi ngờ Bắc Kinh sẽ vi phạm thỏa thuận cùng phát triển mỏ khí, vốn nằm trên khu vực đặc quyền kinh tế chồng lấn giữa hai nước. Mặc dù dàn khoan này nằm trong khu vực thuộc chủ quyền của Trung Quốc, Tokyo quan ngại rằng Bắc Kinh có thể hút khí đốt từ vùng biển của Nhật vì khu mỏ trải rộng sang cả khu vực mà Nhật coi là của họ, theo AFP.
Nhật đã đề nghị sử dụng đường trung tuyến giữa hai nước để phân chia ranh giới vùng đặc quyền kinh tế chồng lấn. Tuy nhiên, Trung Quốc lại sử dụng thuyết thềm lục địa kéo dài để yêu cầu vùng đặc quyền kinh tế mở rộng đến sát quần đảo Okinawa của Nhật Bản.
Ông Abe đưa ra những tuyên bố cứng rắn như trên trong bối cảnh Trung Quốc tiến hành xây dựng một dàn khoan thăm dò và khai thác dầu khí đốt gần đường phân định tạm thời ngăn cách hai vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc và việc lực lượng tuần duyên Nhật phát hiện ba tàu hải giám của Trung Quốc xâm nhập vùng biển gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Theo báo The Japan Times, Trung Quốc yêu cầu Nhật thừa nhận giữa hai bên có tồn tại tranh chấp lãnh thổ đối với Senkaku/Điếu Ngư, nhưng Nhật khẳng định đó là lãnh thổ do Nhật Bản được thừa kế nhìn từ cả góc độ lịch sử và luật pháp quốc tế. Chính cuộc tranh cãi liên quan đến quần đảo này đã cản trở các cuộc đàm phán về việc cùng khai thác khí đốt trên biển Hoa Đông.
Trong khi đó, Thời báo kinh tế Nikkei dẫn bản báo cáo của văn phòng thủ tướng Nhật ngày 7 – 7 khẳng định Nhật có kế hoạch phóng 9 vệ tinh giám sát các đại dương trong vòng 5 năm tới nhằm chống cướp biển và giám sát hoạt động của các tàu nước ngoài xâm phạm lãnh hải nước này.
BDN (tổng hợp)