BienDong.Net: Nhà Trắng ra thông cáo cho biết, khi gặp các quan chức Trung Quốc nhân đối thoại chiến lược song phương tại Washington, tổng thống Mỹ Barack Obama đã nhắc nhở Bắc Kinh nên giải quyết tranh chấp chủ quyền biển đảo với các nước láng giềng một cách hòa bình, không nên đe dọa hoặc dùng sức mạnh.
Nhà Trắng cho biết cảnh báo trên được đưa ra tại cuộc gặp giữa ông Obama với Phó Thủ tướng Uông Dương và Ủy viên Quốc vụ viện TQ Dương Khiết Trì hôm 11.7.
Tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp các quan chức Trung Quốc ở Nhà Trắng hôm 11.7 (Ảnh THX)
Tại cuộc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đầu tháng 6 vừa rồi tại Palm Springs, California, ông Obama cũng kêu gọi Bắc Kinh giảm căng thẳng liên quan đến vấn đề chủ quyền biển đảo.
Kể từ năm 2010, Mỹ đã nhiều lần bày tỏ quan điểm về vấn đề Biển Đông, nhấn mạnh rằng Washington có lợi ích quốc gia trong bảo đảm tự do hàng hải nhưng không đứng về bên nào trong tranh chấp.
Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ cho rằng tránh xung đột ở một khu vực có tuyến vận chuyển quan trọng của thương mại toàn cầu là một vấn đề cực kỳ quan trọng.
Tuy Mỹ không ngả về bên nào trong tranh chấp, Ngoại trưởng John Kerry khi phát biểu tại Brunei cũng cho rằng Washington muốn thấy tranh chấp được giải quyết một cách hòa bình.
Ông nói: “Là một quốc gia Thái Bình Dương và là một cường quốc, Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế, hoạt động thương mại hợp pháp không bị cản trở và tự do hàng hải ở Biển Ðông”.
Trung Quốc phô trương sức mạnh trên biển (ảnh minh họa)
Ngoài ra, Mỹ còn thúc đẩy hợp tác quân sự với những nước đồng minh trong khu vực, trong đó có Philippines và Nhật Bản, hai trong số những nước có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Về phần mình, Chính phủ Philippines hôm 13.7 đã lên tiếng hoan nghênh phát biểu của Tổng thống Mỹ Barrack Obama cảnh cáo Trung Quốc không được dùng vũ lực để giải quyết các cuộc tranh chấp hàng hải ở Biển Đông.
Trong bài trả lời phỏng vấn định kỳ trên kênh phát thanh của chính phủ, phó phát ngôn viên tổng thống – bà Abigail Valte đã nói rằng, Philippines chia sẻ lập trường của Tổng thống Mỹ về việc đặt ưu tiên hàng đầu cho tiến trình tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho các cuộc tranh chấp hàng hải ở Biển Đông.
Theo báo The New York Times hôm 13.7, Mỹ đang đàm phán về một thỏa thuận cho phép nước này triển khai khí tài quân sự và luân chuyển thêm nhiều quân nhân tại Philippines, mặc dù không đề cập đến vấn đề thiết lập lại các căn cứ Mỹ tại Philippines.
Nội dung đàm phán hướng đến việc cho phép lực lượng Mỹ thực hiện các chuyến thăm kéo dài tại Philippines và đồn trú tại các căn cứ quân sự của Philippines.
Đáp lại những tuyên bố của phía Mỹ, Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì khẳng định Trung Quốc “ủng hộ tự do đi lại trên tất cả các đại dương” nhưng “sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm ngặt chính sách của mình”.
Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh yêu cầu Mỹ “tôn trọng thực tế, giữ lời hứa không đứng về phía bất cứ bên nào trong tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông” đồng thời khăng khăng đòi các quốc gia có liên quan “giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán song phương với Trung Quốc”.
Hôm 9/7, trả lời phỏng vấn đài CNN, Đại sứ Trung Quốc tại Washington Thôi Thiên Khải cho rằng Mỹ đang phản ứng thái quá với các mối đe dọa thực tế trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và nói rằng việc củng cố liên minh quân sự của Mỹ “không tương xứng hoàn toàn với các mối đe dọa thực tế” và đó là lý do khiến khu vực này có thể nghi ngờ mục đích của Washington.
Ông Thôi Thiên Khải cho rằng mối đe dọa ở khu vực này tập trung xung quanh chương trình hạt nhân của Triều Tiên. Tuy nhiên, Mỹ không nên sử dụng vấn đề này như một cái cớ để tăng sự hiện diện quân sự của mình trong khu vực, và việc duy trì ổn định khu vực sẽ thất bại nếu hai bên để xảy ra xung đột vũ trang.
Ông cũng nghi ngờ lập trường của Mỹ trong vấn đề tranh chấp Senkaku giữa Trung Quốc với Nhật Bản và cho biết “quan điểm thực sự của Mỹ thế nào thì phải chờ mới biết được”.
Các nhà quan sát cho biết, nhận xét trên của Thôi cho thấy mức độ thất vọng của Bắc Kinh đối với chính sách chuyển hướng chiến lược sang Châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ.
Giáo sư Jia Xiudong, từ Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, nói rằng Bắc Kinh hoan nghênh hợp tác kinh tế với Mỹ trong khu vực, nhưng “sự hiện diện quân sự mạnh mẽ sẽ chỉ làm cho mối quan hệ Trung – Mỹ phức tạp hơn”.
BDN (tổng hợp)