Đầu tuần này, một quan chức quốc phòng cấp cao Trung Quốc đã thân chinh tới Syria để “thắt chặt quan hệ quân sự giữa hai nước” như truyền thông Trung Quốc đưa tin, tuy nhiên nhiều chuyên gia cho rằng Bắc Kinh thực sự đang thăm dò khả năng đưa quân tới Syria, với một trong các mục đích là thử nghiệm và tăng tiêu thụ vũ khí “made in China”.
Binh sĩ Trung Quốc trong một buổi diễu hành. Ảnh: Reuters
Theo Tân Hoa xã, Chuẩn Đô đốc Trung Quốc Quan Hữu Phi vào ngày 14/8 đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Syria Fahd Jassem al-Freij tại Damascus. Ngày hôm sau ông Quan cũng đã gặp gỡ một vị tướng của quân đội Nga đang tham gia vào chiến dịch hỗ sợ quân đội của chính phủ Syria.
Tờ Global Times trích công bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết cả hai nước đã nhất trí mở rộng đào tạo nhân sự và quân đội Trung Quốc sẽ bắt tay vào công tác viện trợ nhân đạo tại Syria.
Được biết ông Quan Hữu Phi là Chủ nhiệm Văn phòng Hợp tác Quân sự Quốc tế thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc – cơ quan giám sát 2,3 triệu binh sĩ của nước này.
Sau khi Trung Quốc thông qua đạo luật cho phép lực lượng vũ trang nước này tham gia hoạt động chống khủng bố ở nước ngoài, nhiều chuyên gia dự đoán Bắc Kinh có thể đang cân nhắc điều quân đến Syria.
Ông Vasily Kashin tại Viện Nghiên cứu Viễn Đông của Nga nhận định: “Trung Quốc đang cẩn thận theo dõi Syria. Và hiện tại Bắc Kinh muốn có hoạt động năng nổ hơn tại đất nước Trung Đông này.
Lý do đầu tiên được đưa ra là vì lợi ích kinh tế. Bắc Kinh có mạng lưới quan hệ khá phức tạp ở Trung Đông, là đối tác của Iran nhưng lại “kè kè” bên Saudi Arabia vì lợi ích đầu tư kinh tế, dầu mỏ… Và trước khi nội chiến xảy ra tại Syria, Damascus cũng là bạn hàng thân thiết của Trung Quốc với trao đổi thương mại giữa hai bên là hơn 2 tỉ USD/năm. Bắc Kinh cũng rất tích cực đầu tư vào ngành dầu mỏ Syria.
Nay các chuyên gia phân tích rằng Trung Quốc muốn tăng hiện diện ở Syria với viễn cảnh được nhúng tay vào ngành dầu mỏ và tái thiết cơ sở hạ tầng tại quốc gia Trung Đông này khi nội chiến kết thúc.
Một lý do khác để Trung Quốc cân nhắc đưa quân tới Syria, theo ông Vladimir Evseyev tại Viện nghiên cứu các quốc gia CIS là để thử nghiệm khả năng chiến đấu của quân đội. Ông Evseyev nhận định Trung Quốc đang quan sát chặt chẽ từng hoạt động của Nga tại Syria.
Đối với Trung Quốc, Syria là khu vực lý tưởng để có được kinh nghiệm chiến đấu cho binh sĩ và thử nghiệm vũ khí của nước này. Theo Global Times, hiện đã có một số cố vấn quân sự của Trung Quốc hoạt động trên lãnh thổ Syria, giúp đào tạo quân nhân của chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad sử dụng các loại vũ khí “made in China” như súng máy, bệ phóng tên lửa, xe quân sự…