Kể từ khi đắc cử tổng thống, tỷ phú Donald Trump đã nói chuyện với hàng chục các nhà lãnh đạo nước ngoài qua điện thoại.
Nhiều cuộc nói chuyện có phần không chính thống. Ngay tuần trước, ông Trump đã có cuộc điện thoại với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn gây xôn xao dư luận, đánh dấu lần đầu tiên một tổng thống Mỹ nói chuyện trực tiếp với người đứng đầu Đài Loan trong vòng hơn 30 năm.
Một số chuyên gia lo ngại động thái này có thể khiến quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc trở nên căng thẳng. Trước đó, Mỹ đã ngừng quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan vào năm 1979 sau khi công nhận chính sách Một Trung Quốc trong một nỗ lực nhằm thiết lập các kênh ngoại giao với chính quyền Bắc Kinh.
Quanh thời điểm đó, ông Trump còn có những cuộc nói chuyện với các nhà lãnh đạo của Pakistan, Kazakhstan, Philippines và nhiều quốc gia khác.
Trang tin Business Insider đã nêu ra 4 cuộc điện thoại của Tổng thống đắc cử của Mỹ với các nhà lãnh đạo nước ngoài, làm thay đổi nền ngoại giao nhiều thập kỷ qua của những người tiền nhiệm.
Đài Loan
Cuộc điện đàm giữa ông Trump với bà Thái Anh Văn đã được chuẩn bị trước nhiều tháng.
Ian Bremmer, một chuyên gia địa chính trị và là chủ tịch Tập đoàn Eurasia, cho rằng Bắc Kinh chắc chắn sẽ tức giận, vì cuộc gọi này đã bỏ qua giao thức truyền thống. Nhà Trắng thậm chí cũng không được biết về cuộc gọi của tổng thống đắc cử sau khi nó đã diễn ra.
Chuyên gia Bremmer cho rằng ông Trump chỉ được nhận các cuộc điện thoại chúc mừng nhưng ông đã bỏ qua các giao thức cũng như phớt lờ các thông tin liên quan đến quân sự hoặc chính trị.
Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh của mình, trong khi Đài Loan – lãnh thổ có chính phủ được bầu một cách dân chủ – có một cái nhìn phức tạp hơn về quan hệ của các quốc gia.
Không lâu sau khi công bố cuộc gọi của mình, ông Trump còn phát biểu rằng Trung Quốc không phải người quyết định việc ông nói chuyện với ai.
Cuộc điện thoại với lãnh đạo Đài Loan báo trước quan hệ Mỹ-Trung Quốc sẽ gặp nhiều chông gai dưới thời ông Trump.
Philippines
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cũng gọi điện nói chuyện với ông Trump, sau khi đã gây sóng gió cho mối quan hệ Mỹ-Philippines, và từng gọi Tổng thống đương nhiệm Barack Obama là “con của một ả điếm”.
Cuộc gọi diễn ra sau khi ông Duterte từng tuyến bố “không chơi” với Mỹ nữa và muốn tăng cường hợp tác với phía Trung Quốc. Ông Duterte cũng đe dọa sẽ gần gũi hơn với Nga, một quốc gia mà ông Trump có vẻ đang có mối quan hệ nồng ấm.
Cuộc điện thoại giữa ông Trump và ông Duterte diễn ra đầu tháng này. Trong một cuộc họp của Liên Hiệp Quốc về chống tham nhũng tại Manila tuần qua, ông Duterte cho biết nội dung cuộc điện đàm kéo dài 7 phút xoay quanh việc Mỹ và Philippines nên cải thiện mối quan hệ đang xấu đi giữa 2 quốc gia.
Theo lời Tổng thống Philippines, ông Trump đã đánh giá rất cao những gì ông Duterte đang làm và không nên lo lắng về việc đang bị người Mỹ chỉ trích. Ông Trump cũng mới ông Duterte sang thăm Mỹ.
Trong khi đó, chính quyền đương nhiệm của Tổng thống Obama đã nhiều lần chỉ trích các biện pháp trấn áp tội phạm ma túy mang tính vi phạm nhân quyền và luật pháp mà chính quyền Duterte đang thực thi.
Pakistan
Ông Trump cũng có lời khen ngợi dành cho Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif.
Chính phủ Pakistan cho biết, trong cuộc điện đàm giữa 2 người, ông Trump đã ca ngợi Thủ tướng Sharif là “người tuyệt vời”, và gọi người dân Pakistan là “một trong những người thông minh nhất”.
Đúng là ông Sharif đã gọi cho Trump để chúc mừng chiến thắng, nhưng cách đáp lễ của ông Trump bằng việc đề cao danh tiếng của ông Sharif lại gây ra những lo ngại về ngoại giao.
“Các bạn đang làm được rất tốt, điều đó có thể thấy được theo mọi cách”, ông Trump nói với ông Sharif, theo tài liệu của chính phủ Pakistan. “Tôi mong được [gặp] ông sớm.”
Ông Sharif và gia đình đang bị dính líu vào một vụ bê bối tham nhũng trong Hồ sơ Panama, và vị thủ tướng này đang mất uy tín trước người dân về vấn đề cầm quyền của mình.
Một số người cũng lo ngại lời khen ngợi của ông Trump có thể gây tổn hại tới mối quan hệ của Mỹ với Ấn Độ – nước đang có xung đột với Pakistan.
Kazakhstan
Ông Trump cũng có cuộc điện thoại với Tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbayev, cựu bí thư thứ nhất của đảng Cộng sản Kazakhstan.
Cuộc nói chuyện này gây sự vì Kazakhstan được nhận định đang ngày càng thành nột nước độc tài, và Tổng thống Nazarbayev đã bị cáo buộc gian lận trong bầu cử và hạn chế tự do báo chí.
Theo nội dung cuộc điện thoại do chính phủ Kazakhstan công bố, ông Trump dành lời khen ngợi cho Tổng thống Nazarbayev, gửi lời chúc mừng nhân kỷ niệm 25 năm nước này giành độc lập.
Thông cáo báo chí của chính phủ Kazakhstan cũng cho biết Tổng thống Nazarbayev và Tổng thống đắc cử Donald Trump “tuyên bố quyết tâm đưa quan hệ hữu nghị Kazakhstan-Mỹ lên một tầm cao mới, trong đó có hợp tác về thương mại và kinh tế”.
Bằng những cuộc điện thoại với nhiều nguyên thủ quốc gia trước khi nhậm chức, Tổng thống đắc cử Donald Trump đang làm lay chuyển nền ngoại giao tồn tại nhiều thập kỷ qua của Mỹ, báo hiệu sẽ có không ít thay đổi trong mối quan hệ của nước này với thế giới.