Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường ngày 15.3 cho biết Bắc Kinh kỳ vọng duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông bằng cách xúc tiến đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Tàu cá Việt Nam trên Biển Đông.
Trong buổi họp báo thường niên ngày 15.3 khi kết thúc kỳ họp Quốc hội Trung Quốc, Thủ tướng Lý cho biết có “bước tiến đáng kể” trong việc hướng đến COC.
Tiến trình đàm phán về COC giữa Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc bắt đầu từ năm 2010, nhằm mục tiêu tránh xung đột ở Biển Đông.
Ông Lý tái khẳng định quan điểm của Trung Quốc rằng Biển Đông là vấn đề khu vực, nên “được các quốc gia có liên quan trực tiếp quyết định và giải quyết”.
Ông nói: “Trung Quốc không muốn thấy bất kỳ bên nào cảm thấy bị ép buộc để chọn nghiêng về phía nào do ảnh hưởng bởi tâm lý thời chiến tranh lạnh”.
Trung Quốc lâu nay muốn “những quốc gia ngoài khu vực” – thường là ám chỉ Mỹ – tránh xa vấn đề ở Biển Đông, khẳng định Trung Quốc và các nước Đông Nam Á quyết tâm giải quyết vấn đề tranh chấp trong hòa bình.
Tuy nhiên Mỹ chỉ trích việc Trung Quốc bồi đắp và xây dựng phi pháp các đảo nhân tạo ở Biển Đông là nhằm mục đích quân sự hóa Biển Đông. Mỹ cũng từng điều các tàu chiến tuần tra đảm bảo tự do hàng hải, áp sát các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng phi pháp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, cũng như các đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam đang bị Trung Quốc chiếm đóng.
Thủ tướng Lý cho biết thêm Bắc Kinh và Washington có thể mở rộng các lĩnh vực hợp tác ở châu Á – Thái Bình Dương nhằm mở ra nhiều cơ hội cho các nước ASEAN, “thay vì khiến ASEAN cảm thấy các vấn đề giữa Trung Quốc và Mỹ có thể là nguồn gốc gây rắc rối”. Nhưng ông Lý không đề cập trực tiếp đến quan điểm của Mỹ về Biển Đông.
Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm 8.3 tuyên bố đã có dự thảo khung đầu tiên của COC và căng thẳng ở Biển Đông đã được xoa dịu một cách đáng kể.