Cả Trung Quốc và Campuchia đều tìm kiếm những lợi ích cho riêng mình khi bề ngoài thể hiện quan hệ nồng ấm.
Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh (thứ hai bên trái) bắt tay một cố vấn Trung Quốc trong lễ tốt nghiệp tại một học viện quân sự ở Kampong Speu hôm 12/3/2015
Trung Quốc có tiền
Tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh đã có chuyến công du 5 ngày đến Trung Quốc và nhận được những cam kết hỗ trợ từ phía quân đội Trung Quốc.
Sự kiện vẫn được giới phân tích và truyền thông quốc tế nhắc lại nhiều lần là việc Campuchia hồi năm 2012 (Camphuchia giữ cương vị nước chủ nhà của Hội nghị Thượng đỉnh Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á ASEAN) được Bắc Kinh cấp cho khoản vay 195 triệu USD để mua 12 chiếc máy bay trực thăng quân sự Z-9 của Trung Quốc. Vào tháng 5/2015, Trung Quốc còn cam kết cung cấp xe tải quân sự, phụ tùng, thiết bị và hóa chất.
Ông Tea Banh đã nói về mối quan hệ song phương với Trung Quốc khi nói rằng viện trợ của Trung Quốc không đi kèm những điều kiện ràng buộc và Trung Quốc chưa bao giờ can thiệp vào công việc của Campuchia. Ông từ chối tiết lộ Campuchia sẽ nhận khoản viện trợ bao nhiêu từ chuyến công du mới nhất của ông.
Giới phân tích cảnh báo Trung Quốc đang được lợi nhiều hơn là Campuchia. Trung Quốc cần Campuchia là một đối tác trong khu vực Đông Nam Á, nơi mà sự cạnh tranh giữa Trung Quốc-Nhật Bản và Trung Quốc-Mỹ đang gia tăng. Trung Quốc gần gũi với Campuchia ở Đông Dương và khu vực sông Mekong để củng cố không gian ảnh hưởng của họ trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Mới đây, để khuyến khích việc Nhật Bản quan hệ với Campuchia, Thủ tướng Hun Sen còn ra lệnh in một loại tiền mới có hình cây cầu Tsubasa, được xây bằng nguồn viện trợ của Nhật Bản và được đặt tên theo tiếng Nhật. Động thái này của ông Hun Sen cho thấy tầm nhìn lâu dài của Campuchia là muốn thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với Nhật Bản để cân bằng với các mối quan hệ của Campuchia với Trung Quốc.
Trong quan hệ với Mỹ, Campuchia hiện là một trong những nước Đông Nam Á hỗ trợ mạnh mẽ cho cuộc chiến chống tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” (IS) ở Iraq và Syria. Tháng 9/2014, Thủ tướng Hun Sen đã bày tỏ cam kết mạnh mẽ của ông về việc không cho IS trú ngụ tại Campuchia, triệt phá mọi hoạt động tài chính của IS và chia sẻ những thông tin hữu ích với Mỹ trong cuộc chiến chống tổ chức này.
Thực tế thì Trung Quốc hiện đang chiếm ưu thế trong cuộc chiến tranh giành ảnh hưởng tại quốc gia này nhờ mạnh dạn chi tiền và nhanh chân. Điển hình là sự kiện hồi năm 2009, khi Campuchia trục xuất 20 người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ theo yêu cầu của Bắc Kinh. Mỹ đã bày tỏ sự không hài lòng khi khuyến cáo rằng hành động của Campuchia ảnh hưởng tới quan hệ song phương. Sau đó, Mỹ đã quyết định tạm dừng viện trợ 200 xe tải quân sự và xe rơ moóc cho quân đội Campuchia.
Trong chuyến thăm Campuchia của Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton vào năm 2010, một thông điệp đã được chuyển cho Campuchia rằng nước này không nên phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc và Campuchia cần phải tìm cách đa dạng hóa nguồn viện trợ, và xây dựng một chính sách đối ngoại độc lập.