Báo Daily Inquirer của Philippines hôm 18/4 công bố các hình ảnh cho thấy hai máy bay quân sự của Trung Quốc xuất hiện ở đá Vành Khăn, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Quan chức Philipines lo ngại việc Trung Quốc tăng cường các hoạt động quân sự hoá đá này.
Vành Khăn là một trong số 7 đá thuộc quần đảo Trường Sa bị Trung Quốc bồi lấp, cải tạo trái phép từ năm 2015 thành đảo nhân tạo và xây dựng các công trình phi pháp.
Hôm 19/4, trả lời câu hỏi liên quan đến việc Trung Quốc tập trận trên Biển Đông và cho máy bay chiến đấu hạ cánh xuống đá Vành Khăn, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam… Hằng khẳng định: “Việt Nam có chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trên cơ sở luật pháp quốc tế, có quyền chủ quyền, quyền tài phán đối với các vùng biển được xác định đúng theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
Quan điểm của Việt Nam là rõ ràng và nhất quán, mong muốn các nước đóng góp tích cực vào việc duy trì hòa bình, ổn định và đảm bảo an ninh, an toàn, tự do hàng hải trên Biển Đông. Các hoạt động ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà không có sự đồng ý của Việt Nam là hoàn toàn vô giá trị và bất hợp pháp”.
Hồi tháng 7 năm 2016 Trung Quốc đã cho hai máy bay dân sự đáp xuống nơi này để “thăm dò”. Những việc làm trái pháp luật của Trung Quốc đã bị Việt Nam cùng nhiều nước Đông Nam Á và thế giới lên án mạnh mẽ.
Vậy mục đích nham hiểm của Trung Quốc là gì?
Trước hết, đây là một hành động vi phạm nghiêm trọng chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam; tráingược hoàn toàn với những thỏa thuận cấp cao giữa Việt Nam và Trung Quốc mà hai bên đã thống nhất phải coi trọng đại cục; cùng kiềm chế không làm bất cứ việc gì để tình hình căng thẳng hơn ở Biển Đông; nếu có bất đồng xuất hiện hai bên sẽ cùng nhau giải quyết bằng biện pháp đối thoại để giữ gìn hòa bình và sự ổn định trong khu vực.
Hai là, Trung Quốc đã vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) đạt được giữa các nước trong khối ASEAN với Trung Quốc và gây thêm khó khăn cho ASEAN và Trung Quốc trong việc thảo luận để đi tới Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Bắc Kinh thừa hiểu đây là những văn kiện quan trọng để giữ cho tình hình Biển Đông không phức tạp và căng thẳng thêm.
Ba là, việc cho máy bay từ dân sự đến quân sự đáp xuống Vành Khăn, Su Bi là hành động xâm phạm, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sự an toàn của vùng trời, đường hàng không và hàng hải quốc tế đi qua Biển Đông. Liệu có phải đây là một gọng kìm trong hai gọng kìm hải quân và không quân mà Trung Quốc muốn sử dụng để kẹp Biển Đông?. Vì gọng kìm hải quân đã được Trung Quốc triển khai bằng sáng kiến “Một vành đai, một con đường”.
Bốn là, hành động này chuẩn bị cho ‘”một việc làm đã rồi” mà Trung Quốc vốn có nhiều kinh nghiệm. Đây là sự ngụy trang cho “trạng thái bình thường mới” ở Biển Đông. Nếu “trạng thái” này diễn ra liên tục lại vấp phải sự phản đối của Việt Nam, các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế thì liệu Trung Quốc có tuyên bố thiết lập “Vùng nhận dạng phòng không” (ADIZ) ở Biển Đông như họ đã làm ở vùng biển Hoa Đông không?
Năm là, máy bay quân sự đáp xuống Trường Sa cũng là một cách thu hút sự chú ý. Lợi dụng tình thế này Trung Quốc sẽ trắng trợn cướp không các hòn đảo và bãi đá ngầm mà họ đã bồi đắp trái phép trong khu vực để biến thành các căn cứ quân sự, các trạm ra-da, các điểm tiếp dầu và cơ sở hậu cần. Như vậy họ vừa gây thêm khó khăn cho việc giải quyết tranh chấp ở Biển Đông, vừa đe dọa trực tiếp con đường hàng hải quốc tế từ châu Âu và Ấn Độ Dương sang châu Á và Thái Bình Dương.
Sáu là, các hành động phi pháp của Bắc Kinh được tiến hành đồng thời việc “tái cấu trúc lại quân đội”. Phải chăng đây là những bước Trung Quốc chuẩn bị xa hơn cho sự can thiệp vào nhiều nơi trên thế giới khi mà họ trở thành một cường quốc hùng mạnh sau 30 năm cải cách mở của và ”trỗi dậy” về mọi mặt?
Có điều, tham vọng của Trung Quốc tuy lớn nhưng dư luận và hành động của nhân dân ở Đông Nam Á và thế giới không cho phép kẻ ngông cuồng bơi trên mặt nước một cách bình yên.
Họ không dễ làm ngơ để Trung Quốc làm mưa làm gió!
Ngay cả các học giả, giới tinh hoa Trung Quốc cũng có đủ trí tuệ để cân nhắc kỹ những việc gì nên làm và nên tránh!