Chuyên gia Vũ Thanh Ca cho rằng các tuyên bố của Trung Quốc gần đây là một phần trong âm mưu “chia để trị”.
Bình luận với Thanh Niên liên quan đến việc Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị bên lề diễn đàn ARF mới đây thừa nhận nước này quân sự hóa Biển Đông, PGS-TS Vũ Thanh Ca, nguyên Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế và khoa học công nghệ (Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam), nói rằng đây là tuyên bố có thể đoán trước của Bắc Kinh.
Ông Ca phân tích: “Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã tuyên bố Trung Quốc quân sự hóa các đảo nhân tạo được xây dựng trái phép trên Biển Đông là để tự vệ, chống sức ép của các nước ngoài khu vực, đặc biệt là Mỹ. Đây là một tuyên bố có thể được đoán trước của Trung Quốc. Chú ý rằng Trung Quốc cũng đã tuyên bố rằng họ sẽ không tiếp tục đàm phán COC nếu có sự can thiệp từ bên ngoài. Các động thái này của Trung Quốc một phần trong âm mưu “chia để trị” của họ với quan điểm Biển Đông là việc nội bộ của Trung Quốc với các nước trong khu vực”.
Tuy nhiên, theo ông Ca, quan điểm này của Trung Quốc là trái với luật pháp quốc tế. “Căn cứ Phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế, nếu vùng biển các nước xung quanh Biển Đông được xác định phù hợp với luật pháp quốc tế, ở giữa Biển Đông sẽ tồn tại một vùng biển cả mà ở đó tất cả các quốc gia trên thế giới, kể cả các quốc gia không có biển, đều có quyền đối với tài nguyên trên không, trên mặt nước, trong cột nước, trên mặt đáy biển và trong lòng đất dưới đáy biển, cũng như các quyền khác theo quy định của luật pháp quốc tế. Ngay cả trong vùng đặc quyền kinh tế của các quốc gia ven biển, các quốc gia trên thế giới cũng có nhiều quyền, trong đó có quyền tự do hàng hải, hàng không. Như vậy, việc tách riêng các nước trong và ngoài khu vực để giải quyết các vấn đề Biển Đông là cực kỳ phi lý”, chuyên gia nhấn mạnh.
Ông nói với Thanh Niên: “Trong bối cảnh thế giới ngày nay, không phải cứ có sức mạnh là có thể chà đạp lên luật pháp quốc tế. Điều này lại càng đúng hơn với Trung Quốc, một nước lớn mới nổi, rất cần sự thừa nhận của cộng đồng quốc tế. Muốn được sự thừa nhận, ủng hộ của các nước để thực hiện các chiến lược của mình, điều đầu tiên Trung Quốc cần làm là tuân thủ luật pháp quốc tế và tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp của tất cả các nước khác”.