Theo tường thuật của phóng viên báoTuổi Trẻ, trong tháng 10 vừa qua, có hai chiếc tàu lớn và một sà lan neo đậu trên biển.cách bến tàu huyện Gành Dầu khoảng 3 hải lý, một chiếc dài khoảng 100m, bề ngang khoảng 20m. Tên con tàu là Pacific Princess 1 Singapore, có trọng tải khoảng 10.000 tấn.
Tàu thứ hai cách tàu Pacific Princess 1 gần một hải lý, có trọng tải tương tự tàu Pacific Princess 1, mang tên Pacific Princess Singapore. Tiếp đó, cách tàu Pacific Princess Singapore khoảng 1,5 hải lý là một sà lan chở cát. Từ xa đã thấy cát vàng vun đầy trên sà lan.
Cát trên tàu Pacific Princess 1 ( Ảnh Tân Thái )
“Các tàu nước ngoài khai thác cát ở vùng gần sát với vùng biển VN”, một cán bộ xã Gành Dầu thông tin. Ông này cho biết vùng biển Campuchia chủ yếu là bùn, nên các tàu có chiều hướng xích lại gần phía VN hơn.
Ngư dân Nguyễn Văn Nhân từng cung cấp nước cho các tàu nước ngoài nói trên cho biết các tàu này bắt đầu khai thác cát từ đầu năm. Có 3-4 chiếc tàu hút cát về bơm lên tàu lớn. “Họ hút cát sáng đêm, buổi tối nhìn ra biển đèn trên các tàu sáng rực”.
Không chỉ có các tàu mang số hiệu của Singapore, trước đó hồi đầu tháng 7, cảnh sát biển Việt Nam còn phát hiện ba tàu quốc tịch Trung Quốc số hiệu Yue-Doong Riang 688, 678, 168 có hải trình theo giấy phép là từ cảng Quy Nhơn về cảng Hạ Môn, Trung Quốc. Nhưng họ lại ngược ra vùng biển Phú Quốc, và khai rằng do có hợp đồng khai thác cát cho Campuchia nên hủy hải trình về Trung Quốc. Lực lượng cảnh sát biển đã áp giải ba tàu này ra khỏi vùng biển VN.
Đe dọa môi trường biển
Theo các ngư dân , từ khi có hiện tượng khai thác cát quy mô lớn, sản lượng hải sản trong vùng có giảm sút so với trước đây. Tuy nhiên, điều mà người dân lo lắng hơn cả là sự tác động đến môi trường bởi một khi ở ngoài khai thác cát quá nhiều thì cát trong bờ sẽ chảy ngược ra để bù đắp lại, gây nên tình trạng xâm thực bờ biển của đảo Phú Quốc.
Dấu hiệu bất thường ở bờ biển đã có khi hiện tượng cát giật ra ngoài năm nay xảy ra đột biến, chiều dài bãi cát bị thu hẹp nhiều, xảy ra hiện tượng các cây dương, dừa trốc gốc ngã đổ.
Ông Nguyễn Hồng Cường – giám đốc Ban quản lý khu bảo tồn biển Phú Quốc cho biết: khu vực bắc đảo thuộc địa phận xã Gành Dầu dù không nằm trong khu vực bảo tồn biển nhưng nơi đây cũng có nhiều rạn san hô (khoảng 32,2ha), thảm cỏ biển, thủy hải sản khu vực này khá phong phú. Việc khai thác cát làm cho những lớp trầm tích dưới biển bị khuấy động lên và theo dòng chảy sẽ lan ra xung quanh, phủ lấp các rạn san hô, thảm cỏ biển, làm san hô, cỏ biển chết dần.
Ông Nguyễn Phú Nam – nguyên trưởng Phòng Tài nguyên và môi trường huyện.Phú Quốc – cũng tỏ ra lo ngại những ảnh hưởng từ việc khai thác cát và nói thêm rằng chân cát ở các bờ biển Phú Quốc không vững, cát trôi dần, bị xâm thực khiến hàng cây chắn gió khó đứng vững. Trước đây ở khu vực bờ biển xã Cửa Cạn, do hiện tượng hút cát trước đó (do các doanh nghiệp VN thực hiện) đã làm môi trường khu vực này hiện nay bị thay đổi nghiêm trọng.
Ngoài ra, kết quả xác minh của cơ quan chức năng tỉnh Kiên Giang cho thấy việc khai thác cát ở vùng biển giáp ranh trên dẫn đến cát trôi chảy theo dòng lưu nước gây ra tình trạng bãi biển Chuồng Vít, bãi biển Bãi Dài (xã Gành Dầu) bị sạt lở. Đồng thời việc khai thác cát phát ra tiếng ồn và độ rung ảnh hưởng đến môi trường sống của một số loài thủy sản.
Kết quả xác minh của đồn biên phòng 754 Gành Dầu cho thấy việc khai thác do phía Campuchia hợp đồng thuê mướn tàu khai thác cát bán qua Singapore.
Hiện Bộ Tài nguyên và Môi trường đã vào cuộc để xác minh vụ tàu nước ngoài khai thác cát ở vùng biển giáp ranh này.
Tân Thái – Trung Cương