Liên quan việc Trung Quốc đưa tàu thăm dò Hải Dương Địa chất 8 xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của VN, truyền thông Campuchia cũng đã có bài viết trích dẫn ý kiến giới chuyên gia quốc tế lên tiếng quan ngại.
Cụ thể, các kênh thông tin như tờ Koh Santepheap hay trang tin DAP News đã dẫn phân tích của chuyên gia nhiều nước như Mỹ, Úc và Thái Lan…
Cần bảo vệ luật pháp quốc tế
Theo đó, ông Gregory B.Poling, Giám đốc sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Mỹ, nhận định: “Những hành vi của Trung Quốc ngày càng trở nên thách thức khi họ triển khai nhiều tàu hơn tại Biển Đông so với trước đây”. Trong bối cảnh đó, ông Poling khuyến nghị các nước Đông Nam Á cần phải thể hiện rõ ràng quan điểm trong việc bảo vệ luật pháp quốc tế.
Cùng chung quan điểm, Giáo sư Stein Tonnesson (Viện Nghiên cứu hòa bình Oslo, Na Uy) cũng cho rằng việc Trung Quốc ngăn cản các nước tiến hành các hoạt động hợp pháp tại Biển Đông, cũng như can thiệp vào các hoạt động của VN tại vùng đặc quyền kinh tế của nước này là có tính hệ thống. Các nước Đông Nam Á cần nỗ lực đối thoại nhằm hướng tới các giải pháp hợp lý và thực chất hơn. Giáo sư Go Ito (Đại học Meiji, Nhật Bản) nhấn mạnh các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông đang gặp phải sự chỉ trích ngày càng tăng của cộng đồng quốc tế.
Lo ngại lớn về an ninh
TS Lee Jae-hyon, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu ASEAN và châu Đại Dương, Viện Nghiên cứu chính sách ASAN (Hàn Quốc), cho rằng: Tình hình an ninh ở Biển Đông ngày một xấu đi khi Trung Quốc vi phạm luật pháp quốc tế ở vùng biển này và gây lo ngại lớn về an ninh cho các nước Đông Nam Á, đặc biệt là VN.
Giáo sư Carl A.Thayer, thuộc Học viện Quốc phòng Úc, nhận xét trong vụ hành động của tàu Hải Dương Địa chất 8 hiện nay là xâm phạm vào vùng đặc quyền kinh tế của VN. Các hành động trên của Trung Quốc không chỉ diễn ra với VN mà với cả Philippines và Malaysia ở cùng thời điểm. ASEAN cần phải lên tiếng về điều này và coi đây là những vụ việc nghiêm trọng.
Ông Thayer nhấn mạnh nếu các nước ASEAN không đứng lên phản đối, những hành động này sẽ tiếp tục lặp lại nhiều lần trong tương lai. Vì thế, các nước ASEAN phải thể hiện lập trường cứng rắn trong các cuộc đối thoại với Trung Quốc nếu như Bắc Kinh tiếp tục có ý định thâu tóm toàn bộ Biển Đông.
Ông James Gomes, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu châu Á (Thái Lan), đánh giá cao cách hành xử đúng đắn của VN trong vụ việc trên. Ông nhấn mạnh Biển Đông phải là khu vực tự do cho tất cả mọi người có thể di chuyển, buôn bán cũng như hợp tác giữa con người với con người trong hòa bình. Với việc Trung Quốc tạo ra những căng thẳng như hiện nay và tuyên bố chủ quyền đối với phần lớn diện tích Biển Đông thì đây là một vấn đề lớn. Cách thức VN đang làm và kiên quyết bảo vệ chủ quyền là chiến lược đúng đắn.
Philippines mời Nga thăm dò dầu khí ở Biển Đông
Bộ trưởng Năng lượng Philippines Alfonso Cusi mới đây xác nhận Tổng thống Rodrigo Duterte đã mời tập đoàn năng lượng Nga Rosneft tiến hành hoạt động thăm dò dầu khí trong vùng biển Philippines tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và một số khu vực khác, theo trang tin Rappler. Ông Duterte đưa ra lời mời này trong cuộc gặp Tổng giám đốc điều hành tập đoàn năng lượng Nga Rosneft Igor Sechin ở Moscow hôm 2.10.
Trong khi đó, tờ South China Morning Post dẫn lời một số chuyên gia cho rằng Nga có thể sẽ không mở rộng hoạt động thăm dò dầu khí ở Biển Đông trong bối cảnh nước này thắt chặt quan hệ với Trung Quốc.