Phát biểu tại “Diễn đàn Quốc tế Tòng Đô 2019” (3/12/2019), Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng “không có quốc gia và dân tộc nào trên thế giới có thể phát triển giàu mạnh thông qua bắt chước và đi con đường của nước khác, cũng không con đường có sẵn nào có thể dẫn dắt tất cả các nước và dân tộc phát triển giàu mạnh. Trung Quốc phải chứng minh bằng thực tiễn của mình, nước mạnh không nhất thiết phải xưng bá”.
Trung Quốc không “xưng bá”
Trong vài năm trở lại đây, giới chức cấp cao của Trung Quốc liên tục đưa ra các tuyên bố, cam kết nước này sẽ phát triển hòa bình, không xưng bá, không tranh bá nhằm “ru ngủ” và đánh lừa cộng động quốc tế, cụ thể:
Chủ tịch Nước Trung Quốc Tập Cận Bình (3/12/2019) cho rằng: Trung Quốc phát triển thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới từ một nước vốn nghèo nàn và yếu kém, không phải nhờ vào bành trướng quân sự và cướp đoạt thực dân đối ngoại, mà là nhờ vào nhân dân cần mẫn, gìn giữ hòa bình. Chỉ có những kẻ có thói quen đe dọa người khác, mới coi tất cả mọi người là mối đe dọa. Đối với nguyện vọng chân thành và hành động thực tế mà nhân dân Trung Quốc góp phần vào sự nghiệp hòa bình và phát triển của nhân loại, bất cứ ai đều không nên hiểu nhầm, càng không nên xuyên tạc. Đúng là trật tự quốc tế hiện nay chưa hoàn thiện, nhưng không cần lật đổ và lập lại, cũng không cần xây dựng trật tự khác, mà nên cải cách và hoàn thiện. Các nước nên nhận trách nhiệm của mình, triển khai đối thoại mang tính xây dựng, kiên trì tìm kiếm điểm chung gác lại bất đồng, kiên trì chủ nghĩa đa phương, phát huy năng lượng tích cực cho thực hiện mục tiêu hùng vĩ xây dựng “Cộng đồng chung vận mệnh nhân loại” này. Là một nước có ảnh hưởng lớn trên trường quốc tế, những năm qua, Trung Quốc không những nêu ra cùng xây dựng “Một vành đai, một con đường”, xây dựng “Cộng đồng chung vận mệnh nhân loại”, thúc đẩy các nước BRICS đối thoại chặt chẽ… mà còn lần lượt thi hành các đề nghị trên, để thúc đẩy nền chính trị văn minh quốc tế hướng tới tương lai. Miễn là từ bỏ thiên kiến, nhìn nhận khách quan những việc làm trong những năm qua của Trung Quốc sẽ dễ phát hiện, việc Trung Quốc đi con đường phát triển hòa bình, không phải là sách lược tạm thời, càng không phải là lời nói ngoại giao, mà là sự lựa chọn chiến lược nhận xét sâu sắc từ lịch sử, ngày nay và mai sau. Trung Quốc không có lý do nào không kiên trì đi con đường thông suốt đã được thực tiễn minh chứng này. Cho dù phát triển đến mức độ nào, Trung Quốc vĩnh viễn không xưng bá, vĩnh viễn không bành trướng, vĩnh viễn không mưu cầu phạm vi thế lực. Đây là cam kết nghiêm túc với thế giới của Trung Quốc.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Trung Quốc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (1/10/2019) tuyên bố Bắc Kinh phải tuân thủ con đường phát triển hòa bình, theo đuổi chiến lược cùng thắng và tiếp tục hợp tác với người dân của tất cả các quốc gia trên thế giới để thúc đẩy xây dựng một cộng đồng chung vận mệnh của nhân loại.
Tại phiên bế mạc Kỳ họp thứ nhất Quốc hội Trung Quốc khóa 13, Chủ tịch Tập Cận Bình (20/3/2018) nhấn mạnh không có bất cứ lực lượng nào có thể cản trở nhịp bước thực hiện “Giấc mơ” của nhân dân Trung Quốc; cho biết sẽ trước sau như một thực hiện trung thực chức trách mà Hiến pháp giao phó, làm người cần vụ của nhân dân, tiếp nhận sự giám sát của nhân dân. Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh, Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc thời đại mới thuộc về mỗi người Trung Quốc, miễn là đoàn kết một lòng, cùng phấn đấu, thì không lực lượng nào có thể cản trở nhịp bước thực hiện Giấc mơ của nhân dân Trung Quốc. Trong bài phát biểu, Chủ tịch Tập Cận Bình tái khẳng định, Trung Quốc quyết không trả giá cho sự phát triển của mình bằng sự hy sinh lợi ích của nước khác, sự phát triển của Trung Quốc không gây nên mối đe dọa đối với bất cứ quốc gia nào, Trung Quốc vĩnh viễn không xưng bá, vĩnh viễn không bành trướng. Bất cứ ai đều không nên hiểu sai, càng không nên bóp méo nguyện vọng chân thành và hành động thực tế của Nhân dân Trung Quốc nhằm đóng góp cho hòa bình và phát triển của loài người. Trong lòng mỗi một người đều có một thước đo. Trung Quốc sẽ tiếp tục tích cực giữ gìn công bằng, chính nghĩa quốc tế, chủ trương công việc trên thế giới cần do nhân dân các nước bàn bạc mà làm, sẽ không áp đặt ý chí của mình cho người khác. Trung Quốc sẽ tiếp tục tích cực thúc đẩy xây dựng “Một vành đai, một con đường”, tăng cường giao lưu và hợp tác với các nước trên thế giới, để thành quả cải cách và phát triển của Trung Quốc mang lại hạnh phúc cho nhân loại. Trung Quốc sẽ tiếp tục tham gia đổi mới và xây dựng hệ thống quản trị toàn cầu, đóng góp trí tuệ Trung Quốc, phương án Trung Quốc, sức mạnh Trung Quốc nhiều hơn cho thế giới, thúc đẩy xây dựng thế giới hòa bình lâu dài, an ninh phổ biến, cùng phồn vinh, mở cửa bao trùm, sạch đẹp, để ánh sáng xây dựng Cộng đồng cùng chung vận mệnh nhân loại soi sáng thế giới. Ngoài ra, ông Tập Cận Bình cho biết, Đảng Cộng sản Trung Quốc cần phải gánh vác trách nhiệm lịch sử lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc cách mạng xã hội vĩ đại, cần phải dám tự cách mạnh, kiên trì lập đảng vì công, cầm quyền vì dân, luôn luôn gắn lòng mình với lòng dân, cùng nhân dân đồng cam cộng khổ, đoàn kết phấn đấu, vĩnh viễn giữ bản sắc của đảng cầm quyền chủ nghĩa Mác, vĩnh viễn đi đầu thời đại, vĩnh viễn làm rường cột của nhân dân Trung Quốc và dân tộc Trung Hoa. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, trải qua gần 70 năm phấn đấu, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chúng ta trưởng thành lớn mạnh, đứng sừng sững ở phương Đông thế giới với tư thế hoàn toàn mới. Thời đại mới thuộc về mỗi người, mỗi người đều là người chứng kiến, người sáng lập, người xây dựng của thời đại mới. Miễn là đoàn kết một lòng, cùng nhau phấn đấu thì không có bất cứ lực lượng nào gì có thể cản trở nhịp bước thực hiện “Giấc mơ” của nhân dân Trung Quốc.
Tương tự, trong Báo cáo chính trị Đại hội 19, ông Tập Cận Bình (18/10/2017) đã cam kết Trung Quốc sẽ kiên trì con đường phát triển hòa bình, vĩnh viễn không xưng bá, vĩnh viễn không bành trướng. Theo ông Tập Cận Bình, Trung Quốc theo đuổi chính sách ngoại giao hòa bình, độc lập tự chủ, phản đối can thiệp công việc nội bộ nước khác. Đồng thời Trung Quốc quyết không lấy hy sinh lợi ích của quốc gia khác làm cái giá để phát triển bản thân, cũng quyết không từ bỏ lợi ích chính đáng của mình. Bất cứ ai cũng đừng nuôi ảo tưởng bắt Trung Quốc phải nuốt trái đắng gây tổn hại bản thân. Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, quyết không dung thứ tái diễn bi kịch lịch sử chia cắt quốc gia. Mọi hoạt động chia rẽ tổ quốc đều sẽ bị toàn thể nhân dân Trung Quốc kiên quyết phản đối. Quyết không cho phép bất cứ ai, bất cứ tổ chức nào, bất cứ chính đảng nào, vào bất cứ lúc nào, sử dụng bất cứ hình thức gì để chia cắt bất cứ một phần lãnh thổ nào ra khỏi Trung Quốc. Ông Tập Cận Bình cũng khẳng định, Trung Quốc tôn trọng quyền tự lựa chọn con đường phát triển của nhân dân các nước, bảo vệ công bằng chính nghĩa quốc tế, phản đối áp đặt ý chí của bản thân lên người khác, phản đối ỷ mạnh hiếp yếu. Trước những luận điểm về “mối đe dọa của Trung Quốc” trên quốc tế lâu nay, ông Tập Cận Bình nói: “Trung Quốc theo đuổi chính sách quốc phòng mang tính phòng ngự; sự phát triển của Trung Quốc không gây thành mối đe dọa đối với bất cứ quốc gia nào. Trung Quốc dù phát triển đến trình độ (cao) như thế nào cũng vĩnh viễn không xưng bá, vĩnh viễn không bành trướng”. Thế giới đang ở vào cục diện không ổn định, loài người đứng trước nhiều thách thức chung; các nước cần đồng lòng xây dựng cộng đồng vận mệnh; cần tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng hiệp thương, theo đuổi tư duy mới đối thoại không đối đầu, kết bạn không kết bè phái. Cần kiên trì dùng đối thoại giải quyết tranh chấp, dùng hiệp thương giải quyết bất đồng, cùng nhau ứng phó các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống, chống mọi hình thức khủng bố. Trung Quốc kiên trì quốc sách cơ bản mở cửa đối ngoại, tích cực thúc đẩy sự hợp tác quốc tế “một vành đai, một con đường”…tạo lập diễn đàn hợp tác mới. Đẩy mạnh viện trợ cho các nước đang phát triển, đặc biệt là các nước chậm phát triển nhất, thúc đẩy thu hẹp sự chênh lệch phát triển Bắc-Nam. Trung Quốc ủng hộ thể chế mậu dịch đa phương, thúc đẩy xây dựng khu mậu dịch tự do, thúc đẩy xây dựng kinh tế thế giới kiểu mở.
Ngoài ra, Văn phòng báo chí Quốc vụ viện Trung Quốc (6/9/2011) đã công bố Sách Trắng về “Phát triển hòa bình của Trung Quốc”. Sách trắng đề cập về nguồn gốc, mục tiêu phát triển hòa bình, phương châm chính sách đối ngoại cũng như ý nghĩa của việc phát triển hòa bình của Trung Quốc. Theo đó, Trung Quốc từng nhiều lần bày tỏ với cả thế giới về việc lựa chọn con đường phát triển hòa bình, và cam kết duy trì hòa bình thế giới cũng như đẩy mạnh phát triển và thịnh vượng chung cho tất cả các quốc gia. Sách Trắng khẳng định Trung Quốc sẽ kiên định đi theo con đường phát triển hòa bình, sách trắng nhấn mạnh, và đây là con đường phát triển chung của khoa học, độc lập, cởi mở, hòa bình và hợp tác. Theo mục tiêu toàn diện của Trung Quốc trong việc theo đuổi phát triển hòa bình, Bắc Kinh muốn thúc đẩy phát triển và hài hòa ở khía cạnh đối nội, đồng thời theo đuổi hợp tác và hòa bình về đối ngoại. Sách Trắng cũng cho biết, Trung Quốc cũng hy vọng cộng đồng quốc tế sẽ đánh giá cao và tin tưởng vào sự chân thành của người dân Trung Quốc, đồng thời bày tỏ quyết tâm đạt được mục tiêu phát triển hòa bình, và hy vọng cộng đồng quốc tế ủng hộ con đường mà nước này theo đuổi.
Bắc Kinh có thật sự phát triển hòa bình
Trái ngược với những tuyên bố hùng hồn trên, chính ông Tập Cận Bình cũng liên tục kêu gọi, ra lệnh cho quân đội Trung Quốc tăng cường huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.
Tại Hội nghị công tác quân sự của Quân Ủy Trung ương Trung Quốc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Tập Cận Bình (4/1/2019) tuyên bố toàn quân cần phải kiên trì lấy Tư tưởng Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới làm chỉ đạo, đi sâu quán triệt tinh thần Đại hội 19 và Hội nghị Trung ương 2, Trung ương 3 khóa 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đi sâu quán triệt tư tưởng xây dựng quân đội hùng mạnh của Đảng trong thời đại mới, đi sâu quán triệt phương châm chiến lược quân sự trong thời đại mới, làm tốt công tác chuẩn bị cho đấu tranh quân sự, mở ra cục diện mới về sự nghiệp xây dựng quân đội hùng mạnh trên khởi điểm mới. Ông Tập Cận Bình còn cho rằng “thế giới đang đứng trước tình hình biến đổi chưa từng có trong một trăm năm qua, sự phát triển của Trung Quốc vẫn đang ở trong thời kỳ cơ hội chiến lược quan trọng, đồng thời các loại rủi ro thách thức có thể dự kiến và khó dự kiến tăng lên. Toàn quân cần phải nhận thức đúng đắn và nắm bắt xu thế an ninh và phát triển của Trung Quốc, tăng cường ý thức về hoạn nạn khốn khó, ý thức khủng hoảng, ý thức chiến đấu, làm vững chắc các công tác chuẩn bị cho đấu tranh quân sự, kiên quyết hoàn thành nhiệm vụ sứ mệnh mà Đảng và Nhân dân giao phó”. Theo Đài truyền hình CCTV, mệnh lệnh do ông Tập Cận Bình đưa ra ưu tiên hoạt động huấn luyện nâng cao cho quân đội, tập trung vào sự sẵn sàng chiến đấu, tập trận quân sự, thị sát binh sĩ và tập trận đối kháng. Yêu cầu này được áp dụng cho tất cả các đơn vị của quân đội Trung Quốc bao gồm cả binh sĩ, cảnh sát vũ trang và các học viện.
Trước đó, Quân ủy Trung ương Trung Quốc đã ban hành một loạt chỉ thị để nâng cao tinh thần binh sĩ. Cơ quan này cho biết sẽ mở rộng thăng cấp cho quân nhân dựa trên thành tích và “rộng lượng hơn” đối với những sai sót trong quá trình huấn luyện. Báo PLA Daily (tờ báo chính thức của quân đội Trung Quốc, 1/1/2019) đã có bài xã luận tuyên tuyền rằng tăng cường huấn luyện và chuẩn bị cho chiến tranh là những ưu tiên hàng đầu của quân đội Trung Quốc trong năm 2019, nhấn mạnh Trung Quốc sẽ không bao giờ cho phép bất kỳ sự chậm trễ nào trong việc này, đồng thời khẳng định quân đội nên chuẩn bị tốt tất cả các định hướng đấu tranh quân sự và cải thiện toàn diện khả năng ứng phó chiến đấu trong các trường hợp khẩn cấp… để đảm bảo có thể đối mặt thách thức và chiến thắng trong những tình huống như vậy. Các ưu tiên khác được vạch ra trong bài báo bao gồm lập kế hoạch và triển khai hoạt động phát triển quân đội, thúc đẩy cải cách và đổi mới, cũng như xây dựng đảng trong lực lượng PLA.
Trước đó, Phát biểu trong chuyến thị sát Quảng Đông, ông Tập Cận Bình (25/10/2018) đã yêu cầu Bộ Tư lệnh Chiến khu Nam, vốn có nhiệm vụ giám sát Biển Đông và Đài Loan, “phải tăng cường chuẩn bị để sẵn sàng ứng chiến, tăng cường diễn tập chung và diễn tập tác chiến để tăng khả năng chiến đấu và chuẩn bị cho chiến tranh”; cho rằng Bộ Tư lệnh Chiến khu Nam phải gánh vác một “trách nhiệm quân sự nặng nề”, phải “nắm vững mọi tình huống phức tạp và dựa trên đó để đề ra các kế hoạch khẩn cấp phù hợp”, đồng thời ca ngợi quân nhân khi cho rằng “Các bạn đã liên tục làm việc ngoài tuyến đầu, đóng vai trò quan trọng trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và các lợi ích biển. Tôi hy vọng các bạn có thể hoàn tất các sứ mạng thiêng liêng ấy”. Phát biểu trong buổi lễ mít tinh kỷ niệm 90 năm ngày thành lập quân đội Trung Quốc, ông Tập Cận Bình (30/9/2018) đã có bài phát biểu ngắn gọn, kêu gọi binh sĩ Trung Quốc tin tưởng “có khả năng đánh bại mọi kẻ thù”. Hay phát biểu trong cuộc họp Quốc hội Trung Quốc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (20/3/2018) tuyên bố: “Bất cứ hành động nào nhằm chia cắt Trung Quốc chắc chắn sẽ thất bại, gặp phải sự lên án của mọi người cũng như sự trừng phạt của lịch sử; Người dân Trung Quốc đã luôn kiên cường và bất khuất, chúng ta có đủ ý chí để chiến đấu đẫm máu với kẻ thù cho đến cùng”; đồng thời ông Tập Cận Bình cũng tuyên bố Bắc Kinh sẵn sàng “chiến đấu đẫm máu” cho vị trí chính đáng của mình trên trường quốc tế. Tương tự năm 2019, phát biểu trong cuộc tổng diễn tập quân sự toàn quân năm 2018, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (3/1/2018) kêu gọi: “Chúng ta phải xây dựng một quân đội hùng mạnh, sẵn sàng đợi lệnh, sẵn sàng chiến đấu và giành chiến thắng trong bất kỳ cuộc chiến tranh nào”.
Trong năm 2014, ông Tập Cận Bình cũng đưa ra các lời kêu gọi tương tự. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (12/2014) đã kêu gọi quân đội Trung Quốc “nâng cao tính sẵn sàng và năng lực chiến đấu để chiến thắng một cuộc chiến khu vực trong thời đại công nghệ thông tin”; đồng thời nhấn mạnh “thúc đẩy phát triển các phương tiện quân sự hiện đại để xây dựng một quân đội mạnh”. Trong tháng 9/2014, ông Tập Cận Bình cũng kêu gọi “Các bộ chỉ huy của quân đội Trung Quốc phải tuyệt đối trung thành và có niềm tin vững mạnh vào đảng Cộng sản Trung Quốc, phải đảm bảo luồng chỉ huy thông suốt và đảm bảo tất cả những quyết định từ lãnh đạo trung ương phải được chấp hành; nhấn mạnh Bộ chỉ huy của tất cả các lực lượng quân đội Trung Quốc nên cải thiện khả năng sẵn sàng chiến đấu và nâng cao năng lực để có thể giành chiến thắng một cuộc chiến tranh khu vực trong thời đại công nghệ thông tin”.
Nhìn chung, Trung Quốc một mặt đưa ra cam kết theo đuổi chính sách quốc phòng mang tính phòng ngự; sự phát triển của Trung Quốc không gây thành mối đe dọa đối với bất cứ quốc gia nào; kiên trì con đường phát triển hòa bình, vĩnh viễn không xưng bá, vĩnh viễn không bành trướng; tôn trọng quyền tự lựa chọn con đường phát triển của nhân dân các nước, bảo vệ công bằng chính nghĩa quốc tế, phản đối áp đặt ý chí của bản thân lên người khác, phản đối ỷ mạnh hiếp yếu. Mặt khác, Trung Quốc liên tục kêu gọi quân đội sẵn sàng chiến đấu và chiến thắng trong mọi cuộc chiến. Cho thấy lời nói và hành động không nhất quán của Bắc Kinh.