Tư lệnh Bộ Chỉ huy Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Mỹ (INDOPACOM), đô đốc Philip Davidson cho rằng tình hình Biển Đông vẫn chưa ổn định trước hành vi khiêu khích và những yêu sách biển phi pháp, bành trướng của Trung Quốc.
Đô đốc Philip Davidson, tư lệnh Bộ Chỉ huy Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Mỹ
Tư lệnh Bộ Chỉ huy Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Mỹ (INDOPACOM), đô đốc Philip Davidson ngày 9.3 gửi báo cáo lên Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ về tình hình lực lượng tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (Indo-Pacific).
Báo cáo được trình lên trước phiên điều trần của ông Davidson về kế hoạch ngân sách quốc phòng cho tài khóa 2022 và các chương trình quốc phòng trong những năm tới.
Trong báo cáo, đô đốc Davidson cho rằng tình hình Biển Đông vẫn chưa ổn định trước hành vi khiêu khích và những yêu sách biển phi pháp, bành trướng của Trung Quốc.
Theo đô đốc Davidson, Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa khu vực, triển khai khí tài mới đến các tiền đồn nhân tạo vào năm 2020 và sử dụng các đường băng để hỗ trợ các hoạt động quân sự ngày càng gia tăng của máy bay vận tải hạng nặng, tình báo và chống ngầm. Trung Quốc còn tiến hành các cuộc tập trận quy mô lớn tại Biển Đông với trọng tâm là các tình huống đổ bộ, bắn đạn thật và tấn công từ trên biển.
Vị tư lệnh cho biết các tàu chiến và máy bay của quân đội Trung Quốc duy trì hiện diện lâu dài tại Biển Đông và được hỗ trợ thêm bởi một “hạm đội” tàu hải cảnh, tàu cá và các lực lượng bán quân sự khác.
“Những hành động này – vốn không nhất quán với lời đảm bảo của Chủ tịch Tập Cận Bình và Bộ trưởng Quốc phòng Ngụy Phượng Hòa rằng Trung Quốc sẽ không quân sự hóa Biển Đông – đe dọa quyền tự chủ của đồng minh và đối tác của chúng ta, gây tổn hại đến tự do hàng hải, hàng không và các hành vi hợp pháp khác trên biển, gây tổn hại đến hòa bình và ổn định khu vực”, đô đốc Davidson nhấn mạnh.
Trong khi đó, đô đốc Davidson cho biết Trung Quốc tiếp tục sử dụng việc hăm dọa nhằm cản trở các bên tranh chấp khác tiếp cận nguồn tài nguyên biển. Ông tố cáo Bắc Kinh duy trì những yêu sách biển phi pháp và quá mức đối với phần lớn diện tích Biển Đông, trái với luật pháp quốc tế được phản ánh trong Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển năm 1982.
Đô đốc Mỹ nhắc lại việc Trung Quốc tìm cách củng cố những yêu sách phi pháp này khi đơn phương đặt tên 80 thực thể tại Biển Đông hồi tháng 4.2020 và thành lập 2 huyện để quản lý các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.
Ông Davidson cho biết Trung Quốc còn củng cố các yêu sách bằng cách áp đặt luật pháp trong nước trên khắp Biển Đông. Trong đó, hồi tháng 4.2020, hải cảnh Trung Quốc tiến hành chiến dịch Biển Xanh 2020 kéo dài 8 tháng, bắt gần 700 tàu mà nước này cho là vi phạm luật pháp Trung Quốc và vào đầu năm 2021 thông qua luật hải cảnh, trao thẩm quyền cho lực lượng hải cảnh sử dụng vũ lực lên tàu nước ngoài.
Đô đốc Davidson còn nhắc đến việc tàu và máy bay Trung Quốc tiếp tục quấy rối các hoạt động đánh bắt và thăm dò, khai thác tài nguyên ngay cả trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của các nước.
“Việc theo đuổi những yêu sách biển quá mức của Trung Quốc trên sự thiệt hại về quyền EEZ của các nước láng giềng tác động tiêu cực đến nền kinh tế các nước ASEAN và đe dọa làm suy yếu tính hiệu quả của luật pháp và quy tắc quốc tế”, đô đốc Davidson kết luận.
Trong báo cáo, đô đốc Davidson cho biết đã dành nhiều thời gian từ khi nhậm chức để tăng cường mối quan hệ với các đồng minh và đối tác của Mỹ trên khắp khu vực Indo-Pacific. Về Việt Nam, đô đốc Davidson đánh giá mối quan hệ đối tác quốc phòng của INDOPACOM với quân đội Việt Nam nằm trong số những phương diện thực chất nhất trong mối quan hệ song phương ngày càng phát triển.
Ông Davidson nhắc đến việc hai bên đồng ý cập nhật Biên bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng năm 2011, tiến tới hoàn tất đàm phán về Hiệp định bảo mật thông tin quân sự chung (GSOMIA). Đô đốc Davidson cho biết hai bên ưu tiên tăng cường năng lực trên biển của Việt Nam, trong đó có việc Mỹ chuyển giao 24 xuồng tuần tra cao tốc Metal Shark, tàu cảnh sát biển 8020 (trước là tàu tuần Morgenthau (WHEC 722) của Tuần duyên Mỹ) và sắp tới là máy bay không người lái Scan Eagle. “Việt Nam chia sẻ lo ngại của chúng ta về những hành động của Trung Quốc tại Biển Đông, và vẫn là tiếng nói ủng hộ các hoạt động tự do hàng hải của Mỹ. Việt Nam là đối tác của Vệ binh Quốc gia Oregon theo chương trình Đối tác bang”, đô đốc Davidson nói.