Vừa qua, Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) đã tổ chức buổi Tọa đàm trực tuyến “Dữ liệu xuyên biên giới và vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân”.
Khai mạc buổi tọa đàm TS Nguyễn Minh Hồng – Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam cho biết, Việt Nam có lượng người sử dụng internet rất lớn không chỉ nhu cầu của các cá nhân, doanh nghiệp mà cả các giao dịch của nhà nước.
Hiện nay, Việt Nam đang đứng trước khó khăn thách thức về an toàn thông tin. Vì vậy, khung pháp lý cho vấn đề này là rất cần thiết, bên cạnh các đạo luật an toàn thông tin và an ninh mạng.
Ông Vương Quốc Thắng – Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học và môi trường Quốc hội đồng quan điểm, đảm bảo an toàn dữ liệu cá nhân đang đòi hỏi về điều kiện pháp lý, Việt Nam đang tiếp thu những ý kiến đóng góp cho việc xây dựng khung pháp lý cho vấn đề này.
Hiện, Việt Nam đã có Luật An toàn Thông tin và Luật An ninh mạng nhưng có khá nhiều vấn đề phát sinh, nhất là với dữ liệu cá nhân cần bổ sung và hoàn thiện các khung pháp lý cần thiết. Do đó, qua buổi tọa đàm này mong rằng nhận nhiều ý kiến đóng góp bổ ích.
Ông Jeff Paine – Giám đốc Quản lý Liên minh Internet Châu Á cho biết, với ngành thương mại điện tử hiện nay việc mọi người thực hiện mua sắm qua mạng là việc hết sức bình thường ở mọi quốc gia. Do đó, việc bảo vệ an toàn thông tin cá nhân là thực tế phải đặt ra và các chủ thể bán hàng phải có trách nhiệm cho điều này.
Tiếp đó, bà Tsunoda Rika – Phó Giám đốc Chiến lược CNTT của Văn phòng Nội các Nhật Bản đã chia sẻ, kinh nghiệp của Nhật với việc lưu thông dữ liệu tự do và làm sao để đảm bảo niềm tin cho cá nhân cho những giao dịch qua mạng và cũng cần phải chấp nhận trong phạm vi nào đó về những thông tin được công bố.
Tại buổi tọa đàm, ông Fan Tuk Chee – Phó Giám đốc Uỷ ban Bảo vệ Dữ liệu Quốc gia Singapore cho rằng việc bảo vệ dữ liệu cá nhân là rất quan trọng đối với mọi người, mỗi quốc gia. Singapore chính thức có Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân năm 2012 và các doanh nghiệp bắt buộc phải có trách nhiệm bảo vệ dữ liệu khách hàng.
Việt Nam đang nằm trong top 10 quốc gia có lượng dữ liệu xuyên biên giới lớn nhất trên thế giới. Nền kinh tế của Việt Nam đang có độ mở rất lớn nên an toàn dữ liệu phải đặt ra hết sức nghiêm túc, yếu tố pháp lý phải đặt ra một cách toàn diện.
Phát biểu trong buổi tọa đàm, bà Annabel Lee – Trưởng bộ phận chính sách công nghệ số khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của Amazon Web Service cho rằng, dữ liệu cá nhân cần được miêu tả chính xác, cụ thể để quản lý và cần phải cân bằng với những dữ liệu khác. Tuy nhiên, cũng không nên tạo ra gánh nặng quá lớn đối với doanh nghiệp. Thông tin chính là điều then chốt để thúc đẩy kinh tế số. Đó cũng là việc mà các doanh nghiệp phải quan tâm đầu tư vì không ai dại gì mà đánh mất niềm tin với khách hàng.
Ông Trần Mạnh Hùng – luật sư của của Công ty luật Backer & Mc Kenzie Việt Nam đưa ra quan điểm là Việt Nam cần ra đời một uỷ ban về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Bên cạnh đó, phải cân bằng giữa các biện pháp hành chính và dân sự. Cũng phải có hoạt động trọng tài để phân xử những vấn đề nảy sinh trong bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân, không chỉ là việc giữa những cá nhân có giao dịch mạng với các chủ thể cung cấp dịch vụ mà còn thuê thêm bên thứ 3 trong những hoạt động của mình. Việc mua bán dữ liệu là khó có thể tránh khỏi và tất nhiên là có sự thỏa thuận với các chủ thể của dữ liệu, như vậy các nhà cung cấp. Vấn đề đưa ra với nhà cung cấp dịch đối với dữ liệu cá nhân chỉ được lưu trong một khoảng thời gian nhất định sau đó phải xóa đi như vậy mới đảm bảo an toàn cho khách trước vấn nạn khai thác dữ liệu như hiện nay.
Dữ liệu ngày càng trở nên quan trọng trong hoạt động kinh doanh, thương mại, vì vậy dữ liệu cá nhân cần được mã hóa hoặc ẩn danh. Hiện nay ở Đài Loan đã có Ngân hàng Dữ liệu Quốc gia và cơ quan này là đầu mối đảm ảo an toàn thông tin cho mọi công dân. Ông Tim Chen – Chủ tịch Liên minh Dữ liệu Đài Loan chia sẻ.
Sự đồng thuận của các chủ thể dữ liệu trong những giao dịch xuyên biên giới sẽ không có sự phi đạo đức trong khai thác dữ liệu cá nhân và việc quản lý dữ liệu cũng cần phải có sự minh bạch.
Chuyên gia dữ liệu lớn phòng thí nghiệm Open Data Lab Jakarta, Indonesia cho rằng, dữ liệu cá nhân không phải là dữ liệu mở. Vì vậy nhà cung cấp dịch vụ buộc phải có trách nhiệm bảo vệ dữ liệu cho khách hàng.
Ở mọi quốc gia hiện nay cần có luật vảo vệ dữ liệu chính thức. Trung quốc đã có luật này từ năm 2019, vừa qua Ấn Độ cũng đã hoàn thành dự luật.
Kết thúc buổi tọa đàm, ông Nguyễn Quang Đồng cho biết, IPS và Hội Truyền thông số Việt Nam sẽ tổng hợp các báo cáo và ý kiến cần được giải đáp để gửi cấp trên. Được các chuyên gia nước ngoài chia sẻ kinh nghiệm quốc tế tại buổi tọa đàm này sẽ là những thông tin tham khảo quan trọng để các nhà hoạch định pháp luật và chính sách nghiên cứu cho việc bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam.