BienDong.net: Trong bối cảnh Trung Quốc không ngừng các hoạt động nhằm hiện thực hóa yêu sách “đường lưỡi bò”, đe dọa trực tiếp tới sự ổn định của khu vực và an ninh hàng hải quốc tế tại Biển Đông, Mỹ đã ngày càng thể hiện lập trường rõ ràng và cứng rắn hơn đối với vấn đề này.
Hạm đội Hải quân Mỹ tại Thái Bình Dương
Ông Harry Harris cảnh báo hành động của Trung Quốc như vậy rất dễ dẫn đến xung đột trên biển. Ông Harry Harris cáo buộc Trung Quốc ăn hiếp các nước láng giềng đồng thời cho rằng việc các nước láng giềng lo ngại Trung Quốc là đúng khi yêu sách chủ quyền của nước này, như “đường lưỡi bò” ở Biển Đông, là không có cơ sở hoặc chẳng liên quan gì đến luật pháp quốc tế, nhưng vẫn được Bắc Kinh kiên quyết bảo vệ.
Phát biểu tại hội thảo về an ninh do Trung tâm An ninh Quốc tế Brent Scowcroft thuộc Hội đồng Đại Tây Dương ở thủ đô Washington hôm 6/3/2014, Tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ, Đô đốc Sammuel Locklear cũng hối thúc Trung Quốc làm rõ các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh theo bản đồ “đường lưỡi bò” ở Biển Đông. Ông Sammuel Locklear cho rằng: “Các nước láng giềng với Trung Quốc sẽ không bỏ qua các vấn đề tranh chấp. Hoa Kỳ sẽ không ra khỏi khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Chúng ta cần có cách giải tỏa các vấn đề này để tránh những sự tính toán sai lầm”.
Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Chuck Hagel và Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn tại buổi gặp gỡ ngày 8/4/2014
Trong cuộc trao đổi “thẳng thắn và cởi mở” về vấn đề Biển Đông, Hoa Đông với người đồng cấp Trung Quốc Thường Vạn Toàn hôm 8/4/2014, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel thừa nhận Nhật Bản và Phillipines đều là những đồng minh lâu năm của Mỹ, với cả hai nước này, Mỹ đều ký hiệp ước An Ninh nên có trách nhiệm bảo vệ đồng minh khi xảy ra tranh chấp lãnh thổ. Ông Chuck Hagel cho rằng Trung Quốc không có quyền đơn phương thiết lập một vùng nhận diện phòng không ở quần đảo tranh chấp mà không tham vấn các nước khác. Ông Chuck Hagel cảnh báo những động thái này có thể gây ra những xung đột nghiêm trọng trong khu vực. Trước đó, trong cuộc họp thượng đỉnh quốc phòng Mỹ – ASEAN tại Haiwaii hôm 3/4/2014, Bộ trưởng Chuck Hagel cũng gián tiếp chỉ trích Trung Quốc đã gia tăng các hoạt động gây căng thẳng trên Biển Đông đồng thời tuyên bố rằng Mỹ có lợi ích trực tiếp trong việc duy trì hòa bình ổn định ở khu vực này và Mỹ ngày càng lo ngại trước những căng thẳng gia tăng vì tranh chấp chủ quyền tại đây.
Cũng trong ngày 8/4/2014, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ Robert Menendez và 4 thượng nghị sĩ khác đã đệ trình dự thảo nghị quyết tái khẳng định sự hỗ trợ đối với các đồng minh của Washington trong bối cảnh sự quyết đoán của Trung Quốc xung quanh vấn đề tranh chấp lãnh hải ở biển Hoa Đông và Biển Đông ngày càng gia tăng. Các Nghị sĩ này cũng bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc đơn phương thiết lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở biển Hoa Đông hồi tháng 11/2013.
Tàu tuần duyên của Trung Quốc ngăn chặn tàu tiếp tế của Philippines
Ngày 12/3/2014, Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên tiếng chỉ trích Trung Quốc tiếp tục có những hành động làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông khi cho rằng việc các tàu hải giám Trung Quốc ngăn chặn hai tầu của Phillipines chở hàng tiếp tế tới bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal) là một hành động khiêu khích, làm tăng căng thẳng ở khu vực Biển Đông. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, trong lúc chờ đợi tìm kiếm một giải pháp cho các yêu sách lãnh thổ chồng lấn ở Biển Đông, các bên hữu quan không nên có những hành động làm thay đổi nguyên trang tại vùng biển này.
Tại cuộc điều trần chiều ngày 5/2/2014 trước Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á – Thái Bình Dương Daniel Russel cho biết hiện đang có các mối quan ngại ngày càng tăng trước thái độ và hành động của Trung Quốc tại Biển Đông như lập các khu vực hành chính, triển khai quân sự, chiếm cứ các đảo và ra lệnh cho các nước phải xin phép Trung Quốc khi muốn đánh bắt cá ở khu vực Biển Đông… Ông Daniel Russel khẳng định Biển Đông án ngữ các tuyến vận tải đường biển thiết yếu, do vậy với tư cách là một cường quốc Thái Bình Dương, Mỹ sẽ tiếp tục tăng cường sự hiện diện trong khu vực, củng cố quan hệ với các nước trong vùng để bảo đảm an ninh hàng hải. Theo ông Daniel Russel, “Trung Quốc cần chứng tỏ là nước tôn trọng luật pháp quốc tế bằng cách giải thích rõ các yêu sách chủ quyền thể theo luật biển quốc tế”. Về khả năng Trung Quốc thiết lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông, ông Daniel Russel một lần nữa khẳng định quan điểm của Mỹ là không chấp nhận, coi đó là những hành động không tương thích với sự ổn định trong khu vực và làm gia tăng căng thẳng vào lúc các căng thẳng này cần được giảm bớt./.
BDN (tổng hợp)