Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xác định rõ cá nhân và tập thể phải chịu trách nhiệm trong thương vụ mất trắng 800 tỷ đồng của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) tại Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank).
Ông Đinh La Thăng
Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương vừa ra Thông cáo báo chí kết quả Kỳ họp thứ 14 từ ngày 24 đến 26/4/2017, tại Hà Nội. Tại kỳ họp này, UBKT Trung ương đã xem xét, kết luận những nội dung liên quan đến sai phạm của nhiều lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) giai đoạn 2009 – 2015.
Ai khiến PVN mất 800 tỷ đồng?
UBKT Trung ương kết luận, Ban Thường vụ Đảng uỷ PVN đã để Hội đồng thành viên (HĐTV) ban hành các nghị quyết, quyết định chỉ định nhiều gói thầu với tổng giá trị lớn, vi phạm nghị định của Chính phủ; tham mưu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho chỉ định nhiều gói thầu không bảo đảm các điều kiện theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, cơ quan này còn thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản, thực hiện các dự án đầu tư dẫn đến HĐTV và một số đơn vị thành viên có vi phạm rất nghiêm trọng, để mất vốn đầu tư gần 900 tỷ đồng; trong đó góp vốn vào Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank) mất 800 tỷ đồng.
Cơ quan này cũng đã để HĐTV ban hành Nghị quyết số 4266/NQ-DKVN, ngày 16/05/2011 góp vốn đầu tư vượt mức quy định vào OceanBank,trái quy định của Luật các Tổ chức tín dụng, gây thiệt hại rất nghiêm trọng cho Tập đoàn.
Không chỉ tập thể phải chịu trách nhiệm về việc làm thất thoát tài sản Nhà nước khi PVN rót vốn vào OceanBank. UBKT Trung ương còn kết luận ông Đinh La Thăng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành uỷ TP.HCM, nguyên Bí thư Đảng uỷ, nguyên Chủ tịch HĐTV Tập đoàn PVN chịu trách nhiệm người đứng đầu về các vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy, HĐTV Tập đoàn PVN trong giai đoạn 2009 – 2011.
Ông Thăng cũng vi phạm Quy chế làm việc Hội đồng quản trị (HĐQT) Tập đoàn trong việc ký thỏa thuận tham gia góp vốn vượt mức quy định vào OceanBank, trái quy định của Luật các Tổ chức tín dụng, gây thiệt hại rất nghiêm trọng cho PVN.
Thoả thuận này có nội dung: “Tập đoàn tham gia góp vốn 20% trở lên; cử cán bộ tham gia quản trị, điều hành; đề nghị các đơn vị thành viên sử dụng dịch vụ của Oceanbank” trước khi HĐQT Tập đoàn họp thống nhất nội dung trên.
Hành trình “đốt” 800 tỷ đồng của PVN
OceanBank có tiền thân là ngân hàng Nông thôn Hải Hưng. Năm 2007, ngân hàng này chuyển đổi sang mô hình ngân hàng đô thị và lấy tên Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank) với số vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng.
Chỉ 1 năm sau khi “thay tên đổi họ”, OceanBank đã “bén duyên” PVN. Năm 2008, khi Oceanbank tăng vốn từ 1.000 tỷ đồng lên 2.000 tỷ đồng, PVN góp 20% tương ứng số tiền 400 tỷ đồng.
Sang năm 2009, PVN đánh dấu lần thứ 2 rót vốn vào OceanBank. Để giữ được 20% vốn điều lệ, PVN góp thêm 300 tỷ đồng. Lần thứ 3, năm 2011, PVN góp thêm 100 tỷ đồng, đảm bảo tương ứng 20% vốn điều lệ. Như vậy, sau 3 lần góp vốn, PVN đã rót 800 tỷ đồng để nắm giữ 20% vốn OceanBank.
Song song với việc góp vốn, PVN cử đại diện của Tập đoàn vào OceanBank. Ông Nguyễn Xuân Sơn, khi đó là Tổng giám đốc Công ty Tài chính Dầu khí Việt Nam (PVFC) được PVN giới thiệu cử làm thành viên HĐQT kiêm Tổng giám đốc của OceanBank từ ngày 1/12/2008 đến 27/12/2010, làm Uỷ viên HĐQT ngân hàng từ ngày 28/4/2009 đến 18/4/2011 và đại diện phần vốn góp của PVN tại ngân hàng từ 6/12/2010 đến 10/5/2011.
Chỉ sau gần 7 năm chuyển đổi mô hình, OceanBank đã tăng trưởng rất “nóng”. Vốn điều lệ tăng hơn 4 lần, lên tới 4.000 tỷ đồng. Tổng tài sản OceanBank tăng gần 5 lần, lên 67.075 tỷ đồng vào cuối năm 2013.
OceanBank tăng trưởng nóng nhưng sớm lộ nhiều sai phạm. Một trong những sai phạm được nhắc đến nhiều và gây nhiều tranh cãi nhất chính là OceanBank vượt trần lãi suất.
Vì hàng loạt sai phạm nghiêm trọng, OceanBank phải “gánh” khoản nợ xấu lên tới 14.923 tỷ đồng tại thời điểm 31/3/2014. Khoản nợ xấu này chiếm 49,84% tổng dư nợ toàn hệ thống của OceanBank. OceanBank thua lỗ trước thuế 10.189 tỷ đồng triệu đồng, bằng 249,63% vốn chủ sở hữu.
Ngân hàng Nhà nước đã cho OceanBank thời gian khắc phục tình trạng âm vốn cũng như tìm được đối tác mua lại. Tuy nhiên, OceanBank đã không thể khắc phục được tình trạng này. Vì vậy, ngày 6/5/2015, Ngân hàng Nhà nước quyết định mua lại OceanBank với giá 0 đồng.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc 800 tỷ đồng tương đương 20% cổ phần của PVN cũng sẽ mất trắng.
Không chỉ có vậy, đại diện của PVN tại OceanBank là ông Nguyễn Xuân Sơn đã bị bắt. Nguyên Kế toán trưởng PVN Ninh Văn Quỳnh đã được mời đến phiên xét xử OceanBank để thẩm vấn.