Là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và cũng là một thị trường tiêu thụ khổng lồ với 1,3 tỷ dân, Trung Quốc đang sử dụng chiêu bài đánh vào kinh tế để “nắn gân” các nước láng giềng.
Mới đây nhất, Tập đoàn Lotte hồi đầu tháng 3/2017 đã trở thành nạn nhân mới của chiêu bài “đánh vào kinh tế” mà Trung Quốc thường xuyên sử dụng.
Sau khi tập đoàn của Hàn Quốc này đồng ý giao lại sân golf ở vùng đông nam Seongju cho chính phủ lắp đặt hệ thống phòng vệ tên lửa THAAD mà Trung Quốc cho là mối đe dọa đến an ninh quốc gia của nước này, 79 trong số 99 cửa hàng của Lotte tại Trung Quốc đã bị buộc phải đóng cửa.
Hãng tin Yonhap dẫn lời Lotte cho biết tập đoàn này có thể mất tới 66 triệu USD tại tổng thống Trung Quốc chỉ trong một tháng. Việc phải bỏ thị trường Trung Quốc là nguy cơ có thật của hãng bán lẻ này.
Rất nhiều các doanh nghiệp Hàn Quốc khác cũng bị o ép, tẩy chay tại thị trường Trung Quốc sau quyết định hợp tác triển khai hệ thống THAAD của Mỹ và Hàn Quốc.
Trong lĩnh vực du lịch, từ ngày 8/3, Trung Quốc đã yêu cầu các công ty du lịch nước này ngừng cung cấp tour đến Hàn Quốc, bao gồm các dịch vụ máy bay, khách sạn và tour bằng đường biển.
Văn hóa phẩm từ Hàn Quốc như thời trang, mỹ phẩm, đĩa nhạc hay thậm chí là nghệ sĩ Hàn Quốc cũng không tránh khỏi việc bị tẩy chay.
Tờ Diplomat dẫn báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế thuộc Ngân hàng Công nghiệp Hàn Quốc (IBK) cho biết, nếu kịch bản tồi tệ nhất xảy ra, đòn trả đũa kinh tế này của Trung Quốc có thể khiến Hàn Quốc thiệt hại từ 7,7-14,8 tỷ USD, trong đó riêng xuất khẩu có thể thiệt hại 4,1-8,3 tỷ USD (chiếm 5-10% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này).
Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc sử dụng đòn trả đũa không tiếng súng để đáp lại việc triển khai hệ thống THAAD tại Hàn Quốc. Do có tiềm lực kinh tế mạnh, là đối tác xuất nhập khẩu chủ lực và là thị trường lớn của nhiều nền kinh tế trong khu vực, việc trả đũa về kinh tế đã thành thông lệ của Trung Quốc.
Trong sự kiện tranh chấp lãnh hải quanh bãi cạn Scaborough năm 2014 giữa Trung Quốc và Philippines, ngoài những vụ xô xát của lực lượng hải cảnh hai bên, một cuộc chiến khác được những người theo chủ nghĩa dân tộc của Trung Quốc khởi xướng mà Philippines cầm chắc phần thua, đó là cuộc chiến tẩy chay hàng hóa.
Phía Trung Quốc đã chọn mặt hàng dễ gây tổn thương lớn nhất cho kinh tế Philippines là chuối để tấn công. Đây là mặt hàng nông sản xuất khẩu lớn thứ hai của Philippines và Trung Quốc là thị trường lớn thứ hai của Philippines. Không chính thức áp lệnh trừng phạt, Trung Quốc chỉ dựng lên hàng rào kiểm dịch khắt khe hơn, khiến chuối của Philipines xuất sang Trung Quốc bị hoãn thủ tục nhập kho.
Cùng cảnh với chuối, ngành du lịch Phillipines cũng hứng chịu làn sóng tẩy chay từ du khách Trung Quốc. Hàng loạt tour du lịch từ Trung Quốc sang các địa điểm thắng cảnh của Philippines bị hủy bỏ.
Ngay cả một cường quốc kinh tế khác là Nhật Bản cũng trở thành nạn nhân của chiêu bài “đánh vào kinh tế” của Trung Quốc liên quan đến vụ tranh chấp chủ quyền tại quần đảo Senkaku, hay còn gọi là Điếu Ngư.
Năm 2012, Trung Quốc ngừng xuất khẩu đất hiếm sang Nhật Bản, trong khi đây là nguyên liệu không thể thiếu của ngành công nghệ cao của Nhật.
Với vị thế gần như độc tôn, là quốc gia xuất khẩu 90% thị phần đất hiếm thế giới, Trung Quốc đã khiến các công ty công nghệ cao của Nhật Bản rơi vào cảnh lao đao do thiếu nguyên liệu đầu vào.
Chiêu bài tẩy chay du lịch cũng xảy ra năm 2012 khi một lượng lớn khách du lịch Trung Quốc hủy các tour sang Nhật Bản.
Với sự lớn mạnh của nền kinh tế và có một thị trường rộng lớn, Trung Quốc đã sử dụng công cụ kinh tế như một con bài trong các cuộc mặc cả, hoặc “nắn gân” đối tác, đặc biệt là các nước láng giếng.
Với những nền kinh tế có mối quan hệ thương mại bất đối xứng với Trung Quốc, đây sẽ là rủi ro rất lớn khi chơi với một đối tác lớn thường sử dụng chiêu thuật “sờ gáy”, trả đũa thương mại như vậy. Nhiều nước Châu Á đang nỗ lực tìm cửa xuất khẩu hàng ra các thị trường đối tác, thay vì phụ thuộc vào ông lớn Trung Quốc.