Quân đội Mỹ cho biết một tàu khu trục của nước này đã áp sát bãi cạn Scarborough, động thái mà theo Hãng tin Reuters có thể khiến Trung Quốc nổi giận giữa bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang.
Hãng tin Reuters ngày 20-5 dẫn lời một người phát ngôn quân đội Mỹ cho biết tàu khu trục USS Preble của Hải quân Mỹ hôm qua (19-5) đã hoạt động tuần tra tự do hàng hải (FONOP) gần bãi cạn Scarborough đang tranh chấp (Trung Quốc gọi là bãi Hoàng Nham) ở Biển Đông.
“Khu trục hạm USS Preble đã đi vào khu vực 12 hải lý quanh bãi cạn Scarborough để thách thức các yêu sách hàng hải quá đáng và bảo vệ quyền tiếp cận với vùng biển được quản lý bởi luật pháp quốc tế” – ông Clay Doss, phát ngôn viên Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ, cho biết.
Đây là lần thứ hai Hải quân Mỹ tiến hành hoạt động tuần tra đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông trong một tháng qua.
Trước đó, hôm 6-5, hai tàu khu trục của Hải quân Mỹ đã đi vào khu vực 12 hải lý quanh đá Gaven và đá Gạc Ma (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) hiện bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép. USS Preble cũng là 1 trong hai tàu khu trục tham gia tuần tra tự do hàng hải thời điểm đó.
Nói về FONOP, hôm 15-5, Tư lệnh hải quân Mỹ, đô đốc John Richardson, cho biết các hoạt động tuần tra của nước này, vốn đã được thực hiện “kiên định” qua nhiều thập niên, đang thu hút nhiều sự chú ý từ Trung Quốc quá mức cần thiết.
Theo Hãng tin Reuters, cuộc tuần tra trên là động thái mới nhất của Mỹ để đối phó cái mà Washington gọi là nỗ lực của Bắc Kinh nhằm giới hạn tự do hàng hải ở các vùng biển chiến lược nơi hải quân Trung Quốc, Nhật Bản và một số quốc gia Đông Nam Á đang hoạt động.
Bãi cạn Scarborough chỉ cách đảo Luzon của Philippines khoảng 230km. Bãi cạn này vốn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) rộng 200 hải lý thuộc yêu sách Philippines, song đã bị Trung Quốc chiếm đóng từ năm 2012.
Hồi đầu tháng 5, Tòa án tối cao Philippines cho biết đã phát lệnh yêu cầu người đứng đầu các bộ chủ chốt, lực lượng tuần duyên, hải quân và cảnh sát nước này thực thi những công ước quốc tế cùng luật nội địa nhằm bảo vệ các bãi đá, sinh vật biển trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) 200 hải lý của Philippines.
Chỉ đạo được Tòa án tối cao Philippines đưa ra có phạm vi thực hiện bao trùm 3 khu vực là bãi cạn Scarborough, cùng bãi Cỏ Mây và đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Chỉ đạo của Tòa án tối cao Philippines đã đặt ra thách thức hiếm hoi dành cho cái mà giới chỉ trích nước này nói là “sự thỏa ước” của chính quyền Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte để đổi lấy những gói đầu tư khổng lồ từ Bắc Kinh bất chấp các động thái quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông, theo Reuters.