Một số chuyên gia nhận định các cuộc cuộc tập trận bao vây Đài Loan chưa từng có của quân đội Trung Quốc (PLA) vừa qua là “cơ hội quý giá” cho Đài Loan và Mỹ đánh giá tốt hơn các khả năng của PLA.
PLA đã phóng 11 tên lửa đạn đạo bay ngang qua Đài Loan, đưa chiến đấu cơ và tàu hải quân vượt qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan, cho máy bay không người lái bay trên không phận Đài Loan và triển khai ít nhất một tàu sân bay cùng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân trong cuộc tập trận mô phỏng phong tỏa Đài Loan từ ngày 4-7.8, theo tờ South China Morning Post (SCMP).
Cuộc tập trận trên được cho là nhằm đáp trả chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến Đài Loan từ tối 2.8 đến ngày 3.8. Bắc Kinh xem chuyến thăm này là dấu hiệu của Mỹ ủng hộ Đài Loan độc lập nhưng Washington khẳng định các chính sách của Mỹ đối với Đài Loan vẫn không thay đổi.
“Cơ hội vàng”
Giới quan sát quân sự nhận định các cuộc tập trận trên gần với thực chiến hơn bình thường, và đây là lần đầu tiên PLA thiết lập một khu vực phong tỏa và trường bắn ở phía đông Đài Loan, theo SCMP. “Đây là cơ hội quý giá để Mỹ và các đồng minh có được cái nhìn sâu sắc và thông minh về các khả năng của PLA, bằng cách quan sát các cuộc tập trận bắn đạn thật, giám sát thông tin liên lạc, theo dõi việc sử dụng các hệ thống vũ khí của Trung Quốc, có khả năng bao gồm những loại chúng tôi chưa thấy trước đó”, ông Malcolm Davis, nhà phân tích cấp cao về an ninh Trung Quốc tại Viện Chính sách chiến lược Úc, nhận định.
Trung Quốc bắt đầu một loạt cải tổ quân đội vào năm 2015 nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của PLA và biến lực lượng này thành lực lượng chiến đấu hiện đại vào năm 2027. Những việc cải tổ bao gồm cắt giảm 300.000 quân, tổ chức lại Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu cần và Tổng cục Trang bị thành 15 cơ quan, và tái cơ cấu 7 quân khu thành 5 chiến khu.
Chuyên gia quân sự Kỳ Lạc Nghĩa tại Đài Loan nhận định việc tập trận bao vây Đài Loan nói trên đã tạo cơ hội tốt cho thế giới bên ngoài, kể cả Đài Loan, Mỹ và Nhật Bản, phân tích kết quả của các cuộc cải tổ quân sự của PLA trong 7 năm qua. “Bắc Kinh dường như định sử dụng các cuộc tập dượt chiến tranh để kiểm tra kết quả của các cải tổ để xem liệu PLA có đủ khả năng tiến hành chiến dịch tác chiến chung hiệu quả trong thời chiến hay không”, ông Kỳ bình luận.
“Đài Loan và các đối tác ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đặc biệt là Mỹ, sẽ rất muốn biết kết quả là gì và các cuộc tập trận mang đến cơ hội vàng để họ có bức tranh tốt hơn về cách PLA điều động lực lượng, chiến thuật của họ là gì, cách họ tập trung quân đội, phát động các cuộc tấn công và những loại vũ khí mới nào đang được sử dụng. Tôi chắc chắn rằng những người xem các trò chơi chiến tranh bao vây của PLA đang sử dụng tất cả các loại mạng gián điệp để thu thập thông tin tình báo”, ông Kỳ nhận định thêm.
Thông điệp “lớn nhất” từ cuộc tập trận
Trong khi đó, Ridzwan Rahmat, nhà phân tích quốc phòng tại Tập đoàn Thông tin Janes (Anh), nhận định 5 trong số 6 khu vực tập trận được phân định nằm ngoài đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan cho thấy cuộc tập trận nói trên là nền tảng để PLA thể hiện khả năng thực hiện các cuộc tập mang tính phối hợp quy mô lớn, với các thành phần từ tất cả các nhánh của PLA.
Ngoài ra, nhà phân tích an ninh cấp cao Timothy Heath thuộc Tổ chức RAND (Mỹ), nhận định thông điệp lớn nhất từ cuộc tập trận vừa qua là PLA đang chuẩn bị và có thể thực hiện phong tỏa Đài Loan. “Một thông điệp quan trọng khác là cuộc tập trận nhấn mạnh tính dễ bị tổn thương của Đài Loan, tình trạng gần với Trung Quốc và sự phụ thuộc vào thiện chí tồn tại của Trung Quốc”, ông Heath bình luận.
“Các cuộc tập trận tiết lộ những hiểu biết quan trọng về cách các nhà hoạch định quân sự Trung Quốc có thể nghĩ đến phương án dự phòng đối với Đài Loan. Trong khi những cuộc tập trận trước đây nhấn mạnh vào cuộc đổ bộ trên bãi biển và tấn công bằng tên lửa, cuộc tập trận gần đây cho thấy tầm quan trọng của việc phong tỏa đối với các kế hoạch quân sự của Trung Quốc ”, ông Heath nhận định thêm.
“Trung Quốc đang báo hiệu rằng họ sẵn sàng thực hiện các bước leo thang để ngăn chặn bất kỳ động thái nào của Đài Loan rời xa Trung Quốc hoặc buộc Đài Bắc chấp nhận các điều khoản của Trung Quốc về thống nhất. Vì vậy, dù các cuộc tập trận được thúc đẩy bởi chuyến thăm của bà Pelosi, thông điệp được nhắm thẳng đến Đài Bắc”, ông Davis bình luận.
Một số nhà phân tích dự đoán các cuộc tập trận nói trên của Trung Quốc sẽ thúc đẩy các nhà lập pháp Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Đài Loan mua vũ khí Mỹ hơn và thúc đẩy Đài Bắc xích lại gần Washington hơn, theo SCMP.
T.P