Chuyến thăm bất ngờ của Chủ tịch Triều Tiên tới Trung Quốc sẽ nâng cao vị thế của ông Kim Jong Un trong cuộc gặp trực tiếp với Tổng thống Mỹ Donald Trump sắp tới.
Đối với Chủ tịch Trung Quốc, việc đón tiếp và gặp gỡ người láng giềng khó đoán sẽ đảm bảo việc Bắc Kinh không bị gạt ra ngoài lề của bất kỳ thỏa thuận nào mà Mỹ, Triều Tiên và Hàn Quốc có thể đạt được.
Mối quan hệ lạnh giá nhiều tháng qua giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng dường như lập tức ấm lên bởi chuyến thăm của ông Kim Jong Un. Bắc Kinh cho biết, ông Kim Jong Un cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên trong khi báo chí Triều Tiên đưa tin Chủ tịch Tập Cận Bình đã chấp nhận lời mời thăm Triều Tiên.
Hãng tin Reuters dẫn lời Wang Peng, một chuyên gia Triều Tiên tại Viện Charhar ở Bắc Kinh, nhận định cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước Trung – Triều càng tăng sức mạnh đàm phán cho ông Kim Jong Un trước cuộc gặp dự kiến với Tổng thống Mỹ.
“Triều Tiên đang tìm kiếm các đảm bảo. Họ muốn nhanh chóng chỉnh sửa quan hệ với Trung Quốc, nhờ đó tăng thêm thế mạnh với Mỹ và thêm tin tưởng vào một kết quả tốt đẹp”, ông Wang Peng nói.
Giới phân tích cho rằng, Triều Tiên đã hứng chịu tổn thất bởi loạt đòn trừng phạt mạnh tay của Liên Hợp Quốc, và nước này cần Bắc Kinh giúp giảm bớt các hạn chế thương mại. Đúng lúc, phía Trung Quốc muốn chứng tỏ tầm quan trọng của mình như một đối tác của Triều Tiên, và cũng cảm thấy bớt lo bị gạt ra ngoài lề các cuộc đàm phán giữa Triều Tiên và Mỹ.
“Cuối cùng, Trung Quốc đã đạt được nhiều lợi ích to lớn” – Reuters trích lời Paul Haenle, Giám đốc Trung tâm Carnegie–Tsinghua ở Bắc Kinh và là một đại diện của Nhà Trắng tại các cuộc gặp sáu bên từ năm 2007 đến 2009. “Cuộc gặp đầu tiên của Kim Jong Un với tư cách một nguyên thủ quốc gia với Chủ tịch Trung Quốc là một điều đúng”.
Giáo sư Han Suk-hee chuyên về các nghiên cứu Trung Hoa ở Đại học Yonsei, cho rằng quyết định của Tổng thống Donald Trump chọn những người cứng rắn như tân cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton có thể sẽ càng tạo thêm áp lực lên Triều Tiên trước cuộc gặp. Ông nói: “Dường như Triều Tiên chưa sẵn sàng tiếp xúc với Mỹ nếu không có sự hỗ trợ và giúp đỡ từ đồng minh lâu năm Trung Quốc”.
Trung Quốc, vốn là một đối tác thương mại lớn nhất của Triều Tiên, cũng có lợi ích chiến lược then chốt khi đảm bảo quốc gia láng giếng tiếp tục là vùng đệm giữa nước này và Hàn Quốc – nơi hiện đang có 28.500 binh sĩ Mỹ đồn trú.
Trung Quốc và Triêu Tiên vốn có những mối quan hệ lịch sử và tình cảm lâu đời, và vẫn là đồng minh thân thiết trong những năm sau cuộc chiến liên Triều. Sự rạn nứt chỉ bắt đầu khi Kim Jong Un thay cha lên nắm quyền.
Tốc độ thử nghiệm tên lửa và hạt nhân nhanh chóng mặt của Bình Nhưỡng đã khiến cho quan hệ song phương trở nên căng thẳng. Sau khi Trung Quốc ký vào nghị quyết trừng phạt Triều Tiên của Liên Hợp Quốc thì báo chí Triều Tiên bắt đầu công khai chỉ trích, thậm chí đe dọa Bắc Kinh.
 |
| Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un bắt tay Chủ tịch Tập Cận Bình trong chuyến thăm không chính thức tứi Bắc Kinh. (Ảnh: KCNA/Reuters) |
“Trung Quốc là nước duy nhất sẵn sàng và có thể ngay lập tức giảm bớt gánh nặng kinh tế của Triều Tiên” – Christopher Green, một cố vấn cấp cao của tổ chức Khủng hoảng Quốc tế nhận định. Do vậy, Triều Tiên không định từ bỏ mối quan hệ thân thiết với Trung Quốc.
Cheng Xiaohe, một chuyên gia về Triều Tiên tại Đại học Renmin ở Bắc Kinh, cho rằng nếu không có sự hỗ trợ và tham gia của Trung Quốc thì Mỹ sẽ gặp khó khăn rất lớn khi vạch ra một tiến trình giải trừ hạt nhân khả thi thỏa mãn Triều Tiên.
Jia Qingguo, Giám đốc trường Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Bắc Kinh, cho rằng Triều Tiên có thể tận dụng căng thẳng Trung-Mỹ hiện nay về thương mại để lôi kéo Trung Quốc. Trong khi đó, Trung Quốc muốn Triều Tiên giải trừ hạt nhân nhưng không muốn đẩy nước láng giềng ra xa hơn giữa lúc quan hệ Mỹ – Trung đang xói mòn nhanh.
Giáo sư Han Suk-hee chuyên về các nghiên cứu Trung Hoa ở Đại học Yonsei, cho rằng quyết định của Tổng thống Donald Trump chọn những người cứng rắn như tân cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton có thể sẽ càng tạo thêm áp lực lên Triều Tiên trước cuộc gặp. Ông nói: “Dường như Triều Tiên chưa sẵn sàng tiếp xúc với Mỹ nếu không có sự hỗ trợ và giúp đỡ từ đồng minh lâu năm Trung Quốc”.
Trung Quốc, vốn là một đối tác thương mại lớn nhất của Triều Tiên, cũng có lợi ích chiến lược then chốt khi đảm bảo quốc gia láng giếng tiếp tục là vùng đệm giữa nước này và Hàn Quốc – nơi hiện đang có 28.500 binh sĩ Mỹ đồn trú.