Mỹ ngừng miễn trừ trừng phạt cho 8 quốc gia, Trung Quốc chỉ trích gay gắt nhưng sẽ có lợi nhiều nhất.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng mới đây đưa ra tuyên bố, Trung Quốc phản đối các biện pháp trừng phạt đơn phương và cái gọi là “quyền tài phán do Mỹ áp đặt”.
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng, động thái trừng phạt của Mỹ sẽ chỉ góp phần tăng cường sự hỗn loạn ở Trung Đông và trên thị trường năng lượng quốc tế.
Ông Cảnh khẳng định sự hợp tác giữa Trung Quốc và Iran mang tính công khai, minh bạch và hợp pháp, do đó cần được tôn trọng.
Dù chỉ trích Mỹ nhưng Bắc Kinh là bên có lợi nhất nếu Mỹ cấm hoàn toàn lệnh nhập khẩu dầu Iran đối với 8 quốc gia nói trên.
Trung Quốc vốn là khách hàng mua dầu lớn của Iran. Việc người mua không bán được hàng cho khách khác sẽ giúp Trung Quốc có được giá cả tốt nhất.
Sau khi đã được Mỹ cho tiếp tục nhập dầu Iran thêm 6 tháng, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ chấp nhận việc vi phạm trừng phạt của Mỹ để tiếp tục mua dầu từ Iran, đáp ứng nguồn cung cho thị trường trong nước đông dân và rộng lớn của mình.
Việc Trung Quốc không thực hiện theo các lệnh trừng phạt Mỹ áp đặt với Iran còn bởi nước này đang có cuộc đối đầu thương mại với Mỹ. Có thêm nguồn nhiên liệu giá rẻ để phục vụ các ngành sản xuất cho phép Bắc Kinh “nuôi dưỡng” cuộc đối đầu thương mại này. Do đó, không dễ gì, Trung Quốc chịu chấp nhận những điều kiện mang lại bất lợi cho họ.
Trong khi đó, Hàn Quốc cũng là khách hàng của Iran nhưng với lượng nhập khẩu thấp hơn đã phải tìm cách để xin Mỹ tiếp tục gia hạn miễn trừ trừng phạt Iran.
Một phái đoàn Hàn Quốc do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Kinh tế Yoon Kang-hyun dẫn đầu sẽ tới Washington vào cuối tuần này để thảo luận về kế hoạch của Mỹ nói trên.
Washington kỳ vọng sẽ biến mức xuất khẩu dầu của Iran về con số 0 sau khi rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Ông Trump cho rằng cần phải tiến hành thỏa thuận lại.
Tuy nhiên, mục đích thực sự của phía Mỹ lại là muốn giảm tác động của tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) trên thị trường năng lượng thế giới khi Iran là quốc gia xuất khẩu dầu lớn thứ 3 trong OPEC.
Sau khi có thông tin về kế hoạch ngừng miễn trừ trừng phạt, Mỹ khẳng định đã đảm bảo với Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất để cam kết cung lượng dầu phù hợp đáp ứng nhu cầu dầu toàn cầu cho các quốc gia đang nhập khẩu dầu từ Iran.
Điều này có thể khiến cuộc đàm phán sắp tới của Hàn Quốc với Mỹ về gia hạn miễn trừ trừng phạt Iran trở nên khó khăn.