Hải quân Mỹ đang tìm kiếm cơ hội để gia tăng khả năng sử dụng (dịch vụ tại) các căn cứ quân sự của Philippines và Việt Nam, bao gồm Cam Ranh.
Đây là tuyên bố của Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ, Đô đốc John Richardson được Reuters dẫn lại. Dù bày tỏ mong muốn như vậy nhưng Đô đốc Richardson vẫn nhấn mạnh, Washington sẽ tiến hành nó một cách thận trọng và không ép buộc bất kỳ đối tác nào, mà để họ thoải mái lựa chọn đảm bảo tốt nhất lợi ích cho các đối tác.
Cũng theo Reuters, ý định sử dụng dịch vụ ở Cam Ranh của Mỹ xuất phát từ những động thái của Trung Quốc ở Biển Đông. Cụ thể, Mỹ đã phát hiện thấy các hoạt động bất thường của Trung Quốc ở bãi cạn Scarborough mà nước này chiếm quyền kiểm soát của Philippines trong cuộc khủng hoảng tháng 4/2012. Những hoạt động này có thể khởi đầu cho việc bồi đắp, xây dựng đảo nhân tạo (bất hợp pháp) ở khu vực (Trung Quốc nhảy vào) tranh chấp.
Đô đốc John Richardson tỏ ra lo ngại, phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague về việc Philippines kiện Trung Quốc áp dụng, giải thích sai Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) ở Biển Đông có thể trở thành cái cớ khiến Trung Quốc kích hoạt các hành vi leo thang trong khu vực.
Ông cho hay, quân đội Mỹ đã nhìn thấy các hoạt động của Trung Quốc xung quanh Scarborough: “Tôi nghĩ chúng tôi đã thấy một số tàu bè hoạt động, khảo sát đang xảy ra. Đó là một khu vực đáng quan tâm, một khu vực tiếp theo có thể bồi lấp, xây dựng đảo nhân tạo”.
Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ nói rằng ông đã bị sốc trước cách quân sự hóa Biển Đông mà Trung Quốc tiến hành. Đồng thời Hải quân Mỹ đã sẵn sàng tăng cường làm việc cùng nhau không chỉ với cơ chế song phương mà còn đa phương.
Ông cũng khẳng định, quân đội Mỹ xem đây là cơ hội tốt để xây dựng và xây dựng lại mối quan hệ hợp tác với Việt Nam, Philippines và Ấn Độ, những nước đang nhận ra tầm quan trọng của việc bảo vệ tự do hàng không, hàng hải ở Biển Đông.
Liên quan đến Cam Ranh, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh từ năm 2010 đã khẳng định, cảng Cam Ranh là cơ sở làm dịch vụ hậu cần kỹ thuật cho tất cả các nước trên thế giới trên tinh thần bình đẳng, chủ quyền là của Việt Nam và Việt Nam có khả năng kiểm soát tình hình. Hoàn toàn không có chuyện cho nước ngoài thuê làm căn cứ quân sự hay căn cứ hậu cần kỹ thuật ở cảng Cam Ranh.
Tháng 3/2015, trong buổi đối thoại với Đại sứ Mỹ ở Việt Nam Ted Osius tại Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và chiến lược (CSIS) ở Washington (Mỹ), Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh cũng nhấn mạnh, Việt Nam có chính sách đối ngoại độc lập và chính sách đối tác thân thiện đối với tất cả các nước. Việt Nam không thiết lập quan hệ với nước này để làm tổn hại đến nước khác.
“Chúng tôi tạo điều kiện cho tất cả quốc gia đến Cam Ranh với mục đích sử dụng dịch vụ hậu cần. Tôi phải nói rằng sân bay của chúng tôi, những địa điểm ở đất nước chúng tôi và những hiệp định mà chúng tôi ký kết với nước khác sẽ không bao giờ gây nguy hại cho một bên thứ ba”, Đại sư Phạm Quang Vinh nói.
Ngày 8/3 vừa qua, tại căn cứ quân sự Cam Ranh, Cảng Quốc tế Cam Ranh đã được khai trương. Từ đây, cảng Cam Ranh có nhiệm vụ đón tiếp các tàu quân sự, tàu khách quốc tế; cung cấp dịch vụ hàng hải tại căn cứ quân sự Cam Ranh; tăng cường quan hệ với các lực lượng hải quân quốc tế, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế và khu vực; bảo đảm đồng bộ cho các tàu hoạt động, sẵn sàng chiến đấu, góp phần xây dựng khu vực Biển Đông hòa bình, ổn định.