Tuần qua dư luận thế giới hết sức lo ngại về việc Trung Quốc ngang nhiên tổ chức bắn đạn thật ở quần đảo Hoàng Sa. Nơi diễn ra hành động này chỉ cách TP. Đà Nẵng của Việt Nam khoảng 75 hải lý về phía đông. Bắc Kinh còn ngang ngược cấm tàu bè đi vào khu vực rộng lớn nói trên trong thời gian diễn ra cuộc diễn tập phi pháp.
Tàu TQ tập trận bắn đạn thật. (Ảnh: China Daily)
Trung Quốc đã tiến hành 3 cuộc tập trận bắn đạn thật trong các ngày 31/8, 1/9 và 2/9, lần lượt tại các khu vực nằm gần các đảo Phú Lâm, Quang Hòa và Hoàng Sa thuộc quần đảo Hoàng Sa. Đây là sự xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền Việt Nam, tiếp tục đe dọa an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông.
Hồi năm ngoái, tháng 10/2016, Trung Quốc cũng tổ chức tập trận, nhưng chỉ có 1 ngày ở tây bắc Hoàng Sa. Năm nay nước này có bước leo thang mới, khu vực tập trận đã di chuyển sâu xuống phía nam, với phạm vi mở rộng gấp 4 lần và kéo dài đến 6 ngày.
Thêm một lần chứng tỏ, đây là cách Trung Quốc dùng vũ lực đe dọa Việt Nam!
5 ngày trước khi tập trận Trung Quốc đã tuyên bố sẽ huấn luyện bắn đạn thật trên một vùng rộng lớn lên tới 11.000 km vuông, trong vùng Đặc quyền Kinh tế của Việt Nam. Cuộc tập trận có nhiều hạng mục bắn đạn thật. Trung Quốc chọn thời điểm Quốc khánh của Việt Nam. Họ nói là tập trận hàng năm, nhưng từ năm ngoái họ đã khởi động, và có nghĩa là sang năm họ sẽ bắn tiếp.
Trước hành động này Việt Nam đã có những tuyên bố cứng rắn. Nhưng nếu không kiềm chế được thì từ những vụ đụng độ nhỏ rất có thể đi đến đụng độ lớn. Tuyên bố là vậy nhưng phía Việt Nam luôn phản ứng yếu ớt, không dám đưa quân ra biển để bảo vệ ngư dân, ngoại trừ việc cho tàu cảnh sát biển chạy kèm ở phía xa.
Về sự kiện đau đầu này trong quan hệ hai nước, một cựu quan chức Việt Nam ở Ban Biên giới Chính phủ đặt vấn đề: liệu có phải Việt Nam đanh cam chịu Trung Quốc trên Biển Đông? Nói là cam chịu vì khu vực Trung Quốc nổ súng ùng oàng rất gần thành phố Đà Nẵng, khiến ngư dân Việt Nam rất hoảng sợ không dám ra khơi đánh bắt hải sản.
Tiến sỹ Hoàng Ngọc Giao, nguyên Phó Vụ trưởng Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam cho rằng, so sánh hành động này với năm 2014 khi mà giàn khoan Hải Dương- 981 kéo vào Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, thì lần này hành động bắn đạn thật có thể nói là trầm trọng, nguy hiểm và thô bạo hơn. Nhưng nếu so sánh thái độ của chính quyền Việt Nam năm 2014 và hiện nay thì lại thấy chính quyền Việt Nam năm 2014 phản ứng rất mạnh mẽ, cụ thể là có ý kiến với người đại diện của sứ quán Trung Quốc, rồi làm văn thư gửi lên Liên hợp quốc. Báo chí Việt Nam năm đó cũng lên tiếng rất mạnh mẽ. Lần này thì im như thóc trong bồ. Thật là lạ lùng! Ngạc nhiên hơn, Đà Nẵng vẫn cứ ăn mừng quốc khánh, bắn pháo hoa (!).
“Phản đối mạnh mẽ” như tuyên bố của người phát ngôn Bộ ngoại giao Việt Nam là mới để trấn an dư luận mà thôi. Nó chưa tạo ra sức mạnh trong dư luận xã hội trong nước và quốc tế. Cách xử lý của Việt Nam có thể tạo ra tiền lệ bất lợi cho trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo trên Biển Đông.
Không những thế, sự “im lặng” khác thường của Hà Nội sẽ tạo tiền lệ tiếp theo trong tương lai để Trung Quốc hoành hành ở Biển Đông. Có thể thấy rõ Việt Nam đang bị Trung Quốc coi thường, khống chế rất mạnh mẽ. Nếu như chính phủ Việt Nam không có những động thái về mặt ngoại giao chính thức, công khai, mạnh mẽ trên trường quốc tế thì dường như đây là hành vi tiếp nối sau sự kiện đáng tiếc chính phủ Việt Nam buộc phải cho công ty Repsol ngừng thăm dò khai thác ở Bãi Tư Chính. Được một thì Trung Quốc sẽ lấn tới 10!
Sự cam chịu của nhà cầm quyền Việt Nam trước những hành động ngang ngược của Trung Quốc hoàn toàn bất lợi về mặt pháp luật, về việc đấu tranh về mặt pháp lý, cũng như đấu tranh về mặt ngoại giao đối với Trung Quốc.
Vẫn biết so sánh sức mạnh và ngân sách quốc phòng Trung Quốc với Việt Nam thì Việt Nam quá yếu. Hải quân Việt Nam chỉ loanh quanh ven bờ biển của họ, nhưng lại kêu gọi ngư dân kiên trì bám biển. Nhưng yếu không có nghĩa là cam chịu. Hãy xem các nước chung quanh họ ứng xử thế nào.
Lại nhớ câu thơ của ông Hồ Chí Minh: “Nay tuy châu chấu đá voi/ Nhưng mai voi sẽ bị lòi ruột ra”. Càng cam chịu thì kẻ bành trướng láo xược càng lấn tới!