Ngày 5-6/12, Diễn đàn Biển ASEAN lần thứ 9 (AMF-9) và Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng lần thứ 7 (EAMF-7) đã khai mạc tại Đà Nẵng nhằm thảo luận các biện pháp thúc đẩy đối thoại, phối hợp và hợp tác về những vấn đề trên biển ở khu vực.
Diễn đàn Biển ASEAN nhằm mục đích tạo diễn đàn để các cơ quan liên quan đối thoại, phối hợp các hoạt động hợp tác biển, nhất là trong những vấn đề mang tính liên ngành, liên trụ cột. Nhiều chủ đề đã được trao đổi tại Diễn đàn Biển ASEAN, trong đó bao gồm bảo đảm hoà bình, an ninh, an toàn hàng hải, thực hiện Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, tìm kiếm cứu nạn, tăng cường kết nối, bảo vệ môi trường biển và thúc đẩy du lịch biển.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng lần thứ 7 (EAMF-7), Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam nhấn mạnh: Biển và đại dương luôn đóng một vai trò quan trọng trong đời sống của mọi quốc gia, dân tộc trên thế giới. Với ý nghĩa đó, hợp tác biển luôn là một ưu tiên cao trong các cơ chế, khuôn khổ cũng như chương trình, kế hoạch hợp tác ở khu vực. Ghi nhận một số tiến triển trong hợp tác biển khu vực thời gian quan, trong đó có những sáng kiến ứng phó ô nhiễm môi trường biển, xử lý nạn rác thải, chống đánh bắt cá trái phép và khai thác bền vững tài nguyên biển…, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cũng chỉ ra những thách thức nhiều mặt mà khu vực đang phải đối mặt. Đó là các hoạt động tội phạm xuyên quốc gia trên biển, ô nhiễm môi trường biển, a-xít hóa đại dương, an ninh an toàn của ngư dân và người đi biển, cho tới tranh chấp chưa được giải quyết, tình căng thẳng và nguy cơ sự cố gia tăng, nhất là ở Biển Đông. Những thách thức này đã và đang ảnh hưởng tiêu cực tới tiềm năng và triển vọng hợp tác biển ở khu vực. Trong bối cảnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đề nghị các đại biểu tham dự Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng tập trung kiểm điểm toàn diện tình hình hợp tác biển thời gian qua, xác định những khó khăn, trở ngại và khuyến nghị những giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hợp tác biển trong thời gian tới. Trong đó có việc tăng cường vai trò của Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng để hỗ trợ cho công tác phối hợp các hoạt động hợp tác biển ở khu vực. Đặc biệt, trong bối cảnh kỷ niệm 25 năm Công ước Luật biển 1982 có hiệu lực, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đề nghị các đại biểu tiến hành đánh giá công tác áp dụng quy định của Công ước ở khu vực thời gian qua, trao đổi cách thức nhằm củng cố hơn nữa vai trò của văn kiện nền tảng này cũng như bảo đảm mọi hoạt động trên biển ở khu vực đều tuân thủ Công ước.
Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng (EAMF) lần thứ 7 có sự tham dự của quan chức chính phủ đến từ 10 nước ASEAN và 8 nước đối tác gồm: Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc, Nga, Mỹ, cùng giới học giả quốc tế. Theo chương trình, Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng lần thứ 7 dự kiến gồm phiên thảo luận mở về chủ đề 25 năm thực thi Công ước Luật biển 1982, và phiên thảo luận kín để trao đổi về tình hình hợp tác và an ninh biển biển ở khu vực, rà soát các hoạt động hợp tác và xem xét các đề xuất, sáng kiến mới, cũng như định hướng tương lai cho Diễn đàn. Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng (EAMF) thành lập và nhóm họp lần đầu tiên vào năm 2012, được tổ chức ngay sau Diễn đàn Biển ASEAN, nhằm tạo khuôn khổ cho các đối tác tham gia, đóng góp vào đối thoại và hợp tác biển ở khu vực và hỗ trợ cho các nước ASEAN. Kể từ khi thành lập, EAMF đã trao đổi về nhiều chủ đề hợp tác biển khác nhau, trong đó có việc thực thi Công ước Luật biển, kết nối, tìm kiếm cứu nạn, bảo vệ môi trường biển, thúc đẩy kinh tế biển và tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin ở Biển Đông.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn Biển ASEAN lần thứ 9 (AMF-9), Vụ trưởng Vụ ASEAN Bộ Ngoại giao Việt Nam Vũ Hồ mong muốn các nước tích cực trao đổi, đề xuất những giải pháp nhằm củng cố và phát huy hơn nữa vai trò của Diễn đàn Biển ASEAN và Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng trong thúc đẩy đối thoại, phối hợp và hợp tác về những vấn đề trên biển ở khu vực; nhất là vấn đề hợp tác và an ninh biển luôn là một lĩnh vực ưu tiên cao trong hợp tác ASEAN và giữa ASEAN với đối tác. Đối với hoạt động hợp tác biển, hiện tại có trên 12 cơ quan của ASEAN đang tham gia triển khai với nhiều nội dung phong phú từ bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải, tìm kiếm cứu nạn, chống cướp biển, tới chống nạn đánh bắt cá trái phép, bảo vệ môi trưởng và xử lý nạn rác thải nhựa. Bên cạnh đó, trước tình hình thách thức trên biển tiếp tục diễn biến phức tạp, Diễn đàn lần này có nhiệm vụ rà soát lại toàn diện hoạt động hợp tác, xác định những khó khăn, trở ngại và bàn các biện pháp nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác trong lĩnh vực quan trọng này. Ông Vũ Hồ cũng đề nghị các nước tích cực trao đổi, đề xuất những giải pháp nhằm củng cố và phát huy hơn nữa vai trò của Diễn đàn Biển ASEAN và Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng trong thúc đẩy đối thoại, phối hợp và hợp tác về những vấn đề trên biển ở khu vực. Trước diễn biến phức tạp trên biển Đông, Diễn đàn sẽ tiến hành rà soát lại toàn diện hoạt động hợp tác, xác định những khó khăn, trở ngại và bàn các biện pháp nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác trong lĩnh vực quan trọng này.