Bộ Ngoại giao Trung Quốc (17/3) ra thông báo sẽ trục xuất các phóng viên thường trú làm việc cho New York Times, Wall Street Journal và Washington Post, đồng thời yêu cầu các cơ quan này cùng VOA và tạp chí Time cung cấp cho chính phủ Trung Quốc các thông tin chi tiết về hoạt động, tài chính và bất động sản của họ ở nước này.
Sau khi Mỹ quyết định sẽ cắt giảm số phóng viên thường trú Trung Quốc tại Mỹ của Tân Hoa xã, mạng lưới Truyền hình toàn cầu Trung Quốc (CGTN), China Radio International và China Daily không được quá 100 người, khiến Bắc Kinh đưa ra các biện pháp đáp trả.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, Trung Quốc sẽ trục xuất các phóng viên thường trú làm việc cho New York Times, Wall Street Journal và Washington Post, đồng thời yêu cầu các cơ quan này cùng VOA và tạp chí Time cung cấp cho chính phủ Trung Quốc các thông tin chi tiết về hoạt động, tài chính và bất động sản của họ ở nước này. Bên cạnh đó, Trung Quốc yêu cầu toàn bộ phóng viên thường trú của ba tờ báo trên phải “thông báo với Bộ Thông tin và Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong 4 ngày” và nộp lại thẻ nhà báo trong vòng 10 ngày và sẽ không được phép tác nghiệp tại Trung Quốc, Hong Kong hay Macau. Gần như tất cả phóng viên thường trú của ba báo Mỹ này đều hết hạn thẻ nhà báo vào cuối năm nay. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng quyết định của Bắc Kinh “là biện pháp đáp trả cần thiết, có đi có lại” mà Bắc Kinh buộc phải thực hiện trước “những áp bức vô lý mà các tổ chức truyền thông Trung Quốc gặp phải ở Mỹ”. Tuyên bố cũng cáo buộc Mỹ phân biệt đối xử với các tổ chức truyền thông Trung Quốc, thêm rằng điều này được thúc đẩy bởi tâm lý Chiến tranh Lạnh.
Giới truyền thông nhận định một điểm nổi bật trong chính sách trả đũa lần này của Bắc Kinh là quyết định cấm các nhà báo Mỹ tác nghiệp ở Hong Kong và Macau, hai lãnh thổ bán tự trị của Trung Quốc với các quy tắc về truyền thông riêng. Trong quá khứ, các nhà báo nước ngoài bị đuổi khỏi Trung Quốc đại lục vẫn có thể làm việc tại Hong Kong.
Trước hành động trên của Trung Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Mike cho rằng động thái trả đũa của Trung Quốc sẽ khiến thế giới và người dân Trung Quốc mất đi những thông tin có giá trị trong giai đoạn “cực kỳ thách thức” vì dịch COVID-19; đồng thời bày tỏ “làm tiếc vì quyết định hôm nay của Trung Quốc” và “hi vọng họ sẽ xem xét lại”. Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho rằng quyết định trục xuất các phóng viên khỏi Trung Quốc đại lục và Hong Kong là một bước đi nữa nhằm khiến người dân Trung Quốc và thế giới mất đi khả năng tiếp cận thông tin thực sự về đất nước này; đồng thời “kêu gọi lãnh đạo Trung Quốc tập trung mọi nỗ lực chung tay cùng các nước khác ngăn chặn Covid-19, thay vì trục xuất nhà báo và lan truyền thông tin sai lệch”.
Trong khi đó, Tổng biên tập báo Washington Post là Marty Baron cũng lên án hành động trục xuất phóng viên Mỹ của chính quyền Bắc Kinh. Theo Câu Lạc Bộ các Nhà Báo Nước Ngoài tại Trung Quốc (FCCC), với biện pháp này, “Trung Quốc tự làm cho chính quốc gia này trở nên tăm tối, bởi sứ mạng của các nhà báo là làm sáng tỏ thế giới mà chúng ta đang sống”. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng động thái mới của Trung Quốc chỉ làm gia tăng các biện pháp ăn miếng trả miếng từ Mỹ khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang tranh giành vị thế ảnh hưởng trên toàn cầu.