Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản và Quốc vụ viện Trung Quốc vừa công bố Đề cương Quy hoạch phát triển Khu vực vịnh Quảng Đông – Hồng Công – Macao mở rộng (gọi tắt là Khu vực Vịnh mở rộng). Đây là chiến lược cấp quốc gia do Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đích thân hoạch định và thúc đẩy, nhằm phát triển vùng này trở thành hình mẫu cho sự phát triển chất lượng cao.
Quang cảnh thành phố Hồng Công
Chính phủ Trung Quốc coi Hồng Công là trung tâm tài chính và giao thương; Macau là điểm đến du lịch và giải trí lớn; Quảng Châu là trung tâm thương nghiệp và giao thông quốc tế; Thâm Quyến là thành phố chuyên về đổi mới sáng tạo. Việc xây dựng nền kinh tế kiểu mới mang tính sáng tạo của Vùng Vịnh này sẽ góp phần thúc đẩy cục diện cải cách toàn diện tại Trung Quốc. Trong tương lai Vùng Vịnh Quảng Đông-Hồng Kông-Ma Cao sẽ trở thành một quần thể thành phố mang tầm quốc tế năng động, một trung tâm sáng tạo khoa học công nghệ có ảnh hưởng; là trụ cột quan trọng của việc xây dựng Sáng kiến “Vành đai, Con đường” và là biểu tượng của sự hợp tác sâu rộng giữa Trung Quốc đại lục với Hồng Kông-Ma Cao.
Theo quy hoạch, trong thời gian tới, vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao sẽ xây dựng thành vùng vịnh hàng đầu thế giới và cụm thành phố đẳng cấp thế giới, vai trò nâng đỡ và dẫn dắt trong phát triển kinh tế và mở cửa đối ngoại của Trung Quốc sẽ tiếp tục được tăng cường. Vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao được xây dựng dưới điều kiện một nước, hai chế độ, ba khu thuế quan và ba loại tiền tệ.
Theo đề cương, Khu vực Vịnh mở rộng bao gồm: Khu hành chính đặc biệt Hồng Công, Khu hành chính đặc biệt Macao và chín thành phố của tỉnh Quảng Đông là Quảng Châu, Thâm Quyến, Chu Hải, Phật Sơn, Huệ Châu, Đông Quản, Trung Sơn, Giang Môn, Triệu Khánh; tổng diện tích 56.000km2; tổng số dân khoảng 70 triệu người (tính đến cuối năm 2017); GDP đạt khoảng 10 nghìn tỷ nhân dân tệ (1,48 nghìn tỷ USD) năm 2017.
Quy hoạch nhấn mạnh, Khu vực Vịnh mở rộng với mức độ mở cửa và năng động kinh tế hàng đầu ở Trung Quốc sẽ đóng vai trò chiến lược quan trọng trong tổng thể phát triển của đất nước. Sự phát triển của khu vực này được đề cao không chỉ là một đột phá khẩu mới trên con đường tiếp tục mở cửa toàn diện trong thời kỳ mới, mà còn là một bước tiến nữa trong thực hiện “một nước, hai chế độ”.
Quy hoạch xác định, Khu vực Vịnh mở rộng sẽ được phát triển thành một cụm thành phố đầy sức sống đẳng cấp thế giới, một trung tâm đổi mới sáng tạo công nghệ quốc tế có ảnh hưởng toàn cầu, một trụ đỡ quan trọng cho Sáng kiến Vành đai và Con đường, một minh chứng cho hợp tác sâu rộng giữa Trung Quốc lục địa với Hồng Công và Macao, và một vòng tròn sống chất lượng để sống, làm việc và đi lại. Hồng Công, Macao, Quảng Châu và Thâm Quyến sẽ được tập trung phát triển để đóng vai trò như tổ hợp động cơ bốn lõi hạt nhân của Khu vực Vịnh mở rộng.
Quy hoạch chia làm hai giai đoạn, ngắn hạn từ nay đến năm 2022, và dài hạn đến năm 2035. Đến năm 2022, cơ bản hình thành khuôn dạng một khu vực vịnh đẳng cấp hàng đầu quốc tế và cụm thành phố đẳng cấp thế giới đầy sức sống và sáng tạo cao với cơ cấu công nghiệp tối ưu hóa, sự vận hành trôi chảy các nhân tố của sản xuất và môi trường sinh thái hài hòa. Đến năm 2035, khu vực này sẽ có một hệ thống kinh tế và mô hình phát triển chủ yếu thúc đẩy bởi sức đổi mới sáng tạo, với sức mạnh kinh tế và công nghệ tăng mạnh và sức cạnh tranh và ảnh hưởng quốc tế được tăng cường hơn nữa. Các thị trường trong khu vực này sẽ cơ bản được kết nối cao, với sự vận hành thông suốt của các nguồn lực và nhân tố đa dạng của sản xuất. Sự phối hợp phát triển vùng được cải thiện đáng kể, với ảnh hưởng đối với các vùng chung quanh được tăng cường hơn nữa. Các nguồn tài nguyên được bảo tồn và sử dụng hiệu quả, môi trường sinh thái được bảo vệ, và một khu vực vịnh đẳng cấp hàng đầu quốc tế để sống, làm việc và đi lại được phát triển hoàn chỉnh.
Theo “Đề cương”, sự phát triển sau này của vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao tối thiểu có 6 “sáng tạo”. Một là sáng tạo về khoa học – công nghệ: Hành lang sáng tạo khoa học – công nghệ “Quảng Châu – Thâm Quyến – Hồng Công – Ma-cao” sẽ khánh thành, các cơ sở hạ tầng nghiên cứu khoa học quan trọng và thiết bị nghiên cứu khoa học lớn mà Trung Quốc xây dựng và bố cục tại Quảng Đông sẽ mở cửa có trật tự với Hồng Công và Ma-cao, Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao sẽ tập trung tăng cường năng lực chuyển hóa thành quả khoa học-công nghệ. Hai là sáng tạo tài chính: Phát huy đầy đủ chức năng của các thị trường vốn và dịch vụ tài chính ở Hồng Công, Ma-cao, Thâm Quyến, Quảng Châu… xây dựng đầu mối tài chính quốc tế. Ba là sáng tạo chế độ: Kiến tạo môi trường kinh doanh hàng đầu ổn định, công bằng, minh bạch và có thể dự kiến, tăng cường toàn diện bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, xây dựng cơ chế hoàn thiện điều phối xuyên biên giới trong các vụ án liên quan quyền sở hữu trí tuệ, triển khai thí điểm chứng khoán hóa quyền sở hữu trí tuệ. Ngoài ra còn có sáng tạo ngành nghề, sáng tạo nhân tài và sáng tạo quản lý.
Giới truyền thông Trung Quốc tuyên truyền cho rằng Đề cương quy hoạch đã được Chính phủ Trung Quốc chuẩn bị từ lâu, thể hiện rõ với thế giới thiết kế thượng tầng và lộ trình xây dựng vùng vịnh hàng đầu quốc tế và cụm thành phố đẳng cấp thế giới trong thời gian tới. Trong sự phát triển của các vùng vịnh toàn cầu, điều kiện độc đáo của vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao đã quyết định vùng vịnh này sẽ tiếp tục thể theo tinh thần “mạnh dạn đi trước đón đầu” trong công cuộc cải cách mở cửa của Trung Quốc, trở thành tọa độ mới phát triển chất lượng cao của Trung Quốc. Đề cương mới công bố đề xuất mục tiêu rõ ràng là cần xây dựng vùng vịnh thành cụm thành phố đẳng cấp thế giới tràn đầy sức sống, trung tâm sáng tạo khoa học-công nghệ quốc tế có tầm ảnh hưởng trên toàn cầu, sự nâng đỡ quan trọng cho xây dựng “Một vành đai, một con đường”, khu thí điểm hợp tác sâu rộng giữa Trung Quốc đại lục và Hồng Công, Ma-cao, bán kính sinh hoạt chất lượng tốt thích hợp cư trú, làm việc và du lịch.
So với ba vùng vịnh chín muồi trên thế giới gồm vùng vịnh tài chính New York, vùng vịnh khoa học-công nghệ San Francisco và vùng vịnh công nghiệp Tokyo, vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao là chú bê con, nhưng có nhiều ưu thế nội lực. “Báo cáo về tầm ảnh hưởng của 4 vùng vịnh năm 2018: New York – San Francisco – Tokyo – Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao” của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cho thấy, tầm ảnh hưởng trên tổng thể của vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao xếp thứ 3, tầm ảnh hưởng kinh tế đứng đầu 4 vùng vịnh.
Không những thế, so với ba vùng vịnh trên thế giới, các đặc điểm như quy mô lớn và xây dựng dựa vào bến cảng của vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao nổi bật. Số liệu cho thấy, kim ngạch thương mại xuất nhập khẩu của vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao lớn gấp hơn 4 lần so với vùng vịnh Tokyo, lượng congtener ra vào các bến cảng trong khu vực gấp khoảng 5,5 lần tổng lượng của ba vùng vịnh trên thế giới gộp lại.
Trong khi đó, Trưởng Đặc khu Hành chính Hồng Công Lâm Trịnh Nguyệt Nga (18/2) bày tỏ hoan nghênh Trung ương Trung Quốc công bố “Đề cương quy hoạch phát triển vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao”, định hướng chỉ đạo cho xây dựng vùng vịnh, đồng thời cám ơn Trung ương coi trọng ý kiến của Chính quyền Đặc khu Hồng Công trong quá trình xây dựng đề cương quy hoạch. Người phát ngôn Chính quyền Đặc khu Hồng Công cho biết, xây dựng vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao vừa là thử nghiệm mới trong thúc đẩy hình thành bố cục mới mở cửa toàn diện của Trung Quốc trong thời đại mới, cũng là thực tiễn mới thúc đẩy phát triển sự nghiệp “một nước hai chế độ”. Người phát ngôn này cho biết, xây dựng vùng vịnh Quảng Đông, Hồng Công và Ma-cao mang lại cơ hội cho Hồng Công chủ yếu về hai mặt: Một là, tìm kiếm điểm tăng trưởng mới cho kinh tế Hồng Công, thúc đẩy các ngành công nghiệp kinh tế phát triển đa nguyên. Hai là tạo không gian sống và phát triển rộng mở hơn cho người dân Hồng Công. Chính quyền Đặc khu Hồng Công sẽ nắm bắt đầy đủ cơ hội do việc xây dựng vùng vịnh mang lại, thực hiện sự phát triển tốt hơn.