Bài viết của chuyên gia Nga Maxim Stroker được tờ Avtovzglya đăng tải ít ngày trước.
Nga vừa “hồi sinh” 1 thứ?
Mới đây tạp chí Military Watch đã đăng tải một bài viết tập trung vào việc người Nga hiện đại hóa xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-80 lên chuẩn BVM.
Có vẻ như vào một ngày đẹp trời, các chuyên gia của ấn phẩm Mỹ này đã bất ngờ phát hiện nhà máy kỹ thuật Kaluzhsky Engine – thường được gọi là Kaluga – nối lại hoạt động sản xuất động cơ tua-bin khí đa nhiên liệu cho T-80.
Không những vậy, họ đã tạo ra một biến thể mới mạnh mẽ hơn, với công suất không phải là 1.000 (GTD-1000) mà là 1.200 mã lực (GTD-1250).
Điều thú vị là tin tức tương ứng đã được công bố trên truyền thông Nga từ tháng 12/2023 – tức là hơn 4 tháng trước.
Có một sự thật là trong Chiến dịch quân sự đặc biệt (SMO) ở Ukraine, có thể nói các lực lượng vũ trang Nga đã một lần nữa đưa T-80 vào “thử lửa”.
Trước SMO, số MBT loại này vẫn trong tình trạng hoạt động là rất ít và các lãnh đạo quân đội Nga phải dựa vào các xe tăng khác, những khí tài chạy bằng diesel thuộc họ T-72 và T-90.
Lý do chủ yếu là vì chi phí sản xuất và bảo trì của chúng rẻ hơn T-80, thứ được trang bị động cơ tua-bin khí tương tự như M1 Abrams của Mỹ.
Nhưng cùng với tiến trình vẫn đang tiếp diễn của SMO, quan điểm của họ với T-80 (chính xác hơn là biến thể hiện đại nhất T-80BVM) đã thay đổi đáng kể.
Rõ ràng là T-80 đắt tiền, nhưng tốc độ lùi cao (tương tự những chiếc Leopard và Abrams của NATO) vốn có của nó lại là “điểm sáng” với điều kiện chiến đấu cúa SMO.
Những chiếc xe tăng ở đó giờ chủ yếu hành tiến vào vị trí bắn, khai hỏa và nhanh chóng lùi đi – không lãng phí bất kỳ phút giây nào cho việc đánh lái cua góc và cũng không “quay lưng” lại tiền phương và để lộ phần được bảo vệ yếu ớt này trước hỏa lực của đối phương.
Ngoài ra T-80 BVM cũng phát ra lượng tiếng ồn thấp khi di chuyển. Có nghĩa là trong quá trình hành tiến nó không “đánh động” đối phương bằng tiếng gầm rú của động cơ hay tiếng bánh xích cót két.
Điều này đến từ bản chất của động cơ tua-bin khí và bánh xích được bổ sung cao su khiến âm thanh chủ yếu được hướng tới phía sau xe.
Nhanh hơn, mạnh tương đương T-72B3M, T-90M
Military Watch cho biết trong thời gian qua, Nga đã đưa hàng trăm chiếc T-80 ra khỏi kho niêm cất, sửa chữa và nâng cấp lên T-80BVM. Và cách đây vài tháng, việc sản xuất những chiếc T-80BVM mới hoàn toàn tại nhà máy Omsktransmash đã được tiếp tục.
Có thể nói đây là kết quả của các hoạt động thành công của T-80BVM trong SMO.
Cũng cần lưu ý thêm rằng dự án nâng cấp T-80 lên tiêu chuẩn mới từng được triển khai rầm rộ vào giai đoạn 2018 – 2019 nhưng chưa từng nhận được yêu cầu nhiều như hiện tại.
Công việc nâng cấp lên T-80BVM bao gồm việc thay thế động cơ GTD-1000 bằng GTD-1250 mạnh hơn, nâng cao khả năng bảo vệ và hiện đại hóa vũ khí, hệ thống giám sát và điều khiển hỏa lực lên mức tương đương khả năng của những chiếc T-72B3M (T-72B4) và T-90M.
Toàn bộ phần trước, gần như toàn bộ góc cạnh của thân xe cũng như tháp pháo T-80BVM đều được trang bị các module (mô-đun) ERA (giáp phản ứng nổ) Relikt.
Vì những lý do khá rõ ràng, phần sau của T-80BVM không được trang bị ERA và được bổ sung một lưới chống Drone và RPG (tên lửa chống tăng vác vai) – điều khiến vẻ ngoài của T-80BVM có phần giống với các biến thể hiện đại của T-72.
MBT sử dụng động cơ tua-bin khí của Nga sử dụng hệ thống điều khiển hỏa lực Sosna-U. Nó bao gồm các kính ngắm cho chỉ huy và xạ thủ cùng máy đo khoảng cách bằng laser.
Ngoài ra, pháo chính 125 mm 2A46-5 được nâng cấp để kéo dài tuổi thọ (khai hỏa nhiều lần hơn trước khi phải thay thế) cũng như khả năng phóng ATGM của tổ hợp 9K119 Reflex.
Do tổ hợp ATGM này dẫn đường bằng chùm tia laser nên không có hệ thống tác chiến điện tử (EW) nào có thể tác động được đến tên lửa (để khắc chế ATGM loại này là bằng màn khói ngụy trang hoặc các hệ thống phòng vệ chủ động).
Có thể nói rằng đang diễn ra một “Thời kỳ phục hưng” thật sự của loại xe tăng được chế tạo cách nay khoảng 30 năm trong các lực lượng Nga. Và cho tới gần đây các chuyên gia Phương Tây mới phát hiện ra sự thật này.
T.P