Dù chấp nhận xuống nước điện đàm với Tổng thống Putin nhưng nguy cơ để Donetsk và Lugansk sáp nhập mềm vào Nga dần hiện hữu.
Ukraine khẳng định đã 2 lần tiến hành điện đàm với Tổng thống Putin.
Tổng thống Poroshenko điện đàm Tổng thống Putin
Hãng tin Sputnik ngày 2/3 dẫn lời ông Dmitry Peskov, Thư ký báo chí của Tổng thống Nga xác nhận đã có tiếp xúc qua điện thoại giữa ông Putin và người đồng cấp Ukraine Poroshenko.
“Sự kiện ngừng bắn ở Avdeevka không hiện hữu trong cuộc thảo luận. Đã trao đổi quan điểm và thể hiện mối quan ngại về thực tế leo thang căng thẳng”, ông Peskov tiết lộ.
Với câu hỏi, phải chăng đã có hai cuộc điện đàm hay là nhiều hơn, ông Peskov đáp: “Có mấy cuộc cả thẩy”.
Ông Peskov cũng từ chối trả lời về việc giữa Nga và Ukraine ai là bên khởi xướng các cuộc điện đàm.
Về phía Ukraine, giới chức Kiev cũng thông báo Tổng thống Poroshenko và người đồng cấp Putin đã thực hiện 2 cuộc điện đàm kín tuy nhiên không mang lại kết quả gì nhằm giải quyết cuộc xung đột trầm trọng tại miền Đông.
Văn phòng báo chí của Phủ Tổng thống Ukraine cho biết, các cuộc liên lạc hiếm hoi này diễn ra trong bối cảnh giao tranh bùng phát giữa quân đội chính phủ và lực lượng đòi độc lập hồi tháng trước.
Phủ Tổng thống Ukraine khẳng định do các cuộc điện đàm không đạt được kết quả nên không có tuyên bố riêng rẽ nào được đưa ra sau đó.
Ukraine xuống nước, Nga nắm phần mặc cả
Cuộc điện đàm giữa Tổng thống Poroshenko và người đồng cấp Nga Putin được diễn ra trong bối cảnh tình hình tại khu vực miền Đông Ukraine đang diễn biến hết sức phức tạp.
Dù thỏa thuận ngừng bắn mới giữa các bên đã đạt được thực hiện từ ngày 20/2 nhưng đến thời điểm này nhiều dấu hiệu cho thấy chúng có thể bị phá vỡ bất cứ lúc nào.
Mới đây chia sẻ với báo chí, ông Alexander Hug, trưởng nhóm giám sát an ninh ở Ukraine thuộc Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cho biết, các cuộc giao tranh giữa các bên đã có chiều hướng giảm tuy nhiên những tác nhân gây bùng nổ chiến sự vẫn còn sau khi lệnh ngừng bắn được thi hành.
“Các cuộc giao tranh đã có chiều hướng giảm, chúng tôi chỉ còn nghe thấy tiếng nổ phát ra từ các loại vũ khí hạng nhẹ ở vùng Donetsk. Tuy nhiên, vũ khí hạng nặng vẫn đang được hai bên tham chiến duy trì ở vùng liên lạc, khiến xung đột có thể xảy ra bất lúc nào”, ông Hug nhấn mạnh.
Đại tá Oleksandr Motuzyanyk, phát ngôn viên quân đội chính phủ Ukraine cũng xác nhận căng thẳng chiến sự đã giảm được 10 lần nhưng tại vùng chiến sự tiếng súng vẫn xuất hiện.
Trong khi đó chính quyền Tổng thống Putin lại ra đòn hiểm khiến giới chức Kiev hoảng loạn, đang mất dần khả năng chống đỡ, kiểm soát tình hình.
Hôm 18/2, Tổng thống Putin đã ký sắc lệnh yêu cầu giới chức nước này tạm thời công nhận các loại giấy tờ đăng ký dân sự tại khu vực miền Đông Ukraine do phe ly khai kiểm soát.
Theo thông báo, sắc lệnh liên quan đến giấy chứng nhận tốt nghiệp đại học, giấy khai sinh, chứng nhận kết hôn/ly dị, hồ sơ thay đổi tên, chứng tử, giấy phép điều khiển phương tiện giao thông cơ giới và biển số xe.
Phát biểu trước báo giới ông Dmitry Peskov khẳng định quyết định trên của Tổng thống Putin xuất phát từ mối quan tâm nhân đạo.
Tuyên bố của điện Kremlin ngay lập tức đã gây ra sự xáo trộn không hề nhẹ trong nội bộ Ukraine khi người dân miền Đông nước này háo hức còn giới chức Kiev bày tỏ nhiều phẫn nộ.
Tổng thống Peroshenko lên tiếng chỉ trích quyết định của Moskva, đồng thời gọi động thái trên là “sự leo thang cố tình”.
Ngoại trưởng Pavlo Klimkin cũng bày tỏ bức xúc khi khẳng định sắc lệnh của Tổng thống Putin đi ngược lại thỏa thuận Minsk mà các bên đã đạt được.
Tuy nhiên những động thái mới từ Moskva đã tạo ra sự phấn khích vô cùng lớn cho người dân vùng Donetsk và Lugansk. Số lượng người dân xin cấp giấy tờ tại những khu vực này đã tăng mạnh. Để đáp ứng nhu cầu của người dân, chính quyền đã phải điều động thêm nhân lực để giải quyết.
Không chỉ thế, ngày 1/3, cơ quan quản lý của nước Cộng hòa nhân dân Donetsk tự xưng (DPR) và Cộng hòa Nhân dân Lugansk tự xưng (LPR) cũng tuyên bố sẽ bắt đầu tiến hành quản lý hành chính đối với các cơ quan, doanh nghiệp của chính quyền Ukraine đặt tại 2 khu vực này.
Với quyết định trên, các cơ quan doanh nghiệp bị trưng dụng dù không thay đổi hình thức sở hữu nhưng các khoản tiền đóng thuế sẽ được chuyển vào ngân sách của Donetsk và Lugansk.
Cùng với đó, DPR và LPR cũng đồng loạt thông báo thay thế đồng Hrivnya nội tệ của Ukraine bằng đồng Rúp của Nga nhằm mục đích bình ổn hệ thống tài chính – tiền tệ tại 2 nước cộng hòa tự xưng này.
Rõ ràng trong bối cảnh “ngàn cân treo sợi tóc”, việc chính quyền Tổng thống Poroshenko tìm cách đối thoại với điện Kremlin là một lựa chọn cần thiết. Từ cứng rắn, chỉ trích, giới chức Kiev đã bắt buộc phải nhân nhượng khi 2 lần tiến hành các cuộc điện đàm với Tổng thống Putin.
Tuy nhiên trái với những kỳ vọng của Kiev, Moskva vào thời điểm này đang nắm thế chủ động và từng bước hoàn để miền Đông Ukraine tự sáp nhập mềm vào quốc gia này.